زندگی و دیگر هیچ

کتاب «زندگی و دیگر هیچ» (Nothing but Life) اثر ولادیمیر نابوکوف (Vladimir Nabokov) نویسندهٔ مشهور روسی، مجموعه‌ای از ده داستان کوتاه از این نویسنده است که پس از مرگ او منتشر شدند. این مجموعه اولین‌ بار در سال ۱۹۹۵ منتشر شد. این داستان‌های کوتاه ساختار درخشش او را در زبان، ساختارهای روایی پیچیده و عمق روان‌شناختی را به نمایش می‌گذارند. داستان‌های او که به دو زبان روسی و انگلیسی منتشر شده‌اند، اغلب مضامین حافظه، تبعید، وسواس، هویت و شکنندگی انسان را به نمایش می‌‌گذارند. داستان‌های ناباکوف تکان‌دهنده هستند و اغلب فقدان و نوستالژی تا روایت‌های بازیگوشانه و فراداستانی را در برمی‌گیرند. تسلط او بر جزئيات و بازی با کلمات حتی در این داستان‌های کوتاه نیز مشهود است.

درباره‌ٔ کتاب 
.

کتاب «زندگی و دیگر هیچ» مجموعه‌ای غنی از داستان‌های نابوکوف است که طی چندین دهه به زبان‌های روسی و انگلیسی نوشته شده‌اند. داستان‌های این مجموعه یک طرح واحد ندارند، اما در کنار هم تسلط خیره‌کنندهٔ این نویسنده بر بازی‌های روایی پیچیده و کاوش در روان انسان را به نمایش می‌گذارند. این داستان‌ها با طرح‌های منحصربه‌فرد خود از زندگی مهاجران می‌گویند و تأملات قدرتمندی از فقدان، عشق، حافظه و هنر را در برمی‌گیرند. برخی از این داستان‌های کوتاه شاهکارهایی از تنش و ظرافت هستند که شیفتگی ناباکوف به ادراک و مرزهای شکننده و واقعیت را نشان می‌دهند.

در سراسر این داستان‌های کوتاه، نابوکوف خوانندگان را به جهانی دعوت می‌کند که هم‌زمان آشنا و عمیقاً عجیب است. بسیاری از داستان‌ها، تبعیدی‌ها یا بیگانگانی را نشان می‌دهند که با بی‌نظمی دست‌وپنجه نرم می‌کنند؛ درحالی‌که برخی دیگر عناصر خیالی یا سورئال را برای زیر سؤال بردن ماهیت حقیقت و توهم به کار می‌گیرند.

گرچه این داستان‌ها از نظر فضاسازی و موضوع متنوع هستند، اما شوخ‌طبعی، ذکاوت و همدلی عمیق نابوکوف با مبارزات قلب انسان را نشان می‌دهند. این کتاب تصویری جامع از یک استاد داستان‌سرایی است و سیر تحول او را از یک نویسندهٔ جوان مهاجر روسی به یکی از بزرگ‌ترین هنرمندان ادبی قرن بیستم ترسیم می‌کند.

ویژگی‌های برجسته‌ٔ کتاب 
.

«زندگی و دیگر هیچ» نه‌تنها ویترینی از نبوغ روایی نابوکوف است، بلکه آینه‌ای از دغدغه‌های هنری همیشگی اوست. او در این داستان‌ها تنش بین واقعیت و توهم، درد تبعید، تداوم حافظه و بی‌رحمی بی‌نظیر سرنوشت را به نمایش گذاشته است. برخی از ویژگی‌‌های این کتاب عبارت‌اند از:

• داستان‌هایی دربارهٔ تبعید و بیگانگی: نابوکوف در بسیاری از این داستان‌ها مهاجران روسی آواره‌شده از انقلاب را به تصویر می‌کشد و مضامین فقدان فرهنگی و مبارزه برای هویت را آشکار می‌کند.
• هنر و تخیل: نابوکوف اغلب شخصیت‌هایی را نشان می‌دهد که برای زنده‌ ماندن از واقعیت‌های سخت به خیال یا هنر می‌گریزند و قدرت هنر را در دگرگون‌ کردن درد برجسته کرده است.
• نثر ساده و بازی با کلمات: داستان‌های او پُر از جناس‌های پیچیده، شوخی‌ها و معانی لایه‌لایه است و از نثری بازیگوشانه و عمیقاً‌ جدی استفاده کرده است.
• داستان‌هایی کوتاه و سریع: نویسنده در این داستان‌ها از چند شخصیت و راوی مختلف استفاده کرده است و داستان‌ها بسیار سریع و کوتاه هستند و هر داستانی را می‌توان خیلی سریع خواند.

این کتاب مناسب چه کسانی است؟ 
.

داستان‌های کتاب «زندگی و دیگر هیچ» برای خوانندگانی است که عاشق داستان‌های ادبی پیچیده و زیبا و سرشار از بینش‌های روان‌شناختی هستند. همچنین اگر به مطالعه علاقه دارید اما وقت زیادی برای مطالعه ندارید، می‌توانید داستان‌های کوتاه و مجزای این کتاب را بخوانید. این کتاب به ویژه مناسب دانشجویان ادبیات، نویسندگان و خوانندگان متفکری است که مشتاقند با نثر غنی و چندلایهٔ یکی از بزرگ‌ترین ذهن‌های ادبی قرن بیستم به چالش کشیده شوند.

چرا مجموعه داستان‌های «زندگی و دیگر هیچ» را بخوانیم؟ 
.

• داستان‌سرایی استادانه: نابوکوف یکی از مشهورترین نویسندگان روسی است و در هر داستان این مجموعه مهارتش در بافتن طر‌ح‌های جذاب و عمیقاً احساسی را خواهید دید. نثر بازیگوشانه و درعین‌حال دقیق او، دوست‌داران ادبیات را به وجود می‌آورد و داستان‌های این کتاب را بسیار ارزشمند می‌کند.
• بینش روان‌شناختی: شخصیت‌های نابوکوف کاوشی عمیق در حافظه، هویت و فقدان هستند و داستان‌ها به وضوح هویت این شخصیت‌ها و مشکلات‌شان در زندگی را به نمایش می‌گذارند و هر کدام از این شخصیت‌ها از لحاظ روانشناسی با چالش‌های مختلفی روبه‌رو می‌شوند.
• عمیق فرهنگی و تاریخی: داستان‌ها به وضوح منعکس‌کنندهٔ تجربهٔ مهاجران روسی و مضامین گسترده‌تر قرن بیستم هستند. شیفتگی نابوکوف به وضعیت مردم کشورش و همچنین هنر، زیبایی و توهم در نسل‌های مختلف طنین‌انداز شده و داستان‌هایش را به آثار کلاسیک ماندگاری تبدیل کرده است.

کتاب «زندگی و دیگر هیچ» را بخوانید تا با نبوغ نابوکوف آشنا شوید. او در این داستان‌ها طیف گسترده‌ای از تجربیات انسانی، از تبعید تا عشق، از توهم تا هنر را به نمایش گذاشته است و داستان‌های کوتاه زیبای این کتاب هنوز هم الهام‌بخش، چالش‌برانگیز و بسیار تأثیرگذارند. 

درباره‌ٔ نویسنده  
.

ولادیمیر نابوکوف که با نام مستعار ولادیمیر سیرین (Vladimir Sirin) شناخته می‌شود، رمان‌نویس، شاعر، مترجم و حشره‌شناس روسی-آمریکایی بود که در ۱۸۹۹ به دنیا آمد و در ۱۹۷۷ درگذشت. نابوکوف در امپراتوری روسیه به دنیا آمد و ۹ رمان اول خودش را به زبان روسی در زمان زندگی‌اش در برلین نوشت و همانجا با همسرش ورا نابوکوف آشنا شد. او پس از مهاجرت به ایالات متحده، شروع به نوشتن داستان‌هایش به زبان انگلیسی کرد و به تحسین و شهرت بین‌المللی دست یافت. نابوکوف به سه زبان روسی، انگلیسی و فرانسوی مسلط بود و در سال ۱۹۴۵ شهروند ایالات متحده شد و قبل از بازگشت به اروپا، در سواحل شرقی زندگی می‌کرد و درنهایت ساکن سوئيس شد.

نابوکوف از سال ۱۹۴۸ تا ۱۹۵۹ استاد ادبیات روسی در دانشگاه کرنل (Cornell University) بود. رمان «لولیتا» (Lolita) مشهورترین اثرش است که در ۱۹۵۵ منتشر شد و در ۱۹۸۸ در فهرست ۱۰۰ رمان برتر قرن بیستم کتابخانهٔ مدرن قرار گرفت و یکی از بزرگ‌ترین آثار ادبیات قرن بیستم محسوب می‌شود. مجموعه خاطراتش با عنوان «حرف بزن، خاطره» (Speak, Memory) در سال ۱۹۵۱ منتشر و بزرگ‌ترین اثر غیرداستانی قرن بیستم شد و در رتبه‌بندی آثار قرن بیستم رندوم‌هاوس (Random House)، رتبهٔ هشتم را به خود اختصاص داد. نابوکوف هفت بار نامزد نهایی جایزهٔ کتاب ملی برای نوشتن آثار داستانی شد.

معرفی کتاب‌های مشابه: 
.

اگر به مطالعهٔ داستان‌های کوتاه از نویسندگان مختلف علاقه دارید که هنر این نویسندگان را به نمایش بگذارد و همچنین بتوان خیلی سریع هر داستان کوتاه را مطالعه کرد، می‌توانید مجموعه داستان‌های زیر را نیز مطالعه کنید و از خواندن آن‌ها لذت ببرید.

• کتاب من آدم کشته‌ام (I have killed a person)
.

مجموعه داستان من آدم کشته‌ام، شامل ۲۶ داستانِ کوتاه از 18 نویسندهٔ پرآوازهٔ روسی است که با ترجمهٔ آبتین گلکار منتشر شده است. برخی داستان‌های این مجموعه در اوایل قرن بیستم نوشته شده‌اند و برخی داستان‌های دیگر این کتاب مربوط به سال‌های اخیر است. از جمله نویسندگانی که اثر یا آثارشان در این مجموعه به چاپ رسیده می‌توان به آندری پلاتونوف، ایوان بونین، لودمیلا اولیتسکایا، میخاییل بولگاکوف، یوگنی زامیاتین و نینا بربروا اشاره کرد. 

در واقع تنوع نویسندگان این مجموعه سبب شده است خواننده با سیر تحول داستان‌نویسان روسی آشنا شود، اغلب داستان‌های من آدم کشته‌ام در زمره بهترین آثار نویسندگان‌شان هستند، داستان‌های کوتاه درخشانی که آینه تمام نمایی است از ادبیات روسیه و هر خواننده‌ای را غافلگیر می‌کند.

• کتاب بیست و یک داستان (The Snows of Kilimanjaro and Other Stories)
.

کتاب «بیست و یک داستان» اثر ارنست همینگوی نویسندهٔ فقید و برجستهٔ آمریکایی است که برندهٔ جایزهٔ نوبل شد. این کتاب پس از مرگ او برای اولین‌بار در سال 1987 منتشر شد. این مجموعه با ترجمهٔ نجف‌ دریابندری منتشر شده است و از آخرین ترجمه‌های این مترجم شهیر است. شاید سرنوشت این کتاب همین است که نه تنها بعد از مرگ نویسنده‌اش که حتی بعد از مرگ مترجمش منتشر شده است. در این مجموعه داستان‌های کلاسیک همینگوی مانند «برف‌های کیلیمَنجارو» و «جای تمیز و روشن» نیز منتشر شده که پیش از این در هیچ‌کجا  با ترجمه دریابندری منتشر نشده بودند.

ارنست همینگوی بیش از هر نویسندهٔ دیگری در دوران خود برای تغییر سبک نثر انگلیسی تلاش کرد. انتشار داستان‌های «وداع با اسلحه» و «خورشید نیز طلوع می‌کند» بلافاصله همینگوی را تبدیل به یکی از بزرگ‌ترین نویسندگان قرن بیستم کرد. رمان کلاسیک همینگوی «پیرمرد و دریا»، در سال 1953 برندهٔ جایزهٔ پولیتزر شد. چهار داستان اولِ این کتاب، آخرین داستان‌هایی است که همینگوی نوشت. این مجموعه توانایی همینگوی در نوشتن نثری زیبا و داستان‌هایی متمایز را به رخ می‌شود. داستان‌های این کتاب تقریباً تمام مضامین را دربرمی‌گیرد، شما در این کتاب داستان‌هایی از تجربیات جنگ جهانی دوم تا لحظه‌های تأثیرگذار بین پدر و پسری را می‌خوانید که نشان از هنرمندی و توانایی همینگوی دارد.

سخن پایانی 
.

مجموعه داستان‌های ولادیمیر نابوکوف گواهی بر استعداد خارق‌العادهٔ او به عنوان نویسنده‌ای بی‌همتا است. او استادانه در داستان‌های کوتاهش هنر زبانی را بینش عمیق روانشناختی و فلسفی در هم می‌آمیخت. در سراسر این مجموعهٔ متنوع، خوانندگان را از طریق داستان‌های کوتاه خود به جهان‌های مختلفی می‌کشاند، توهم و واقعیت را در هم می‌آمیزد و تجربهٔ انسانی را با تمام پیچیدگی‌هایش به نمایش می‌گذارد. نابوکوف در این مجموعه داستان‌ها، از رنج‌های تبعید و فقدان گرفته تا قدرت رهایی‌بخش هنر و تخیل را کاوش کرده است.

نابوکوف با داستان‌های کوتاهش خوانندگان را به چالش می‌کشد تا فراتر از روایت‌های سطحی به اطراف خود بنگرند. یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های داستان‌های کوتاه نابوکوف، استفادهٔ بسیار هنرمندانه و بازیگوشانه اما دقیق از زبان است. او اغلب از تمام ویژگی‌های یک زبان استفاده می‌کند تا داستان‌هایش هم سرگرم‌کننده و هم تأمل برانگیز باشند. این مهارت زبانی به قیمت از دست دادن عمیق عاطفی داستان‌هایش تمام نمی‌شود، بلکه خواننده را در زندگی درونی و مبارزات شخصیت‌ها غوطه‌ور می‌کند.

نابوکوف با راویان غیرقابل اعتماد و خاطرات تکه‌تکه، به موضوعاتی مثل هویت، ادراک و ماهیت گریزان حقیقت پرداخته و هر داستان را به معمایی تبدیل کرده است. داستان‌های نابوکوف دریچه‌ای به سوی وضعیت انسانی هستند و از مرزهای فرهنگی و زمانی فراتر می‌روند. «زندگی و دیگر هیچ» برای خوانندگانی است که می‌خواهند با پیچیدگی‌های داستان‌های نابوکوف روبه‌رو شوند چون او هنوز هم یکی از تأثیرگذارترین صداها در ادبیات مدرن به حساب می‌آید.

در بخشی از کتاب می‌خوانیم:
.

هنوز هم همان زیبای قدیم بود با همان نگاه شهر آشوب و چشمان گشاده با آن دهان خوش‌تراش که گویی هندسه‌ی خنده از پیش بر آن حک شده. اما موهایش دیگر براق نبود و بد کوتاه می‌شد. حالا چهار سال بود که آن بلوز مشکیِ  درخور و زیبایش را مدام می‌پوشید. ناخن‌هایش براق ولی نامرتب بود و رگ‌های دستانش کاملاً بیرون زده بود. دستانش از بس عصبی بود و از بدبختی، مدام سیگار می‌کشید می‌لرزیدند. از وضعیت جوراب‌هایش بهتر است در سکوت بگذریم و چیزی نگوییم. 

ته کیف دستی‌اش پاره بود (حداقل این امید را داشت که شاید سکه‌ای گوشه کنارش پیدا شود)، بی‌نهایت خسته بود و وقتی تنها جفت کفشش را به پا می‌کرد خودش را مجاب می‌کرد به تختِ کفشش فکر نکند، درست مثل وقت‌هایی که وارد توتون فروشی می‌شد تا سیگار بخرد و غرورش را قورت می‌داد و فکر می‌کرد که چقدر به توتون‌فروش مقروض است. دیگر اندک امیدی هم به برگشت به روسیه نبود و حس نفرت چنان عادی و همیشگی شده بود که دیگر گناه به حساب نمی‌آمد.