تاریخ و فرهنگ موسیقی جهان

شناخت تاريخچه تحولات اجتماعي و فرهنگ ملل مختلف،‌ ديدي جامع درمورد چگونگي تکامل و بلوغ آن جامعه به‌دست ‌مي‌دهد. يکي از لوازم شناخت و درک موسيقي،‌ آگاهي از چگونگي پيدايش ريشه‌هاي موسيقي و سازهاي هر منطقه جغرافيايي است. براي حصول اين شناخت،‌ علاوه بر تحقيق و تفحص در مورد موسيقي و منابع به‌جا مانده از آثار بزرگان هر قوم،‌ بايد در مورد‌ عادت‌ها و سنت‌هاي آن جامعه نيز اطلاعاتي به‌دست آورد. کتاب «تاريخ و فرهنگ موسيقي جهان»، نوشته حسن زندباف،‌ با بررسي چگونگي پيدايش موسيقي و روند تحولات آن در نقاط مختلف دنيا،‌ اطلاعات جامعي در مورد موسيقي و سرچشمه‌هاي آن ارائه مي‌دهد. در بخش اول،‌ نويسنده نگاهي گذرا به تاريخ موسيقي و فرهنگ جوامع گذشته دارد. در اين بخش که عمدتاً مربوط به ملل کهن آسيايي و آفريقايي مي‌شود،‌ در مورد چگونگي به‌وجود آمدن سازها و ايجاد اصوات مطالبي ارائه شده است. در بخش دوم، اطلاعاتي در مورد موسيقي ايران و خاورميانه ذکر شده است. در قسمت‌هاي بعدي نويسنده به بررسي موسيقي غرب و چگونگي شکل‌گيري آن در تمدن روم و يونان اشاره کرده است. کتاب همچنين حاوي اطلاعاتي در خصوص موسيقي کليسا و دوره رنسانس،‌ اُپرا،‌ پيدايش نت موسيقي و موسيقي عصر باروک است. در بخش پاياني هم توضيحاتي در مورد موسيقي معاصر و سبک‌هاي جديد موسيقي ارائه شده است. کتاب نثري روان دارد و به فراخور مطالب، از تصاوير خوبي بهره گرفته است. يکي از نقاط قوت اين کتاب، بررسي ارتباط بين موسيقي و سازهاي هر منطقه جغرافيايي با ديگر تمدن‌ها و ملل دنياست. استفاده از منابع و مراجع معتبر، که ليست آن‌ها در ابتداي کتاب آورده شده است، اين کتاب را تبديل به مرجعي قابل اطمينان براي علاقه‌مندان موسيقي مي‌نمايد. حسن زندباف،‌ بدون هيچ تعصب و نگاه جانبدارانه،‌ موسيقي ايران و خاورميانه را تحليل کرده و برخلاف ديگر نويسندگان،‌ سعي در اثبات مالکيت و يا عدم مالکيت يک جامعه بر سازها و يا نواهاي موسيقي را ندارد و به عقيده او هنر محصولي است که متعلق به فرد يا دوره خاصي نيست و چون انديشه انساني در هيچ محدوده‌اي بسته نمي‌شود، ‌نبايد بر سر آن جدل داشت.