موضوع مرگ و زندگی (گالینگور)

کتاب «موضوع مرگ و زندگی» (A Matter Of Death And Life) اثر اروین یالوم روان‌درمانگر مشهور آمریکایی و همسرش مریلین یالوم است که در سال ۲۰۲۱ منتشر شد. این کتاب دربارهٔ سفر یک سالهٔ این روان‌پزشک مشهور و همسر نویسنده‌اش پس از تشخیص بیماری لاعلاج مریلین است. «موضع مرگ و زندگی» داستانی عاشقانه و روایتی باورنکردنی از زندگی زوجی است که تقریبا تمام عمر مانند روحی در یک بدن زندگی کرده‌اند. وقتی مریلین یالوم به سرطان مبتلا می‌شود، این زوج عاشق تصمیم می‌گیرند مشاهده‌ها و یافته‌های خود در باب زندگی و مرگ را در یک کتاب مشترک بنویسند. وقتی کتاب به نیمه می‌رسد، مریلین از دنیا می‌رود و اروین مجبور می‌شود کتاب را به تنهایی به پایان برساند. «موضوع مرگ و زندگی»، نه از مرگ بلکه از هدیه زندگی و ارزش زیستن سخن می‌گوید. از خواندن این کتاب بی نهایت لذت خواهید برد.

درباره‌ٔ کتاب 
.

داستان «موضوع مرگ و زندگی» دربارهٔ زمانی است که اروین یالوم متوجه شد که همسرش به بیماری لاعلاجی مبتلاست. یالوم روان‌پزشک و نویسندهٔ تحسین‌شده، حرفهٔ  خود را وقف مشاوره دادن به کسانی کرد که از اضطراب و اندوه رنج می‌برند، اما او هرگز حس نکرده بود که خودش نیز نیاز به مشاوره دارد تا این‌که همسرش نویسندهٔ مشهور مریلین یالوم، به سرطان مبتلا شد.

در کتاب «موضوع مرگ و زندگی» مریلین و اروین از چگونگی مواجهه با مبارزات عمیق و جدید خود می‌گویند و نشان می‌دهند مریلین چطور خود را برای مرگی خوب آماده کرد و اروین آماده شد تا بدون مریلین نیز بتواند به زندگی ادامه دهد. آن‌ها با روایت‌های متناوب از آخرین ماه‌های زندگی مشترک‌شان و اولین ماه‌های تنهایی اروین می‌گویند و دریچه‌ای نادر به سوی مواجهه با مرگ و کنار آمدن با فقدان معشوق گشوده‌اند.

یالوم در این کتاب از نعمت‌های بی‌شماری که داشتند می‌گوید و در انتها یادآور می‌شود که آن‌ها نیز مانند همهٔ ما با مرگ روبه‌رو شدند.

ویژگی‌های برجسته‌ٔ کتاب 
.

«موضوع مرگ و زندگی» خاطراتی عمیقاً تأثیرگذار از عشق، مرگ و فرآیند جدایی پس از یک عمر زندگی مشترک است. نویسندگان در این کتاب هر دو دیدگاه خود را در مورد مواجهه با بیماری لاعلاج و خداحافظی با یکدیگر به تصویر کشیده‌اند. این کتاب به دلیل صداقت، لطافت و بینش فلسفی‌اش بسیار خواندنی است و نشان می‌دهد دو روشنفکر که هر دو محقق‌های مشهوری هستند با مرگ نه به عنوان یک پایان، بلکه به عنوان ادامهٔ عشق و تأمل در مورد آنچه به زندگی معنا می‌دهد، روبه‌رو شده‌اند. ویژگی‌های برجستهٔ این کتاب عبارت‌اند از:

• دیدگاه دوگانه: این کتاب از دیدگاه‌های اروین و مریلین روایت می‌شود و نگاهی صمیمی به عشق و فقدان از دیدگاه شریک در حال مرگ و بازمانده ارائه می‌دهد.
• اصالت عاطفی: این نوشته خام و صادقانه است و به خوانندگان اجازه می‌دهد تا شاهد غم، ترس و لطافت دو زوج باشند که سال‌ها با هم زندگی کرده‌اند.
• عمق فلسفی: اروین یالوم، روانپزشک و متفکر وجودی، از درک مادام‌العمر خود از روانشناسی انسان برای تأمل در مورد مرگ و معنا استفاده می‌کند.
• عشق به عنوان مضمون اصلی: فراتر از مرگ، این کتاب از همراهی پایدار، خرد مشترک و صمیمیت عاطفی که طی دهه‌ها ساخته شده است، تجلیل می‌کند.
• بینش درمانی: این کتاب با ترکیب روانشناسی با تجربهٔ شخصی، به خوانندگانی که با پیری، بیماری یا از دست دادن عزیزان خود دست و پنجه نرم می‌کنند، آرامش و خرد می‌بخشد.
• نثر ساده و زیبا: نثر کتاب واضح، تأمل‌برانگیز و عمیقاً انسانی است و بسیار مناسب خوانندگانی است که به دنبال کتابی ساده اما روشنگرانه می‌گردند.

بازخوردها به کتاب «موضوع مرگ و زندگی»
.

• بالغ بر نیم قرن است که جهان مبهوت داستان های روانپزشک برجسته اروین دی. یالوم است؛ داستان هایی در مورد روح آدمی و سرشار از حکمت، بصیرت و طنازی. حال او با صداقت و شجاعتی حیرت آور، ما را مهمان دشوارترین تجربه ی زندگی اش می کند: فراق همسرش؛ رفیق باوفایش از دوران نوجوانی. دو یار که در همه ی عمر خود از جمله در نوشتن این کتاب کنار هم بوده اند، تصویری ماندگار از سوگ ارائه می دهند؛ از وحشت، غم، انکار و پذیرش با اکراه. ولی در پایان تأثیری که در ما به جا می ماند، فراتر از داستانی عمیق در مورد فراقی ابدی است. زیرا این داستان فراموش نشدنی، زیبا و سوزناک در مورد عشق، جاودانه است. گمان می کنم تا چندین سال نتوانم از فکر آن بیرون بیایم.  لوری گاتلیب، نویسندهٔ کتاب «شاید لازم است با کسی حرف بزنید» (Lori Gottlieb, New York Times bestselling author of Maybe You Should Talk to Someone)

• «موضوع مرگ و زندگی» حاصل جست‌وجوی خرد در هنر چگونه زیستن و چگونه مردن زوج محبوب، اروین و مریلین یالوم، است. کتابی که هر خواننده‌ای را منقلب می‌کند. من به سختی توانستم آن را لحظه‌ای زمین بگذارم.  آرتور کلیمن، نویسنده کتاب برگزیده واشنگتن پست (Arthur Kleinman, author)

• «موضوع مرگ و زندگی» کتابی است که روح‌تان را لمس و قلب‌تان را سرشار می‌کند. شرحی زیبا از تسلی‌بخشی یک زندگی خوش‌زیسته و بارقه امیدی برای همه ما انسان‌ها که روزی دچار غم فراق خواهیم شد. کاترین منیکس، نویسنده کتاب برگزیده ساندی تایمز (Kathryn Mannix, Sunday Times bestselling author)

• این خاطرات زیبا، تأثیرگذار و نشاط‌آور، داستانی عاشقانه و حکایت دو زندگی فوق‌العاده موفق است که تقریباً به عنوان یک زندگی واحد زیسته‌اند و حاصل جمع آن‌ها بسیار بزرگ‌تر از اجزایشان از آب در آمده است. این کتاب به شما الهام می‌بخشد و شاید شما را وادار کند تا به زندگی خود نگاه متفاوتی داشته باشید، برای من که این‌طور بود. آبراهام ورگیز، نویسنده (Abraham Verghese, author)

• «موضوع مرگ و زندگی» چیزی فراتر از یک کتاب است. این یک داستان عاشقانهٔ خستگی‌ناپذیر است. متنی که گذشته و حال را در می‌نوردد. این کتاب نفیس، صریح و آسیب‌پذیر است و به درد غیرقابل تحمل جدایی و حسرت سرکش فقدان می‌پردازد. هر فردی از خواندن چندبارهٔ این کتاب هوشمندانه و قابل درک لذت خواهد برد. با خواندن هم دربارهٔ مقابله با مرگ در حالی‌که به سمت مرگ خود گام برمی‌دارید خواهید آموخت و هم شاید مهم‌تر از آن، دربارهٔ غم و اندوهی که وقتی یکی از عزیزانمان در مرگ از ما پیشی می‌گیرد، با آن روبه‌رو می‌شویم. من عمیقاً از جذب این روایت صمیمی درحالی‌که اشک‌هایم را از چشمانم پاک می‌کردم، سرشار شدم. داستان عاشقانهٔ اروین و مریلین که به تراژدی و مرگ ختم می‌شود، داستان تو، من و همهٔ ماست. دکتر جوآن کاچیاتوره (Dr. Joanne Cacciatore)

• خردمندانه، زیبا، سوزناک و صریح؛ از بهترین کتاب های 2021. تایمز (The Times)

این کتاب مناسب چه کسانی است؟ 
.

این کتاب مناسب هر کسی است که نمی‌تواند با احساس پیری، بیماری یا درد از دست دادن عزیزان روبه‌رو شود. همچنین زوج‌هایی که زندگی مشترک طولانی داشته‌اند و می‌خواهند با معنای عشق و فقدان آشنا شوند، از مطالعهٔ این کتاب لذت خواهند بُرد. مراقبان، درمانگران و کسانی که در زمینهٔ مراقبت‌های نزدیک به مرگ کار می‌کنند نیز مطالب این کتاب را بسیار ارزشمند خواهند یافت.

چرا کتاب «موضوع مرگ و زندگی» را بخوانیم؟ 
.

• به شما می‌آموزد که چگونه با شجاعت و وقار با مرگ روبرو شوید: این کتاب از واقعیت مرگ طفره نمی‌رود بلکه مستقیماً با آن روبرو می‌شود. اروین و مریلین یالوم نشان می‌دهند که چگونه مرگ را بدون انکار یا ناامیدی بپذیریم و درک را با صداقت عاطفی متعادل کنیم. آنها به جای صحبت از آرامش کاذب، رویکردی واقع‌بینانه اما مسالمت‌آمیز به مرگ را الگو قرار می‌دهند. تأملات آن‌ها خوانندگان را تشویق می‌کند تا با ترس‌های خود روبرو شوند، ناپایداری زندگی را درک کنند و دریابند که شجاعت نه از کنترل، بلکه از پذیرش ناشی می‌شود.
• عشق را فراتر از زمان و حضور فیزیکی تعریف می‌کند: رابطهٔ یالوم‌ها قلب این کتاب است؛ مشارکتی که طی شش دهه احترام متقابل، محبت و همراهی فکری بنا شده است. با پیشرفت بیماری مرلین، عشق این زوج از نزدیکی فیزیکی به ارتباط عاطفی و معنوی تکامل می‌یابد. خوانندگان می‌آموزند که عشق، وقتی ریشهٔ عمیقی داشته باشد، حتی از مرگ نیز فراتر می‌رود. این داستان به ما یادآوری می‌کند که صمیمیت واقعی با ضعیف شدن بدن از بین نمی‌رود؛ بلکه خالص‌تر می‌شود و در خاطرات مشترک و پیوندهای عاطفی پایدار ریشه می‌دواند.
• بینش عمیق روانشناختی و فلسفی ارائه می‌دهد: پیشینهٔ اروین یالوم به عنوان روانپزشک و متفکر وجودی، این کتاب را سرشار از خرد در مورد وضعیت انسان می‌کند. تأملات او در مورد معنا، فقدان و فرآیند درمانی، ابزارهای عملی را برای مقابله با غم و اندوه و اضطراب وجودی در اختیار خوانندگان قرار می‌دهد. مضامین فلسفی برگرفته از یک عمر مطالعه مرگ و معنا، این کتاب را نه تنها از نظر احساسی، بلکه از نظر فکری نیز غنی می‌کند و خوانندگان را دعوت می‌کند تا در مورد آنچه واقعاً در زندگی خود اهمیت دارد، فکر کنند.
• آرامش و التیام به همراه دارد: برای خوانندگانی که کسی را از دست داده‌اند یا از عزیزی که بیماری لاعلاج دارد مراقبت می‌کنند، این کتاب به عنوان یک همراه دلسوز عمل می‌کند. این کتاب به احساساتی که اغلب به سختی می‌توان بیان کرد مانند غم و اندوه انتظار، درماندگی و قدرت آرام موجود در حضور زبان می‌بخشد. داستان یالوم‌ها به خوانندگان یادآوری می‌کند که غم چیزی نیست که باید بر آن غلبه کرد بلکه فرآیندی از تحول است که عشق را به روش‌های جدید زنده نگه می‌دارد.

کتاب «موضوع مرگ و زندگی» را بخوانید چون نگاهی نادر و عمیقاً انسانی به عشق و مرگ داشته و دو تن از نویسندگان و روان‌شناسان مشهور که عمر خود را صرف مطالعهٔ روان و زندگی انسان کرده‌اند، این کتاب را نوشته‌اند. این کتاب فقط دربارهٔ مرگ نیست، بلکه دربارهٔ زندگی کامل، عشق عمیق و یافتن معنا حتی در هنگام نزدیک شدن به پایان زندگی است. نویسندگان در این کتاب از طریق صداقت، خرد و وضوح عاطفی خود به خوانندگان یادآوری می‌کنند که مواجهه با مرگ می‌تواند زندگی را غنی‌تر، روابط را صمیمی‌تر و قدردانی را عمیق‌تر کند.

درباره‌ٔ نویسندگان
.

اروین دیوید یالوم روان‌پزشک اگزیستانسیال آمریکایی است و در سال 1931 به دنیا آمد. او استاد برجستهٔ رشتهٔ روان‌شناسی در دانشگاه استنفورد و نویسندهٔ کتاب‌های داستانی و غیرداستانی در زمینهٔ روان‌شناسی است. یالوم در واشنگتن‌دی‌سی به دنیا آمد و پانزده سال قبل از تولد او، والدینش از روسیه به ایالات ‌متحده نقل‌مکان کرده بودند. یالوم بیشتر دوران کودکی‌اش را در خانه‌ای بالای خواربارفروشی والدینش و در کتابخانهٔ محلی به خواندن کتاب‌های مختلف گذراند. او مدرک کارشناسی‌اش را در 1952 از دانشگاه جورج واشنگتن دریافت کرد و مدرک دکترایش را از دانشگاه پزشکی بوستون اخذ کرد. دورهٔ کارآموزی‌اش را در یک بیمارستان در نیویورک گذراند و سپس رزیدنت یک کلنیک در بیمارستان جان هاپکینز شد و دورهٔ آموزشی‌اش را سرانجام در 1960 به پایان رساند. پس از گذراندن دورهٔ خدمت سربازی، کار آکادمیک خود را در دانشگاه استنفورد آغاز کرد و عضو هیئت علمی دانشگاه استنفورد شد و طی سال‌های بعد به سِمَت مدیریت رسید و آموزشش را در روان‌درمانی گروهی و توسعهٔ مدل روان درمانی اگزیستانسیال آغاز کرد.

زندگی و آثار یالوم:
.

از اروین یالوم تاکنون کتاب‌های داستانی و غیرداستانی زیادی منتشر شده است که از میان آن‌ها می‌توان به «خیره به خورشید نگریستن»، «روان‌درمانی اگزیستانسیال»، «هنر درمان»،‌ «مامان و معنی زندگی» و «مسئلهٔ اسپینوزا»‌ اشاره کرد. یالوم در سال 1954 با مریلین نویسندهٔ فمنیست، مورخ و استاد دانشگاه ازدواج کرد. مریلین بعدها به سرطان سختی مبتلا شد و در سال 2019 با استفاده از خودکشی پزشکی به زندگی خود پایان داد. یالوم و مریلین پیش از مرگ او سرگرم نوشتن کتابی با عنوان «موضوع مرگ و زندگی» شدند که روند بیماری و درمانِ مریلین و شیوهٔ رویارویی آن‌ها با مشکلات و مسائل روانی مرتبط با این بیماری را به شیوه‌ای اتوبیوگرافیک بررسی می‌کرد. اروین یالوم برای رمان روان‌شناسی «وقتی نیچه گریست» جایزۀ طلای کلوپ کامان‌ولث را دریافت کرد. او همچنین در سال 2002 جایزۀ انجمن روان‌پزشکی آمریکا را گرفت. شورای جهانی روان درمانی در سال 2009 جایزۀ بین‌المللی زیگموند فروید را برای روان درمانی در شهر وین، اتریش به وی اهدا کرد.

معرفی کتاب مشابه: سه‌شنبه‌ها با موری (Tuesdays with Morrie)
.

کتاب «سه‌شنبه‌ها با موری» اثر میچ آلبوم (Mitch Albom) نویسنده و روزنامه‌نگار آمریکایی است. این کتاب داستان واقعی ارتباط مجدد میچ با استاد جامعه‌شناسی سابقش، موری شوارتز است که بر اثر بیماری ALS در حال مرگ است. پس از سال‌ها قطع ارتباط، میچ از بیماری موری مطلع می‌شود و هر سه‌شنبه به ملاقات او می‌رود و جلساتشان را به درس‌های قدرتمندی در مورد زندگی، عشق، کار، بخشش و مرگ تبدیل می‌کند. با ضعیف شدن جسم موری، خرد معنوی او عمیق‌تر می‌شود و میچ از طریق مکالماتشان یاد می‌گیرد که چگونه با شفقت و آگاهی بیشتری زندگی کند.

این کتاب نیز درست مانند «موضوع مرگ و زندگی» بر اساس زندگی واقعی نوشته شده و تأملی عمیق در مرگ، هدف زندگی و مواجهه با مرگ نه به عنوان یک پایان، بلکه به عنوان آینه‌ای برای دیدن ارزش واقعی زندگی است. هر دو کتاب بررسی می‌کنند که چگونه عشق، صداقت و ارتباط انسانی می‌تواند ترس از مرگ را کاهش دهد و به هر لحظه باقی‌مانده معنا بخشد. از جمله شباهت‌های هر دو کتاب می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• مرگ: هر دو کتاب بر پذیرش مرگ به عنوان بخشی طبیعی از زندگی و بررسی چگونگی تعمیق قدردانی از زندگی توسط این پذیرش تمرکز دارند.
• خرد در رابطه: در هر دو، خرد از طریق یک رابطه صمیمی منتقل می‌شود. پیوند میچ و موری به عنوان دانش‌آموز و معلم، آینه‌ای از مشارکت مادام‌العمر اروین و مریلین است.
• صداقت عاطفی: هر کدام از کتاب‌ها به خاطر تصویرسازی خام و صادقانه‌اش از آسیب‌پذیری، بیماری و فرآیند خداحافظی برجسته است.
• تمرکز بر عشق و ارتباط: هر دو اثر می‌آموزند که عشق چه عاشقانه و چه افلاطونی، نیرویی است که به زندگی معنا می‌دهد و درد مرگ را تسکین می‌دهد. 
• تأملات فلسفی: هر دو نویسنده بینش‌های فلسفی و روانشناختی را در داستان‌های عمیقاً شخصی خود ادغام می‌کنند و خوانندگان را تشویق می‌کنند تا در مورد ارزش‌ها و هدف خود تأمل کنند.

سخن پایانی 
.

کتاب «موضوع مرگ و زندگی» یالوم‌ها یکی از دردناک‌ترین تجربیات زندگی یعنی نزدیک شدن به مرگ را به تأملی عمیق در مورد معنای زندگی و عشق عمیق تبدیل کرده است. آن‌ دو با نوشتن این کتاب قصد دارند نشان بدهند که مرگ وقفه‌ای در زندگی نیست، بلکه حرکت نهایی و اساسی در آن است. یالوم‌ها با هم به مرگ نزدیک می‌شوند و آن را پایان طبیعی یک داستان خوب زیسته در نظر می‌گیرند و با آن روبه‌رو می‌شوند. آن‌ها با شجاعت پیش می‌روند و واقعیت را انکار نمی‌کنند و دست در دست هم به ملاقات مرگ می‌روند.

آنچه این کتاب را بسیار فراموش‌نشدنی می‌کند، نحوهٔ به تصویر کشیدن آن از عشق واقعی است؛ عشقی که با گذشت زمان خردمندتر می‌شود و با همراهی آن می‌توان ترس و بیماری را پشت سر گذاشت و حتی به مرگ نزدیک شد. یالوم‌ها با دیدگاه‌های متناوب خود، خواننده را دعوت می‌کنند تا شاهد هر دو روی فقدان باشند و ماجرا را از دیدگاه کسی که می‌رود و کسی که می‌ماند، بخوانند. با انجام این کار، آن‌ها مرزهای معمول بین خود و دیگری را از بین برده و نشان می‌دهند که عشق وقتی حقیقی باشد با مرگ از بین نمی‌رود، بلکه در فکر، حافظه و حضور باقی می‌ماند. این در هم تنیدگی عقل و احساس به کتاب «موضوع مرگ و زندگی» عمقی کم‌نظیر بخشیده است.

این کتاب خواننده را به چالش می‌کشد تا روابط، ترس‌ها و اولویت‌های خود را بررسی کند و آن‌ها ترغیب می‌کند تا با آگاهی و شفقت بیشتری زندگی کند. در صفحهٔ آخر غم و اندوه نیست که با شما می‌ماند، بلکه نوعی احساس سپاسگزاری و قدردانی از زندگی است.

در بخشی از کتاب می‌خوانیم:
.

سه ماه پیش، در معاینهٔ پزشکی سالانه، او متوجه نبض آهسته و گاه نامنظم من شده بود و مرا به کلینیک آریتمی استنفورد معرفی کرده بود. آن‌ها به مدت دو هفته یک دستگاه هولتر مانتیتور به قفسهٔ سینه‌ام چسباندند تا ضربان قلبم را ثبت کند. نتیجه ضربان پایین مداوم با دوره‌های کوتاهی از فیبریلاسیون دهلیزی بود. دکتر و. برای محافظت در برابر لختهٔ خونی که ممکن بود از قلب به مغز فرستاده شود، داروی ضدانعقاد به نام الیکیس برایم تجویز کرد. با اینکه الیکیس مرا در برابر سکتهٔ مغزی حفظ کرد، یک نگرانی تازه با خود آورد: من چند سال بود که مشکل تعادل داشتم و حالا یک زمین خوردن ناجور می‌توانست کشنده باشد، زیر آن‌وقت چاره‌ای نبود جز اینکه اثر ضدانعقاد را معکوس کنند و جلوِ خون‌ریزی را بگیرند. 

وقتی دکتر و. دو ساعت پس از ارجاع فیزیوتراپیست معاینه‌ام کرد، او هم قبول کرد ضربانم آهسته‌تر شده و دوباره دستور هولتر مانیتور داد تا فعالیت قلبم را برای دو هفته ثبت کند.