تفسیر معاصرانه قرآن کریم (1)

معرفی کتاب تفسیر معاصرانه قرآن کریم (جلد اول) ترجمۀ انشاءالله رحمتی

امتیاز در گودریدز: ☆ ☆ ☆ ☆ ☆

کتاب تفسیر معاصرانۀ قرآن کریم از سایت گودریدز امتیاز 4.5 از 5 را دریافت کرده است.

امتیاز در آمازون: ☆ ☆ ☆ ☆ ☆

کتاب تفسیر معاصرانۀ قرآن کریم از سایت آمازون امتیاز 4.7 از 5 را دریافت کرده است.

معرفی کتاب تفسیر معاصرانه قرآن کریم:

تفسیر معاصرانۀ قرآن کریم جدیدترین نسخۀ تفسیر قرآن کریم است که جمعی از اسلام‌شناسان غربی: ماریا دَکاکه، جوزف لومبارد، جانِر دَگلی زیر نظر سید حسین نصر در شش مجلد به زبان انگلیسی نوشتند. محمد رستم نیز به عنوان دستیار ویراستار ترجمۀ آن را بررسی کرده و در نوشتن برخی تفسیرها مشارکت داشته است. این کتاب در سال 2015 منتشر شد. کتاب تفسیر معاصرانه قرآن کریم از سوی نشر سوفیا با ویرایش استاد مصطفی ملکیان منتشر شده است.

واکنش‌های جهانی به کتاب تفسیر معاصرانه قرآن کریم:

«با کتاب تفسیر معاصرانه قرآن کریم می‌توانید راحت به مطالعۀ قرآن بپردازید. این کار بسیار پرزحمت بوده و خواندن آن را به همۀ کسانی که در پی درک متون مقدس اسلام هستند توصیه می‌کنم. این کتاب اعتقادات و اعمال مسلمانان را نیز روشن می‌سازد.» -شرمن ای جکسون، استاد اندیشه و عمل اسلامی دانشگاه کالیفرنیای جنوبی

«کتاب تفسیر معاصرانه قرآن کریم اثری بزرگ و مهم است و خدمت بزرگی به مطالعات اسلامی کرده است. دانشجویان با مطالعۀ این مجموعه به راحتی با متن قرآن آشنا می‌شوند و چیزی را که شاید بتوان نزدیک‌ترین تفسیر به آن دانست یاد می‌گیرند.» - جاناتان براون، معاون مدیر مرکز شاهزاده الولید بن طلال، استاد دانشگاه جورج تاون

«حتی کسانی که عرب نیستند و عربی را نمی‌فهمند از این کتاب پی به مفهوم آیات قرآن می‌برند. ویراستاران با توجه به طیف وسیعی از مفسران، تفسیرهای عمیق و دقیقی در این کتاب ارائه کرده‌اند و این کتاب تبدیل به یک منبع مفید برای همه شده است.» -پیتر آدامسون، استاد فلسفۀ باستان و قرون وسطی دانشگاه مونیخ و کالج کینگ لندن

«می‌توان در مورد مشخصه‌های کتاب تفسیر معاصرانه قرآن کریم به این موارد اشاره کرد. این تفسیر، تفسیری نیست که یک مفسّر خاص بر قرآن نوشته باشد، بلکه چهار نفر از اسلام‌شناسان غربی به نام‌های ماریا دَکاکه، جوزف لومبارد، جانِر دَگلی، محمد رُستُم زیر نظر و با اشراف دکتر سید حسین نصر این تفسیر را گردآوری کردند. طریقۀ گردآوری‌شان به صورتی بوده که در ابتدا در میان تفاسیری که در طول تاریخ بر قرآن کریم نوشته شده است دو دسته تفاسیر را کنار گذاشته‌اند:  تفاسیری با صبغۀ اسلام بنیادگرایانه و اسلام تجددگرایانه که فقط به تفاسیری پرداخته‌اند که صبغۀ سنت‌گرایانه دارند. از میان تفاسیر سنت گرایانه هم ۴۰ تفسیر را انتخاب کرده‌اند و از دل این ۴۰ تفسیر استخراج کرده‌اند؛ به این معنا که هر آیه‌ای که از همۀ تفاسیر پذیرفتنی‌تر است آن را مکتوب کرده‌اند. این تفسیر علاوه بر اینکه تفسیر قرآن است، گزیده‌ای از تفاسیر است، در نتیجه یک وجهِ صرفه‌جویانه داردیعنی اگر بخواهید این مقدار اطلاعات را از تفاسیر کسب کنید، باید وقت و نیروی بیشتری صرف کنید نسبت به اینکه این تفسیر را مطالعه کنید.» -مصطفی ملکیان

چرا باید کتاب تفسیر معاصرانه قرآن کریم را بخوانیم؟

کتاب تفسیر معاصرانه قرآن کریم هم مناسب قرآن‌پژوهان و هم اسلام‌شناسانی است که دوست دارند بیشتر با قرآن و سنت‌های اسلامی آشنا شوند و همچنین کتاب طوری نوشته شده که مناسب علاقه‌‌مندانی باشد که دوست دارند با تفسیر قرآن آشنا شوند و به دنبال منبع و یا مرجعی برای پاسخ به پرسش‌هایشان می‌گردند.

جملات درخشانی از کتاب تفسیر معاصرانه قرآن کریم:

«قرآن کریم درباره سرشت انسان‌ها نیز به تفصیل تمام بحث می‌کند. به ما می‌آموزد که کیستیم، چرا آفریده شده و در اینجا بر روی زمین قرار گرفته‌ایم، غایت ما در زندگی چیست، حقوق و مسئولیت‌های ما، بر طبق شریعت الهی، کدام است، درباره جاودانگی روان بشر و احوال آن در زندگی پس از مرگ و پیامدهای شیوه زندگی‌مان در دنیا برای زندگی‌مان پس از مرگ، چه چیزهایی باید بدانیم. هر چند قرآن کریم، در بیشتر آیاتش مردان و زنان، هر دو را مخاطب قرار می‌دهد، در برخی مواضع نیز صراحتاً به معنای آفرینش انسان‌ها به صورت مذکر و مؤنث یا به صورت زوج، قداستِ تمایلات جنسی/ رفتار جنسی، اهمیّت خانواده و مسئولیت‌های هر جنس در قبال جنس دیگر در ازدواج، بحث می‌کند. به علاوه در قرآن به رابطه صحیح میان فرد، جامعه و سایر آفریده‌های خداوند، پرداخته شده است. هیچ کتاب آسمانی مقدسی را نمی‌شناسم که بیش از قرآن درباره کیهان و جهان طبیعت سخت گفته باشد؛ در قرآن تعالیم گسترده‌ای درباره پیدایش جهان، سرگذشت جهان، رویدادهای اخروی که نشانه پایانِ نظم کیهانی موجود در حال حاضر است و نیز درباره پدیده طبیعت به منزلۀ جلوه‌گاه حکمت خداوندی، آمده است. در حقیقت، قرآن کریم از این پدیده‌ها با عنوان آیات («نشانه‌ها» یا رمزها) یاد می‌کند و این همان واژه‌ای است که دربارۀ عبارات قرآن به کار رفته است. قرآن کریم، پیرامون حیات و منشأ آن، و نیز پیرامون رابطۀ همه موجودات، جاندار و بی‌جان، از حیوانات و نباتات، تا کوه‌ها، دریاها و ستارگان، تا خدا، سخن می‌گوید.»

«منشأ اساسی همه آن چیزهایی است که به معنای اصیل کلمه اسلامی‌اند، از مابعدالطبیعه، فرشته‌شناسی، و جهان‌شناسی گرفته تا فقه و اخلاق، از هنرها و علوم گوناگون گرفته تا ساختارهای اجتماعی، اقتصاد و حتی اندیشه سیاسی. قرآن همراه همیشگی مسلمانان در سفر زندگی است. آیات آن، نخستین صداهایی است که در گوش نوزاد خوانده می‌شود. در مراسم ازدواج، قرآن می‌خوانند و آیات آن معمولاً، آخرین کلماتی است که یک مسلمان در دم مرگ می‌شنود. در جامعه اسلامی سنتی، صدای تلاوت قرآن در همه جا طنین‌انداز بود و فضایی را که مردان و زنان زندگی روزانه‌شان را در آن سر می‌‌کردند، شکل می‌داد. این معنا در بسیاری از جاها، حتی امروز نیز تا حد زیادی صادق است، اما قرآن به منزلۀ یک کتاب اسلامی، تقریباً در خانه هر مسلمانی یافت می‌شود و در مردان و زنان به هنگام اشتغال به فعالیت‌های روزانه خویش، قرآن را در شکل‌ها و اندازه‌های مختلف به همراه خود دارند تا بدین‌وسیله در پناه آن قرار بگیرند. در بسیاری از بخش‌های جهان‌اسلام، وقتی کسی آغاز به سفر می‌کند، او را از زیر قرآن رد می‌کنند و حتی امروز نیز بر دروازه برخی شهرهای اسلامی سنتی قرآن قرار داده شده است و هر کسی که در آن شهر وارد یا از آن خارج می‌شود، از زیر قرآن عبور می‌کند. قرآن منبع همیشگی برکت است که مسلمانان عمیقاً آن را در همه زندگی خویش، ساری و جاری می‌بینند.»

«بسیاری از افراد واقف‌اند که قرآن به حیات دینی، و همچنین به موضوعاتی نیز که هم به نجات فردی مربوط می‌شود و هم به نظم اجتماعی، اهتمام دارد، ولی بسیار کمتر است شمار کسانی که دریابند که قرآن کریم، راهنمای حیات معنوی درونی نیز هست. در صورت توجه به باطن قرآن در می‌یابیم که فقط اینگونه نیست که قرآن حاوی تعالیمی است در خصوص ایجاد نظم اجتماعی عادلانه و داشتن زندگی فضیلت‌مندانه‌ای که به بازگشت به خداوند پس از مرگ در حالتی سعادتمندانه می‌انجامد؛ بلکه افزون بر این، قرآن وسیله‌ای است برای بازگشت به خداوند، در همین دنیا، و در حالی که آدمی در همین جهان به سر می‌برد. بنابراین قرآن راهنمایی روحانی و حِکمی برای دستیابی به حقیقت، راهنمایی برای نیل به سعادت حتی در همین دنیا است. مضمون دیگری که در جای‌جای بسیاری از سوره‌های قرآن به چشم می‌خورد، تاریخ قدسی و حکایت‌های مربوط به پیامبران گذشته و امت‌های آن‌ها است. این تاریخ قدسی، غالباً به طور کامل به سنت ابراهیمی و پیامبران بنی اسرائیل محدود شده است، گو اینکه در قرآن به برخی پیامبران عرب نیز که نامشان در کتاب مقدس نیامده است، برمی‌خوریم.»

تحلیلی بر کتاب تفسیر معاصرانه قرآن کریم‌:

مسلمان‌ها متنی برتر از قرآن در اختیار ندارند. از نظر اسلام، این کتاب آسمانی، به مدت بیست و سه سال دوران نبوت رسول خدا (ص) در شرایط مختلف در شب و روز، هم در مکه و هم در مدینه از طریق جبرئيل امین بر آن حضرت نازل شده است. قرآن کریم اول از همه حاوی آموزه‌ای است دربارۀ سرشتِ عالم واقع در همه مراتب آن، از خود حقیقت مطلق، یعنی خدای یکتا، تا واقعیت آفرینش، هم جهان کبیر و هم جهان صغیر. ایدۀ نوشتن تفسیر معاصرانۀ قرآن به زبان انگلیسی برای دانش‌پژوهان و دانشجویان را در اصل هارپر سانفرانسیسکو به نصر پیشنهاد کرد، نصر ابتدا نپذیرفت اما پس از اینکه ناشر به او گفت که این کتاب بدون همکاری و کمک او چاپ نخواهد شد، هدایت این پروژه را برعهده گرفت. نصر برای این کار چند شرط گذاشت، اول این‌که از تفسیرهای مدرنیستی و بنیادگرایانۀ قرآن پرهیز کنند و در عوض طیفی از تفاسیر سنتی را در کتاب بگنجانند. او همچنین اصرار داشت که همۀ ویراستاران مسلمان باشند. نصر، داگلی، داکاکه و لومبارد را که همگی آمریکایی و شاگردان سابق او بودند به عنوان سردبیر انتخاب کرد. بخش‌هایی از ترجمه و تفسیر به سه ویراستار اختصاص یافت که زیر نظر نصر و با مشورت یکدیگر برای حفظ وحدت پروژه کار کردند. نصر پس از اتمام ترجمه، محمد رستم را به عنوان دستیار ویراستار استخدام کرد. حدوداً ده سال طول کشید تا نویسندگان تفسیر معاصرانۀ قرآن را بنویسند و تکمیل کنند.

شیوۀ مطالعۀ تفسیر معاصرانه قرآن کریم

به شیوه‌های مختلف می‌توانید ترجمه و تفسیر درج شده در این کتاب را مطالعه کنید. می‌توانید فقط ترجمه را به شیوۀ پیوسته بخوانید یا ترجمه را همراه با تفسیر مطالعه کنید. می‌توانید ترجمه و تفسیر را بخوانید ولی بر اساس نقل‌‌قول‌ها و ارجاعات در تفسیر به بخش‌های دیگر قرآن رجوع کنید. از نمایه و عبارات کلیدی نیز می‌توانید برای جست‌وجوی موضوعاتِ موردعلاقۀ خود بهره ببرید. یک راه برای مطالعه این ترجمه و تفسیر، مطالعۀ سر راست ترجمه به همراه تفسیر آن است ولی افزون بر این خوانندگان به پی‌گرفتن سررشته‌هایی که در تفسیر آمده نیز تشویق شده‌اند. نقل‌قول‌هایی که در مقام توضیح یک مفهوم یا آیه آمده است، خواننده را به دیگر عبارات مرتبط با آن هدایت می‌کنند و این خود باعث هدایت خواننده به بخش‌های تفسیر دیگری می‌شود که در آن‌جا نیز آیات بیشتری نقل شده است. خواننده با دنبال کردن این سررشته‌ها، درکی پیدا می‌کند از معمای درونی قرآن، طنین‌های درونی میان اندیشه‌ها، و با تاریک‌روشن مفاهیم مختلف آشنا می‌شود.

فهرست مطالب جلد اول کتاب تفسیر معاصرانه قرآن کریم

• پیشگفتار مترجم
• سهم ویراستاران 
• مقدمۀ سرویراستار
• پیام قرآن
• زبان قرآن، ساختار قرآن و تلاوت قرآن
• نقش و تأثیر قرآن کریم در زندگی مسلمانان
• دربارۀ پدیدآمدن تفسیر معاصرانه
• ترجمه
• تفسیر
• جستارها 
• مخاطبان
• چگونه تفسیر معاصرانه را بخوانیم
• نکاتی دربارۀ سبک و سیاق کار
• طرح
• دعای پایانی
• شیوه مطالعه تفسیر معاصرانه
• فهم نقل‌قول‌ها
• احادیث نبوی
• ارجاعات به تفاسیر سنتی قرآن
• ارجاعات درون متنی
• مفسران بزرگ
۱. فاتحه‌الکتاب
۲. بقره
۳. آل‌عمران
• پیوست: منابع احادیث
• واژه‌نامه انگلیسی-فارسی
• نمایه

اگر از خواندن کتاب تفسیر معاصرانه قرآن کریم لذت بردید، از مطالعۀ کتاب‌های زیر نیز لذت خواهید برد:

مجموعه کتاب‌های تفسیر معاصرانه قرآن کریم بر اساس عالی‌ترین سطح پژوهشی نوشته شده است. نویسندگان هنگام نوشتن تفسیر آن از پرسش‌های انسان امروز نیز غافل نمانده‌اند بنابراین پاسخ‌های خردپسندی نیز به پرسش‌ها داده‌اند. اگر از خواندن کتاب تفسیر معاصرانه قرآن کریم لذت بردید، به شما پیشنهاد می‌کنیم کتاب‌های زیر را نیز مطالعه نمایید.

- جلد دوم تفسیر معاصرانه قرآن کریم با ترجمۀ انشاءالله رحمتی منتشر شده است. این کتاب ادامۀ جلد اول کتاب تفسیر معاصرانه قرآن است و نویسندگان در آن به تفسیر و تشریح سوره‌های نساء، مائده و انعام پرداخته‌اند.

دربارۀ انشاءالله رحمتی‌: مترجم کتاب تفسیر معاصرانه قرآن کریم