غزلیات شمس تبریز (جلد اول و دوم)(جیبی)(گالینگور)(قابدار)

این کتاب مناسب چه کسانی است؟ 
.

اگر به شعر یا اشعار مولانا علاقه دارید این کتاب مناسب شماست. این کتاب برای علاقه‌مندان به شعر و عرفان، دانشجویان ادبیات فارسی و پژوهشگران حوزهٔ مولوی‌شناسی و کسانی که به دنبال درک عمیق‌تر اشعار مولانا و مطالعهٔ دیوان شمس تبریز هستند بسیار مناسب است. همچنین اگر تازه می‌خواهید خواندن اشعار مولانا را شروع کنید، تفسیرهای دکتر شفیعی کدکنی در این راه بسیار مؤثر خواهد بود تا بتوانید معنی درست و دقیق اشعار مولانا را درک کنید. چه دانشجوی ادبیات باشید، چه محقق عرفان اسلامی یا حتی فقط علاقه‌مند به شعر و فلسفه زندگی، این کتاب یک منبع فوق‌العاده برای مطالعه است.

درباره‌ٔ کتاب 
.

کتاب «غزلیات شمس تبریز» یکی از برجسته‌ترین آثار مولانا جلال‌الدین محمد بلخی است که در قالب دیوان گردآوری شده است. این مجموعه شامل ۳۲۲۹ غزل و ۱۹۸۳ رباعی است که مولانا بیشتر آن‌ها را در حالات وجد و جذبه‌ٔ عرفانی سروده است. اشعار این دیوان سرشار از شور، عشق، عرفان و جست‌وجوی حقیقت است و بسیاری از آن‌ها خطاب به شمس تبریزی، مرشد و الهام‌بخش مولانا، سروده شده‌اند.

مضمون اصلی غزلیات شمس عشق الهی، وحدت وجود و رهایی از قیود دنیوی است. مولانا در این اشعار، با زبانی موسیقایی و پرحرارت، مفاهیم عرفانی را در قالب تصاویری شاعرانه و استعاری بیان کرده است. در مجموع می‌توان این‌طور گفت که غزلیات مولانا بی‌قرار، پرشور و آمیخته با سماع‌اند، زیرا حاصل لحظاتی از خلسه و جذبهٔ عرفانی هستند. این اشعار نه‌تنها در ادبیات فارسی، بلکه در سراسر جهان خوانده شده و الهام‌بخش شاعران، نویسندگان و اندیشمندان بسیاری بوده‌اند. 

ویژگی‌های برجسته‌ٔ کتاب 
.

کتاب «غزلیات شمس تبریز» با گزینش و تفسیر دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی یکی از مهم‌ترین آثار در زمینه‌ٔ شعر مولانا است. این اثر در دو جلد با دقت و ظرافت گزینش و تفسیر شده است. از ویژگی‌های برجستهٔ این کتاب می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• گزینش دقیق: اشعار این کتاب از میان ۳۲۲۹ غزل و ۱۹۸۳ رباعی دیوان کبیر مولانا، انتخاب شده‌اند. این اشعار جزو بهترین و تأثیرگذارترین اشعار مولانا بوده‌اند که خواندن‌شان به شما کمک می‌کند تا با دیدگاه مولانا دربارهٔ شمس تبریزی بیشتر آشنا شوید.
• تفسیر و توضیح: یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این کتاب، اضافه‌شدن تفسیر و توضیحات دکتر شفیعی کدکنی در کنار هر شعر و توضیحاتی دربارهٔ اصطلاحات و مفاهیم دشوار اشعار است که فهم اشعار را برای هر کسی آسان‌تر کرده است.
• مقدمه و ساختاری مناسب: در این کتاب مقدمه‌ای جامع و جذاب دربارهٔ زندگی مولانا، سبک شعری و جایگاه دیوان شمس در ادبیات فارسی به چاپ رسیده است. همچنین کتاب در دو جلد منتشر شده تا برای مطالعه راحت‌تر و مناسب‌تر باشد و بتوانید از مطالب کتاب نهایت استفاده رو ببرید.
• مناسب برای تمامی علاقه‌مندان: چه اهل شعر خواندن باشید، یا با اشعار مولانا آشنا باشید یا نباشید، این کتاب برای شما مناسب است. توضیحات و تفسیرهای این کتاب، خواندن اشعار مولانا را برای هر کسی لذت‌بخش کرده است.

افتخارات و جوایز 
.

از زمان انتشار «غزلیات شمس تبریز» با گزینش و تفسیر دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی این اثر تحسین منتقدان و خوانندگان را در پی داشته و نظرات بسیار مثبتی دریافت کرده است. بسیاری از منتقدان و خوانندگان این اثر را به دلیل انتخاب بهترین اشعار مولانا ستوده‌اند. خواندن دیوان شمس به دلیل حجم زیاد و وجود اشعار پراکنده و غیرمنتسب بسیار دشوار بود که این کتاب با ساختار منظم و توضیحات مفصل خود، خواندن دیوان شمس را آسان‌تر کرده است. به طور کلی، این اثر یکی از مهم‌ترین و معتبرترین گزیده‌های دیوان شمس محسوب می‌شود و توانسته خوانندگان جدیدی را به اشعار مولانا جذب کند.

این کتاب مناسب چه کسانی است؟ 
.

اگر به شعر یا اشعار مولانا علاقه دارید این کتاب مناسب شماست. این کتاب برای علاقه‌مندان به شعر و عرفان، دانشجویان ادبیات فارسی و پژوهشگران حوزهٔ مولوی‌شناسی و کسانی که به دنبال درک عمیق‌تر اشعار مولانا و مطالعهٔ دیوان شمس تبریز هستند بسیار مناسب است. همچنین اگر تازه می‌خواهید خواندن اشعار مولانا را شروع کنید، تفسیرهای دکتر شفیعی کدکنی در این راه بسیار مؤثر خواهد بود تا بتوانید معنی درست و دقیق اشعار مولانا را درک کنید. چه دانشجوی ادبیات باشید، چه محقق عرفان اسلامی یا حتی فقط علاقه‌مند به شعر و فلسفه زندگی، این کتاب یک منبع فوق‌العاده برای مطالعه است.

چرا کتاب «غزلیات شمس تبریز» را بخوانیم؟ 
.

این کتاب یکی از آثار ارزشمند مولانا به حساب می‌آید که با گزینش و تفسیر دکتر شفیعی کدکنی تبدیل به یک اثر بسیار ارزشمند شده است. این اثر بسیار روان و دقیق نوشته شده است و با مطالعهٔ آن می‌توانید اطلاعات جامعی از زندگی مولانا نیز به دست آورید. 

• دقت در گزینش اشعار و تفسیر کامل: اشعار کتاب از میان هزاران غزل و رباعی موجود در دیوان شمس انتخاب شده‌اند. برترین و ناب‌ترین اشعار مولوی برای این کتاب انتخاب شده تا خواننده با اصیل‌ترین شکل شعر مولانا آشنا شود. دکتر شفیعی کدکنی با دانش وسیع ادبی و عرفانی خود، اصطلاحات پیچیده و مفاهیم دشوار را توضیح داده تا درک اشعار مولانا آسان‌تر شود.
• آشنایی عمیق با عرفان مولوی: این اثر یکی از برترین منابع برای شناخت جهان‌بینی مولانا و فهم اندیشه‌های عرفانی اوست که هنوز هم در ادبیات و فلسفه تأثیرگذار هستند.در این کتاب، تحلیل دقیقی از سبک شعری مولانا، جایگاه دیوان شمس در ادبیات فارسی، و ویژگی‌های زبانی و مفهومی اشعار ارائه شده است.
• ترکیب زیبای عرفان و عشق: کتاب«غزلیات شمس تبریز» چ سرشار از شور عاشقانه و شهود عرفانی است و همین خواندن غزلیات مولانا را تبدیل به تجربه‌ای احساسی خواهد کرد و تجربه‌ای فوق‌العاده را رقم خواهد زد. 
• حذف اشعار ضعیف یا منسوب: برخی اشعار که از نظر ادبی و محتوایی در سطح پایین‌تری بودند یا احتمالاً به مولانا تعلق نداشتند، در این گزینش کنار گذاشته شده‌اند.
• سبک نگارش روان و خواندنی: توضیحات و تحلیل‌های این کتاب کاملاً قابل فهم و جذاب هستند؛ خواننده می‌تواند بدون نیاز به دانش تخصصی، با عمق شعر مولانا ارتباط بگیرد.

درباره‌ٔ نویسنده 
.

مولانا جلال الدین محمد بلخی شاعر و گاه عارف، حکیم و واعظ معروف به «مولانا» و «ملاّی روم» و «مولانای روم یا رومی»؛ در ربیع‌الاول 604 قمری در بلخ به دنیا آمد و در جمادی‌الاخر 672 قمری در قونیه (ترکیهٔ امروزی» درگذشت. علت شهرت وی به رومی، اقامتش در آسیای صغیر یعنی ترکیهٔ امروزی بوده است. پدرش بهاءالدّین ولد در بلخ مسند تدریس و فتوی داشت اما به سبب رنجش از سلطان محمّد خوارزمشاه، هنگامی که جلال‌الدّین کودک بود از بلخ بیرون آمد و سرانجام به قونیّه رفت و تا هنگام وفات آنجا ماند. 

جلال‌الدّین که در این زمان 24 ساله بود، به جای پدر به وعظ و فتوی پرداخت. چندی بعد برهان‌الدّین محقّق ترمذی، از مشایخ صوفیّه و از مریدان بهاءالدین در بلخ، از خراسان به قونیه آمد و جلال‌الدینِ جوان را تحت ارشاد و تربیت خویش گرفت و او را یک چند به حلب و دمشق فرستاد و تدریجاً با معارف صوفیه آشنایی داد. تا چند سال پس از فوت ترمذی جلال‌الدین همچنان در مسند تدریس مستقر بود تا آنکه شمس تبریزی در 642 به وی پیوست و از صحبت شمس انقلابی روحانی در وجود او پدید آمد و مسند تدریس و فتوی را ترک کرد. 

آثار او غالباً عارفانه و حکمت‌آموز است و در کلیّات شمس به بیرون ریختن عشق سوزنده متمایل است. در نثر، کلام وی در عین صراحت و سادگی، فصاحت تمام دارد و همه جا دور از ابهام است. همچنین در بیشتر موارد، به روش مشایخ صوفیّه، انشائش به آیات و احادیث و اخبار و اشعار آراسته است. پس از وفات مولانا طریقه‌ای به نام مولویّه تأسیس شد که دنبالهٔ آن هنوز در ترکیهٔ امروز موجود است.

دربارهٔ دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی
.

دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی یکی از برجسته‌ترین ادبیات‌پژوهان، شاعران و استادان دانشگاه در ایران است. او در ۱۹ مهر ۱۳۱۸ در کدکن، تربت حیدریه متولد شد و از همان دوران جوانی علاقه‌ٔ ویژه‌ای به شعر و عرفان فارسی داشت. تحصیلات خود را ابتدا در حوزه علمیه و سپس در دانشگاه فردوسی مشهد و دانشگاه تهران ادامه داد. در نهایت، با دریافت مدرک دکتری زبان و ادبیات فارسی به یکی از مهم‌ترین پژوهشگران ادبی ایران تبدیل شد. از سال ۱۳۴۸ به عنوان استاد دانشگاه تهران فعالیت کرده و شاگردان بسیاری داشته است.

شفیعی کدکنی علاوه بر تدریس، آثار مهمی در زمینهٔ نقد و پژوهش ادبی منتشر کرده است و کتاب «غزلیات شمس تبریزی» یکی از مهم‌ترین کارهای او به حساب می‌آید. پژوهش‌های او بر سبک‌شناسی، موسیقی شعر، تصحیح متون عرفانی و تحلیل ادبیات فارسی تأثیر عمیقی گذاشته و او را به یکی از معتبرترین شخصیت‌های علمی و فرهنگی معاصر ایران تبدیل کرده است.

معرفی کتاب مشابه: دیوان عطار نیشابوری
.

اگر به شعر، عرفان و مطالعهٔ اشعار شاعران علاقه دارید می‌توانید پس از مطالعهٔ این کتاب، «دیوان عطار نیشابوری» اثر فریدالدین عطار نیشابوری، شاعر و عارف برجستهٔ قرن ششم هجری را بخوانید. عطار یکی از مهم‌ترین شاعران عرفانی ایران است و اشعار او تأثیر زیادی بر مولانا داشته‌اند. 

این کتاب مجموعه‌ای از اشعار عطار است و شامل قصیده‌ها، غزلیات، رباعیات و مثنویات اوست که سرشار از مفاهیم عرفانی، عشق الهی و حکمت زندگی هستند. عطار با زبانی رمزآلود و پرشور، خواننده را به سفری درونی دعوت می‌کند و با استفاده از تصاویر شاعرانه و استعاره‌های عمیق، مسیر سلوک عرفانی را ترسیم می‌کند.

شباهت‌ها و پیوندها با «غزلیات شمس تبریز»
.

«غزلیات شمس تبریز» و «دیوان عطار نیشابوری» هر دو از برجسته‌ترین آثار عرفانی و شاعرانهٔ ادبیات فارسی هستند که تأثیر عمیقی بر ادبیات و اندیشه‌ٔ عرفانی گذاشته‌اند. مولانا و عطار هر دو با زبان رمزآلود و موسیقایی، مفاهیم عشق الهی، سلوک عرفانی و جست‌وجوی حقیقت را بیان کرده‌اند. 

• مضامین عرفانی: هر دو اثر به عشق الهی، وحدت وجود و سلوک عرفانی پرداخته‌اند. مولانا در غزلیات شمس از جذبه و بی‌قراری روح عاشق سخن می‌گوید و نگاهش به وجد و سماع نزدیک‌تر است، در حالی که عطار بیشتر بر مراحل سلوک عرفانی و طی کردن راه حقیقت تمرکز دارد. 
• زبان پرشور: اشعار مولانا و عطار هر دو خواننده را به وجد می‌آورند و به تأمل وامی‌دارند. مولانا وزن‌های پرتحرک و واژگان آتشین را به کار می‌گیرد، گویی کلامش در رقص و حرکت است. عطار نیز در بسیاری از اشعارش وزن‌های موسیقایی دارد، اما سبک بیانش آرام‌تر و استوارتر است.
• استفاده از استعاره و رمز: هر دو شاعر از تصاویر نمادین و استعاره‌های پیچیده برای بیان مفاهیم عرفانی بهره گرفته‌اند. در کتاب «غزلیات شمس تبریز»، مولانا از آتش، رقص و پروانه به‌عنوان نمادهایی برای عشق و و وصف فانی‌بودن زندگی استفاده می‌کند. عطار نیز از پرندگان، سفرهای معنوی و راهروان حقیقت بهره گرفته تا مسیری عرفانی را به نمایش بگذارد. 
• تأثیرگذاری بر نسل‌های بعدی: آثار مولانا و عطار الهام‌بخش شاعران و اندیشمندان بسیاری بوده‌اند و هنوز هم در ادبیات فارسی جایگاه ویژه‌ای دارند. مولانا بیشتر در حوزهٔ شعر و عرفان تأثیر گذاشته است و عطار یکی از بزرگ‌ترین پیشگامان عرفان نظری بوده است. 

این شباهت‌ها نشان می‌دهند که هر دو شاعر، عرفان را با زبانی شاعرانه و رمزآلود بیان کرده‌اند. هر دو شاعر از غزلیات و استعاره‌های عمیق برای بیان مفاهیم عرفانی استفاده کرده‌اند و آثارشان همچنان الهام‌بخش خوانندگان و پژوهشگران است.

سخن پایانی 
.

کتاب «غزلیات شمس تبریز» با گزینش و تفسیر دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی یکی از ارزشمندترین آثار در حوزهٔ شعر و عرفان مولانا است. این اثر با دقتی علمی نوشته شده است و توانسته تبدیل به یکی از برترین کتاب‌ها در زمینهٔ اشعار مولانا باشد. خواندن این کتاب نه‌تنها دریچه‌ای به شور، عشق و عرفان مولوی می‌گشاید، بلکه فرصتی برای درک عمیق‌تر از مفاهیم فلسفی، زبانی و تاریخی شعر مولانا فراهم می‌کند.

آنچه این کتاب را متمایز و خواندنی می‌کند، نه‌تنها انتخاب دقیق اشعار، بلکه توضیحات و تفسیرهای علمی دکتر شفیعی کدکنی است که به خواننده کمک می‌کند تا از پس پردهٔ زبان شاعرانه و رمزآلود مولانا فراتر رفته، معناهای نهفته را دریابد. این اثر، پلی میان ادبیات کلاسیک فارسی و خوانندهٔ امروز می‌سازد، به‌گونه‌ای که مطالعهٔ آن لذت‌بخش، آموزنده و الهام‌بخش باشد.

اگر به اشعار مولانا علاقه دارید یا می‌خواهید عرفان اسلامی را بهتر بشناسید، این کتاب یکی از مناسب‌ترین کتاب‌ها برای مطالعه است. غزلیات شمس همیشه زبان عشق، آگاهی و جست‌وجوی حقیقت را روشن می‌سازند و این اثر نیز با انتخاب و تحلیل دقیق، راهی روشن برای فهم پیام‌های ژرف مولانا به خواننده می‌دهد.

در بخشی از کتاب می‌خوانیم:
.

با این همه نباید فراموش کرد که دیوان کبیر، یعنی این بزرگ‌ترین دفتر شور و شیداییِ عالم، از جرقهٔ همان دیدارها حاصل شده است و اگر تمام مدارک موجود هم بخواهند شمس را شخصیتی عادی و متوسط جلوه دهند تصویری که مولانا از او می‌دهد تصویری است غیرعادی و شگفت‌آور. 

شمسِ تبریز نه تنها در دیوان کبیر چهره‌اش تبلوُر یافته و تا سر حدّ خدایی بالا رفته بلکه در افسانه‌ها نیز، حتّی افسانه‌های خیلی متأخر و جدید چهره‌ای شگفت و فوق انسانی به‌ خود گرفته. این داستان که از عقاید اهل حق گرفته شده یکی از همان تصویرها است: «وقتی منصور حلّاج را به دار آویختند و پیکرش را سوختند و خاکسترش را به آب دریا سپردند، آن خاکستر همچنان بر آب دریا در حرکت و جنبش بود تا وقتی که مولانا شیشه‌ای از آن آب با خود برداشت و به خانه برد. دخترش از وی پرسید که این چیست؟ مولوی گفت: دخترم! این زهر مار است. زنهار با کسی نگویی. روزگاری از این واقعه گذشت و دختر مولوی بیماری سخت دردناکی گرفت تا آنجا که طاقتش طاق شد و دست از زندگانی شست.