دیو و دیبا

با داستانی آشنا شوید که در دنیایی از خیال‌پردازی‌های گوتیک و پیچش‌های تاریک و دلچسب رخ می‌دهدو هم‌زمان شما را به خنده می‌اندازد! این کتاب خوانندگان را به زندگی مرد مغروری می‌کشاند که قرن‌ها به لطف هیولایی با اشتهایی سیری‌ناپذیر و پاداش‌های جادویی جوان مانده است. کتاب «دیو و دیبا» (The Beast and the Bethany) اثر جک مگیت فیلیپس (Jack Meggitt-Phillips) یکی از داستان‌های ترسناک مصور برای بچه‌ها و نوجوانان است. این کتاب داستان مردی است که با کمک موجودی جادویی و اشتهای سیری‌ناپذیرش زنده مانده است تا این‌که ناگهان با تقاضای غیرقابل‌تصوری از سوی این هیولا مواجه می‌شود و اتفاقاتی رخ می‌دهد که نه مرد و نه هیولا اصلا انتظارش را نداشتند. این داستان پُر از وقایع غیرمنتظره، دوستی و ماجراهای فراموش‌نشدنی است و خوانندگان را به ماجراجویی بسیار هوشمندانه و جذابی می‌کشاند.

درباره‌ٔ کتاب 
.

داستان «دیو و دیبا» رمانی جذاب، تاریک و بسیار خنده‌دار برای خوانندگانی در ردهٔ سنی متوسط است. داستان با ماجرای اِبی‌نیزِر توئیزِر شروع می‌شود؛ مردی مغرور و خودخواه که به لطف موجودی هیولایی که در اتاق زیرشیروانی‌اش زندگی می‌کند، توانسته ۵۰۰ سال جوان بماند. او در ازای هدایای جادویی و معجون‌های مختلف هیولا، به این دیو خوردنی‌های عجیب‌وغریبی که می‌خواهد را می‌دهد.

از حیوانات نادر گرفته تا مجسمه‌های بی‌قیمت؛ خوراک این هیولا هستند. اما وقتی دیو چیزی را که قبلاً هرگز نخواسته یعنی یک کودک می‌خواهد، ابی‌نیزر تصمیم می‌گیرد ناخوشایندترین و دوست‌نداشتنی‌ترین کودکی که می‌تواند را برای او پیدا کند. او دیبا را پیدا می‌کند، یعنی بی‌ادب‌ترین، سرکش‌ترین و نامناسب‌ترین کودک برای اشتهای دیو یا حداقل خودش این‌طور فکر می‌کند.

زندگی دیبا و ابی‌نیزر در هم تنیده می‌شود و این تازه شروع توافق شوم داستان است که به آرامی تبدیل به یک دوستی غیرمنتظره می‌شود. دیبا با زبان تند و تیز و آسیب‌پذیری شگفت‌انگیزش، اخلاق‌های خودخواهانهٔ ابی را به چالش می‌کشد. 

ویژگی‌های برجسته‌ٔ کتاب 
.

«دیو و دیبا» یک رمان جذاب و پیچیده است که در داستان خود به پیچیدگی‌های اخلاقی و تحولات صمیمی و دوستی‌‌های غیرمنتظره پرداخته است. برخی از ویژگی‌های برجستهٔ این کتاب عبارت‌اند از:

• مضامین رستگاری و تحول: هم ابی‌تیزر و هم دیبا هر دو در ابتدای داستان خودمحور هستند و اخلاق‌های مناسبی ندارند، اما ارتباط رو به رشد آن‌ها منجر به رشد شخصی و تغییر در ارزش‌ها و اخلاق آن‌ها می‌شود.
• طنز خواندنی: این کتاب از زبان طنز و روایت‌های شوخ‌طبعانه برای سرگرمی استفاده کرده است اما درعین‌حال خوانندگان را به تأمل در خودخواهی و غرور وامی‌دارد و همدلی را تشویق می‌کند.
• دوستی‌های غیرقابل پیش‌بینی: پیوند در حال تکامل بین دو شخصیت اصلی، داستان را به سمت احساسی پیش می‌برد که هیچ‌کس توقعش را ندارد و نشان می‌دهد چگونه حتی نامحتمل‌ترین افراد هم می‌توانند در کنار یکدیگر باعث تغییر شوند.
• لحن گوتیک و عجیب: این داستان با وجود هیولای اتاق زیرشیروانی، عناصر جادویی و تصاویر سیاه‌وسفید زیبا ولی عجیب، فضایی وهم‌آلود اما بامزه دارد که برای خوانندگان جوان بسیار جذاب است.
• نقد غرور و طمع: وسواس ابی به جوانی ابدی و اشتهای سیرنا‌پذیر دیو، به عنوان استعاره‌ای برای میل مهارنشده و پیامدهای سازش اخلاقی به کار رفته است تا پیامی مهم را به خوانندگان منتقل کند.

افتخارات و جوایز 
.

از زمان انتشار «دیو و دیبا» در ۲۰۲۰، این اثر با استقبال چشمگیری از سوی خوانندگان و منتقدان مواجه شده است. گرچه کتاب جایزهٔ ادبی مهمی دریافت نکرده است، اما به دلیل اصالت و طنز جذاب مورد تحسین گسترده قرار گرفت و به بیش از ۳۰ زبان زندهٔ دنیا ترجمه شده است. برخی از افتخارات و جوایز این کتاب عبارت‌اند از:

• قرار گرفتن در فهرست نهایی جایزهٔ بهترین کتاب سال ۲۰۲۲ (Awesome Book Awards)

بازخوردها به کتاب «دیو و دیبا»
.

• رمانی لذت‌بخش برای بچه‌های دبستانی یا سطح متوسطه که یادآور آثار رولد دال و نیل گیمن است. ابی و دیبا به خوبی با هم هماهنگ هستند و از طریق طنز، لحظات تکان‌هنده  و رستگاری تکامل می‌یابند. تصاویر سیاه و سفید، فضای غریب اما تاریک داستان را تقویت می‌کند. پایان ناگهانی و تاریک‌تر کتاب هم برخی خوانندگان را به‌شدت غافلگیر می‌کند. اسکول لایبرآری ژورنال (School Library Journal)
• کتاب انگار برداشتی طنزآمیز از رمان «تصویر دوریان‌گری» برای نوجوانان است. روایت سریع و تحول اخلاقی جذاب بین ابی و دیبا و دیو قابل ستایش است. نثر ماهرانه که با ترکیب عناصر شوخ‌طبعانه و هوشمندانه خلق شده است، داستان را بسیار منحصربه‌فرد کرده است. کایرکاس ریویوز (Kirkus Reviews)
• یک طنز سیاه با جزئيات هولناک که بسیار قابل تحسین است و با تصاویر زنده بسیار خواندنی‌‌تر شده است و بر رشد اخلاقی تأکید دارد. این کتاب رگه‌هایی از آثار دال را در خود دارد. کتاب‌های ماندگار (Books for Keeps)

این کتاب مناسب چه کسانی است؟ 
.

اگر به مطالعهٔ داستان‌هایی شبیه به آثار رولد دال علاقه دارید یا داستانی می‌خواهید که در حال‌وهوای گوتیک رخ بدهد و بسیار خواندنی باشد این کتاب برای شماست. کتاب «دیو و دیبا» برای کودکان ۸ تا ۱۲ سال نوشته شده است و به‌ویژه مناسب خوانندگانی است که طرفدار کارتون‌های تیم برتون هستند. چه به دنبال هدیه‌ای مناسب برای بچه‌ها باشید یا بخواهید یک داستان هوشمندانه و خنده‌‌دار بخوانید، این کتاب تجربه‌ای دلنشین و هدیه‌ای مناسب است.

چرا بچه‌ها رمان «دیو و دیبا» را بخوانند؟  
.

• ترویج همدلی و تغییر: هر دو شخصیت کتاب در ابتدا خودخواه، مغرور و به نوعی ناقص هستند، اما دوستی درحال تکامل آن‌ها نشان می‌دهد که چگونه افراد وقتی قلب خود را به روی دیگران باز کنند، تغییر خواهند کرد.
• طنز و درس‌های مهم زندگی: نویسنده با زبان طنز و خلق موقعیت‌های عجیب‌وغریب و دیالوگ‌های هوشمندانه به موضوعاتی مثل صداقت و عواقب طمع پرداخته است تا هم خوانندگان را سرگرم کند و هم پیام مهمی را به آن‌ها انتقال دهد.
• جذب خوانندگان جوان و کودکان: کتاب به‌‌خاطر ریتم سریع، فصل‌های کوتاه و لحن طنزش، حتی کسانی که چندان به مطالعه علاقه ندارند را به خود جذب می‌کند.
• یک داستان گوتیک با ماجراجویی منحصربه‌فرد: این کتاب با محیط گوتیک اما بامزهٔ خود و خلق هیولایی ترسناک، هیجان را به خوانندگان منتقل خواهد کرد اما کودکان را نخواهد ترساند.

«دیو و دیبا» انتخابی درخشان برای بچه‌ها است چون طنز و فضای ترسناک را ترکیب کرده است و درعین‌حال پیام قدرتمندی در مورد دوستی، تغییر و انجام کار درست حتی در زمان‌های سخت به خوانندگان جوانش منتقل می‌کند. بچه‌ها با این کتاب نه‌‌تنها سرگرم خواهند شد، بلکه به آرامی در مورد انتخاب‌‌ها و ارزش‌های خود تأمل خواهند کرد. 

درباره‌ٔ مجموعه 
.

«دیو و دیبا» مجموعه‌‌ای جذاب، طنز و فانتزی برای ردهٔ سنی متوسط  است که دوستی بعید بین مردی ۵۰۰ ساله با دختری نوجوان را به تصویر می‌کشد. این مجموعه در پنج جلد با  عنوان «انتقام دیو»، «نبرد دیو»، «فرزند دیو» و «ضیافت نهایی» منتشر شده است و در طی داستان‌های این مجموعه ابی و دیبا مجبورند با گرسنگی فزایندهٔ هیولا و اخلاق و تکامل رو به رشد خودشان مواجه شوند. این مجموعه که به سبک داستان‌های رولد دال نوشته شده است، سفری شاد و پرپیچ‌وخم اما دلگرم‌کننده برای خوانندگان جوان است.

درباره‌ٔ نویسنده 
.

جک مگیت فیلیپس نویسنده، فیلمنامه‌نویس و نمایشنامه‌نویس بریتانیایی است که بیشتر به‌خاطر نوشتن داستان‌های کودکانه ترسناک و مجموعه داستان‌های «دیو و دیبا» شناخته شده است. آثار او در رادیو بی‌بی‌سی (BBC) به نمایش گذاشته شده است و استعداد او در داستان‌سرایی در قالب‌های مختلف را نشان می‌دهد. او همچنین اجرای پادکست «تاریخ تبلیغات» (History of Advertising) را برعهده دارد و عشق خود به روایت‌هایی با چاشنی طنز و کنجکاوی را در این پادکست نشان می‌‌دهد.

جک که اصالتاً اهل کاردیف است اکنون در شمال لندن زندگی می‌کند. «دیو و دیبا» اولین رمان او بود که بسیار مشهور بود و تهیه‌کنندگان هری‌پاتر قرار است یک اقتباس سینمایی براساس این مجموعه بسازند. 

معرفی کتاب مشابه: کتاب گورستان (The Graveyard Book) 
.

اگر به داستان‌‌های فانتزی یا تخیلی با چاشنی طنز و فضای گوتیک علاقه دارید یا به دنبال چنین کتابی برای نوجوانان می‌گردید، کتاب «گورستان» اثر نیل گیمن (Neil Gaiman) انتخابی بسیار مناسب خواهد بود. قسمت اعظم کتاب گورستان در مورد ماجراهای قهرمان داستان در داخل و خارج از یک گورستانی است که در آن زندگی کرده و بزرگ می‌شود.

این کتاب داستان پسری به نام نوبادی معروف به «باد» است که پس از به قتل رسیدن وحشیانۀ خانواده‌‌اش، ساکنان ماوراءالطبیعی یک گورستان او را بزرگ می‌کنند و کتاب گورستان داستان ماجراجویی‌های این پسر است. مجلۀ تایم این رمان را در فهرست برترین کتاب‌های نوجوانان و جوانان قرار داد.

شباهت‌ها و پیوندها با «دیو و دیبا».

بسیاری از طرفداران اشاره کردند که کتاب «دیو و دیبا» بسیار به سبک داستان‌نویسی نیل گیمن نزدیک است چون هر دو نویسنده از فضای تارک و  خیال‌انگیز برای خلق داستان‌هایشان استفاده کرده‌اند و هر دو حول‌‌محور شخصیت اصلی تنهایی در خانه‌‌ای بعید و محیطی غیرمعمول می‌چرخد.

• لحن تاریک اما طنز: هر دو کتاب عناصر گوتیک یا ترسناک را با شوخ‌‌‌طبعی درهم آمیخته‌اند تا نثر متعادل و مناسبی برای خوانندگان جوان بسازند. «کتاب گورستان» مملو از ارواح و غول‌ها  است و «دیو و دیبا» یک هیولای آدم‌خوار دارد اما لحن داستان باعث شده است که طنز داستان خشک و عجیب‌وغریب یا ترسناک نباشد.
• فضای غیرمعمول: شخصیت «کتاب گورستان» را ارواح بزرگ کرده‌اند و دیبا درنهایت با ابی و هیولای عجیب‌وغریبش زندگی   می‌کند. این فضا و شخصیت‌های غیرمتعارف، باعث خلق داستان‌هایی بسیار خواندنی شده است.
• مضامین هویت و تعلق: شخصیت «کتاب گورستان» انسان است که با بودن در دنیایی غیرانسانی دست‌وپنجه نرم می‌کند، درحالی‌که دیبا به تدریج از یک شخصیت دردسرساز و بدجنس، تبدیل به شخصی کاملا متفاوت می‌شود. هر دو شخصیت به دنبال عشق، خانواده و مکانی هستند که واقعاً به آن تعلق دارند.
• داستانی جذاب برای نوجوانان: گرچه هر دو رمان خوانندگان جوان‌‌تر را هدف قرار داده‌اند، اما لایه‌هایی از معنا دارند که باعث شده بزرگسالان نیز از مطالعه‌شان لذت ببرند.

هر دو کتاب با وجود فضای وهم‌آلودشان، از زبان طنز برای نشان‌دادن مضامین اخلاقی و عمیق عاطفی استفاده کرده‌اند و دگرگونی شخصیت‌ها را نشان می‌دهند. همین ویژگی‌ها هر دو کتاب را برای خوانندگانی مناسب کرده که از مطالعهٔ داستان‌های ترسناک اما پُرمحتوا لذت می‌برند.

سخن پایانی 
.

«دیو و دیبا» داستانی به‌شدت بدیع و لذت‌‌‌بخش است که هم‌زمان ترسناک و دلگرم‌کننده و شاهکاری نادر در دنیای ادبیات کودکان به حساب می‌آید. نویسندهٔ آن موفق شده دنیایی خلق کند که در آن غرور، طمع و اشتهای هیولایی به‌‌طرز غیرمنتظره‌ای منجر به دوستی نادر و عجیبی می‌شود. جذابیت گوتیک و طنز تاریک داستان نیز تبدیل به یک هستهٔ عاطفی قوی برای آن شده است.

در درون داستان تاریک و ترسناک این کتاب، رابطه‌ای درحال تکامل را خواهید یافت. آنچه یک نقشهٔ خودخواهانه برای حفظ جوانی ابدی است، به پیوندی واقعی و عمیق تبدیل می‌شود که هر دو شخصیت‌های کتاب را برای مقابله با نقص‌هایشان به چالش می‌کشد. روح سرکش و شوخ‌‌طبع دیبا، به دنیای راکد ابی‌نیزر جان می‌بخشد و وجهه‌ای از او را نمایان می‌سازد که حتی خودش نیز از وجودش بی‌اطلاع است.

بااین‌‌وجود کتاب به دنبال ارائهٔ یک درس اخلاقی سنگین نیست، بلکه درس‌‌های خود را در طنز و لفافه پیچانده است و همین کتاب را برای خوانندگان جوان بسیار تأثیرگذار خواهد کرد. این داستان هم سرگرم‌کننده است و هم خودآگاهی و شجاعت را به خوانندگانش می‌آموزد.

در انتها شاید بتوان گفت که «دیو و دیبا» یک اثر کلاسیک مُدرن است که با نگارش جذاب، شخصیت‌های به‌یادماندنی و سبکی که بین گوتیک و کمیک در نوسان است، برای هر خواننده‌ای جذاب خواهد بود.

در بخشی از کتاب می‌خوانیم:
.

اِبی‌نیزِر توئیزِر مرد بدجنسی بود که زندگی خارق‌العاده‌ای داشت.

او هیچ‌وقت گرسنه نمی‌ماند، چون تمام یخچال‌هایش پر از غذا بود. هرگز مجبور نبود تلاش کند واژه‌های قلمبه‌سلمبه‌ای مثل «اجحاف» و «بغرنج» را یاد بگیرد، چون اصلاً کتاب نمی‌خواند.

در زندگی‌اش فرزند یا دوستی نداشت. به همین دلیل، هیچ‌وقت به‌خاطر صداهای ناخوشایند و گفت‌وگوهای ناخواسته سردرد نمی‌گرفت. هیچ مهمانی یا جشنی هم نبود که در آن شرکت کند. برای همین، هیچ‌وقت برایش مهم نبود چی بپوشد.
ابی‌نیزر توئیزر حتی مجبور نبود نگران مرگ باشد. در زمان شروع قصه‌ی ما، تازه یک هفته از پانصدودوازدهمین سالگرد تولدش می‌گذشت. بااین‌حال، اگر او را اتفاقی در خیابان می‌دیدید، فکر می‌کردید مرد جوانی است که قطعاً بیشتر از بیست سال ندارد و خیلی هم خوش‌تیپ است.