ضیافت سردیس ها (جیبی)

مجموعه‌ای جذاب از داستان‌‌های وهم‌آور که تاریک‌ترین زوایای طبیعت انسان را کاوش می‌کند. از مهمانی‌های شام با آداب‌ورسوم عجیب گرفته تا مسافرخانه‌های شوم که در آن‌ها جنایت‌های غیرقابل‌وصفی رخ می‌دهد و هر داستانش خواننده را به دنیایی پُر رمزوراز می‌کشاند. کتاب «ضیافت سردیس‌ها» (Quelques Nouvelles: Terrifiantes) اثر گاستون لورو (Gaston Leroux) رمان‌نویس فرانسوی است که در ایران او را به‌خاطر رمان «شبح اُپرا» (The Phantom of the Opera) می‌شناسند. نویسنده در این داستان‌ها با ترکیب پیچش‌های هولناک، فریب، وسواس و سرنوشت داستان‌هایی بسیار جذاب و خواندنی خلق کرده است. همچنان که شخصیت‌های این داستان‌ها در شرایط شوم خود پیش می‌روند، خواننده به قلمرویی کشیده می‌شود که در آن چیزهای عادی به چیزهای وحشتناک تبدیل شده و برای همین مطالعه‌ای فراموش‌نشدنی را رقم می‌زنند.

درباره‌ٔ کتاب 
.

«ضیافت سردیس‌ها» مجموعه‌ای از داستان‌های ‌کوتاه دلهره‌آور است که وحشت، رمزوراز و طنز تلخ را در هم می‌آمیزد. داستان‌های این کتاب شامل «ضیافت سردیس‌ها»، «تبر طلایی»، «مسافرخانه‌ی مخوف»، «کریسمس ونسان ونسان کوچولو»، «المپ ما»و «زن طوق مخملی» می‌شود. 

تمام داستان‌های این مجموعه را ناخدای پیرِ دریا که گروهی را در تولون دور هم جمع کرده تا داستان‌های وهم‌آور خود از سفرهایش را با آن‌ها به اشتراک بگذارد، تعریف می‌کند. هر داستان از دیگری متفاوت است؛ در یکی دربارهٔ یک مهمانی شام می‌خوانید و در دیگری از زنی خواهید خواند که حرفهٔ مخفی و وحشتناک شوهرش را کشف می‌کند و سپس به مسافرخانه‌ای کشیده می‌شوید که در آن جنایات هولناکی رُخ می‌دهد.

با وجود این‌که این داستان‌ها در اوایل قرن بیستم نوشته شده‌اند، اما داستان‌سرایی زنده و پیچش‌های هوشمندانهٔ لورو، فضایی گیرا را رقم زده است. با این‌که شاید خوانندگان مُدرن این داستان‌ها را با استانداردهای امروزی چندان ترسناک ندانند، اما این داستان‌ها عمیق، سرشار از تعلیق، کنایه و دسیسه‌های روان‌شناختی هستند.

ویژگی‌های برجستهٔ کتاب 
.

«ضیافت سردیس‌ها» مجموعه‌‌ای از داستان‌های کوتاه ترسناک مملو از تعلیق، طنز تلخ و دسیسه‌های روان‌شناختی است. از جمله ویژگی‌های برجستهٔ این کتاب می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• راوی غیرمعمول: تمام داستان‌‌ها را ناخدایی پیر در یک کافه روایت می‌کند و طعم دریا و حس داستان‌سرایی شفاهی را به مجموعه اضافه می‌کند که باعث می‌شود داستان‌ها که حاکی از تجربهٔ ناخدا بر روی دریا هستند، فضایی وهم‌آلود به خود بگیرند.
• تنوع مضامین ترسناک: از مهمانی‌های شام عجیب گرفته تا قتل‌های ساختگی و مسافرخانه‌هایی مملو از ارواح، داستان‌‌های این مجموعه نوع متفاوتی از ترس از روان‌شناختی گرفته تا ماوراءالطبیعی و گوتیک را به نمایش می‌گذارند.
• طنز تلخ و کنایه: لورو در این داستان‌ها اغلب از کنایه و طنز تلخ و تاریک برای افزودن عمق و غافلگیری استفاده کرده است و بنابراین داستان‌هایش چیزی فراتر از یک وحشت ساده برای خواننده به ارمغان آورده‌اند.
• جذابیت داستان‌های اوایل قرن بیستم: گرچه داستان‌های کتاب «ضیافت سردیس‌ها» شاید طبق استانداردهای دنیا امروز خیلی ترسناک به نظر نرسند، اما این داستان‌ها به نوعی نوستالژیک هستند و داستان‌های کلاسیک ترسناک و معمایی فرانسوی محسوب می‌شوند.
• پیچش‌های روایی هوشمندانه: هر داستان یک چرخش غیرمنتظره برای غافلگیری خواننده و درگیر نگه داشتنش دارد و مهارت لورو به عنوان یک استادِ نوشتن داستان‌های پُرتعلیق را برجسته می‌کنند.

افتخارات و جوایز 
.

از زمان انتشار «ضیافت سردیس‌ها» این اثر هیچ جایزهٔ ادبی مهمی دریافت نکرده است. این مجموعه که در ابتدای قرن بیستم منتشر شد، بخشی از میراث گستردهٔ لورو به عنوان استاد پیشگام داستان‌های معمایی و ترسناک فرانسوی است. گرچه شاید مورد تحسین رسمی قرار نگرفته باشد، اما باز هم به‌خاطر داستان‌سرایی جذاب، پیچش‌های هوشمندانه و اهمیت تاریخی‌اش، در این ژانر مورد تقدیر بسیار قرار گرفته است.

این کتاب مناسب چه کسانی است؟ 
.

اگر به داستان‌های ترسناک و معمایی کلاسیک با چاشنی طنز سیاه و ترکیبی از  عناصر روان‌شناختی لذت می‌برید، خواندن داستان‌های کوتاه این کتاب را به شما توصیه می‌کنیم. این کتاب انتخابی ایده‌آل برای طرفداران ادبیات کلاسیک فرانسه، دوست‌داران داستان‌‌‌های گوتیک و کسانی است که به خواندن داستان‌‌های ترسناک علاقه دارند. چه دانشجوی تاریخ ادبیات باشید، یا صرفاً از داستان‌هایی با حال‌‌وهوای دلهره‌آور و سبک‌های خاص لذت می‌برید، این کتاب تبدیل به تجربه‌ای جذاب برای شما خواهد شد.

چرا رمان «ضیافت سردیس‌ها» را بخوانیم؟ 
.

• داستان‌هایی با فضای دلهره‌آور: داستان‌ها را یک ناخدای بازنشسته در یک کافهٔ دنج روایت می‌کند و همین فضایی غنی و نوستالژیک ایجاد کرده است. این شیوهٔ روایت نه‌تنها به کتاب هویت می‌بخشد، بلکه این حس را القا می‌کند که شما نیز در حال گوش‌دادن به داستان‌های این ناخدا هستید که از ماجراهای واقعی و افسانه‌های ترسناکی می‌گوید که نسل‌به‌نسل منتقل شده‌اند.
• مضامین ترسناک: هر داستان به نوعی حال‌‌وهوای خاص خود را دارد و از موضوعات ترسناک مختلفی مانند آدم‌خواری در کشتی‌های غرق‌شده تا خیانت و وسواس و اتفاقات شبح‌وار می‌گوید. این تنوع، داستان‌ها را زنده و تازه نگه داشته است و هر کسی با هر سلیقه‌ای می‌تواند داستان مورد علاقهٔ خود را در این مجموعه بیابد.
• پیچش‌های روایی هوشمندانه: لورو استادن تبدیل کردن یک داستان به‌ظاهر ساده با یک چرخش غافلگیرکننده، به یک داستان هوشمندانه و پیچیده است. او اغلب در داستان‌هایش با کنایه یا یک جملهٔ تکان‌دهنده خواننده را غافلگیر می‌کند. این پیچش‌ها نه‌تنها شوکه‌کننده هستند، بلکه شما را به تأمل در مفاهیم عمیق‌تر داستان وامی‌دارند.
• ارزش تاریخی و ادبی: لورو به عنوان یک نویسنده نقشی کلیدی در شکل‌گیری ژانرهای وحشت و کارآگاهی ایفا کرده است. خواندن این مجموعه، بینشی نسبت به داستان‌های فرانسوی اوایل قرن بیستم و چگونگی شکل‌گیری داستان‌های تعلیق و روان‌شناختی در اختیار خواننده قرار می‌دهد.

اگر به داستان‌های وهم‌آور علاقه دارید، «ضیافت سردیس‌ها» را حتماً باید بخوانید. این کتاب مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه است و بنابراین می‌توانید داستان‌های آن را با سرعت دلخواه بخوانید، در این داستان‌ها غرق شوید و دوباره به آن‌ها برگردید. هر داستان این مجموعه کاملاً مستقل است و داستانی مجزا را روایت می‌کند که طی مدت زمان کوتاهی می‌توانید آن را بخوانید و از داستانی که خوانده‌اید لذت ببرید.

درباره‌ٔ نویسنده 
.

گاستون لویی آلفرود لورو، متولد ۱۸۶۸ در پاریس، رمان‌نویسی فرانسوی است که بیشتر به‌خاطر رمان‌های پلیسی آغشته به عنصر فانتزی‌اش مشهور است. او بین ۱۸۶۸ و ۱۸۸۰ همراه پدر و مادرش در فکان، شهر خانوادهٔ مادرش و بعد در ترپور زندگی کرد. لورو پدر و مادرش را خیلی زود از دست داد. سال ۱۸۸۶ به پاریس رفت تا در رشتهٔ حقوق تحصیل کند، و مقالاتی برای نشریات ادبی از جمله نشریهٔ لوتس (Luetec) نوشت که وِرلن شاعر هم با آن همکاری می‌کرد. گاستون لورو تا سال ۱۸۹۳ به شغل وکالت پرداخت و در همین زمان بود که روزنامهٔ مَتَن (Matin) متوجه شرحی شد که او بر یکی از محاکمه‌های پاریس نوشته بود. لورو استخدام شد تا به سراسر کشور سفر کند و برای آن روزنامه بنویسد.

او از ۱۹۰۴ تا ۱۹۰۶ فرستادهٔ ویژهٔ روزنامهٔ مَتَن در روسیه بود و مقدمات خونین فروپاشی امپراتوری تزار را به چشم خود دید. اختلاف با هیئت‌مدیرهٔ روزنامه و جدایی از آن باعث شد در سال ۱۹۰۷ رمان «معمای اتاق زرد» (Le Mystere de la chambre Jaune) را بنویسد که شاهکار پلیسی‌اش به شمار می‌رود. انتشارات پی‌یر لافیت (Pierre Laffite) تا ۱۹۲۴ بیست‌وشش رمان گاستون لورو، از جمله شبح اپرا را منتشر کرد.

معرفی کتاب مشابه: گذرگاه تاریک (Dark Passage)
.

اگر به داستان‌های دلهره‌آور علاقه دارید که استادانه عمق روان‌شناختی را با تعلیق در هم آمیخته باشد، کتاب «گذرگاه تاریک» اثر دیوید گودیس (David Goodis) نیز توجهٔ شما را جلب خواهد کرد. نویسنده در این کتاب تصویری دلهره‌آور از مردی خلق کرده است که در دام سرنوشت گرفتار شده و جامعه او را تعقیب می‌کند.

این رمان جذاب داستان مردی است که به اشتباه به قتل همسرش محکوم شده و ناامیدانه تلاش می‌کند که خودش را تبرئه کند و برای همین از زندان فرار می‌کند. او در خیابان‌های تاریک سانفرانسیسکو پرسه می‌زند و برای فرار از قانون تصمیم می‌‌گیرد با جراحی پلاستیک، ظاهر خود را تغییر دهد و درعین‌حال تلاش می‌کند تا حقیقت پشت جنایتی که زندگی‌اش را نابود کرده، کشف کند.

شباهت‌ها و پیوندها با «ضیافت سردیس‌ها» 
.

گرچه «گذرگاه تاریک» و «ضیافت سردیس‌ها» از نظر ساختاری متفاوت هستند و «گذرگاه تاریک» یک داستان مستقل است، اما هر دو به جنبه‌های تاریک روان و طبیعت انسان پرداخته‌اند و موضوعاتی مثل فریب، هویت و تنش روانی را بررسی می‌کنند و از جنبه‌های بسیاری به هم شباهت دارند.

• کاوش در ابهام اخلاقی: هر دو کتاب شخصیت‌هایی را نشان می‌دهند که در مناطق خاکستری عمل می‌کنند؛ یعنی شما نمی‌توانید دقیقاً تصمیم بگیرید که شخصیت‌ها متهم هستند یا خیر. در یک داستان مردی که به اشتباه متهم شده در حال فرار است و در دیگری شما با داستان‌ها و شخصیت‌های مختلفی مواجه می‌شوید که هم وهم‌آور هم از لحاظ اخلاقی مبهم هستند.
• تنش و تعلیق روانی: هر دو روایت به شدت بر تضاد درونی، پارانویا، فشار عاطفی و ترس و دلهره تکیه کرده‌اند و خوانندگان را به ذهن شخصیت‌هایی می‌کشانند که با ترس، گناه یا ناامیدی دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
• پیچش‌های غیرمنتظره و عناصر طنز: هر دو نویسنده از پایان‌های غافلگیرکننده و چرخش‌های گاه هوشمندانه و گاه طنز برای تغییر انتظارات و موقعیت‌ها در داستان‌هایشان بهره بُرده‌اند.
• محیط‌هایی پُر تعلیق: چه خیابان‌های مه‌آلود سانفرانسیسکو در دوران نوآر باشد و چه یک کافهٔ تاریک پُر از ناخداها، هر دو نویسنده از محیط‌های زنده و غم‌انگیز برای خلق داستان‌های پُر تعلیق خود استفاده کرده‌اند.

هر دو کتاب شخصیت‌های خود را در موقعیت‌های اخلاقی مبهم یا خطرناک قرار داده‌اند و با فضاسازی دلهره‌آور و پُر تعلیق و خلق پیچش‌های غیرمنتظره، خوانندگان را در دنیایی بی‌تکرار غرق کرده‌اند و نشان می‌دهند حقیقت تا چه اندازه می‌تواند لغزنده باشد و خطر در کمین و همین این دو کتاب را برای طرفداران داستان‌های کلاسیک و پُر تعلیق بسیار جذاب کرده است.

سخن پایانی 
.

«ضیافت سردیس‌ها» نگاهی جذاب به زوایای تاریک‌تر طبیعت انسان انداخته است و سبک داستان‌نویسی‌ این کتاب ترکیبی از تعلیق، طنز و سبک گوتیک است. گرچه داستان‌ها بیش از یک قرن پیش نوشته شده‌اند، اما هنوز هم برای خوانندگانی که از مطالعهٔ داستان‌های وهم‌آوری که بر تنش روانی و پیچش‌های هوشمندانه تکیه دارند لذت می‌برند، بسیار جذاب هستند.

شیوهٔ روایت این داستان نیز باعث شده است که لایه‌ای از انسجام بر کل داستان‌ها حاکم شود و این مجموعه انگار مانند یک راز مشترک است که از نسلی به نسل دیگر منتقل شده است. آنچه این کتاب را خاص کرده است، تنوع آن در استفاده از مضامین ترسناک است و هر داستان نوع متفاوتی از ترس را به نمایش گذاشته است.

این داستان‌ها فقط برای ترساندن خواننده نوشته نشده‌اند، بلکه طوری طراحی شده‌اند که شما را به فکر فرو ببرند، فرضیات‌تان را به چالش بکشند و یا حتی باعث شوند که به ذهن خودتان هم شک کنید. این کتاب گواهی بر مهارت بی‌همتای داستان‌سرایی گاستون لورو در خلق داستان‌های ظریف اما ترسناک است.

کتاب برای کسانی که از ادبیات کلاسیک با پیچ‌وتاب‌‌های غافلگیرکننده لذت می‌برند و هر کسی که در مورد ریشه‌های تعلیق مُدرن و داستان‌های ترسناک کنجکاو است، تبدیل به یک خواندنی بی‌نظیر خواهد شد.

در بخشی از کتاب می‌خوانیم:
.

ناخدا میشل فقط یک دست داشت و با آن چپقش را می‌کشید. کهنه‌دریانوردی بود که من شبی حین آشامیدن نوشیدنی‌ای اشتهاآور، روی سکوی کافه‌ی لا وی‌یِی دارسِ تولون با چهار کهنه‌دریانورد دیگر دیده بودم. و به این ترتیب، عادت کرده بودیم دور چند پیاله جمع شویم، در دو قدمی شالا‌پ‌ شالاپِ آب و زورق‌های کوچک رقصان، زمانی که خورشید از سمت تاماریس غروب می‌کرد. 

نام این چهار کهنه‌دریانورد، زَنزن، دورا (ناخدا دورا)، باگاتل و شانلیو (این شانلیوی ناکس) بود. 

آن‌ها به‌طبع مردانی دریا دیده بودند و صدها ماجرا از سر گذرانده بودند. حالا در دوران بازنشستگی‌شان، وقتی خود را با نقل داستان‌های خوف‌آور سپری می‌کردند. 

فقط ناخدا میشل هیچ‌وقت چیزی تعریف نمی‌کرد و از آن‌‌جا که به‌ نظر نمی‌رسید از آنچه می‌شنید ذره‌ای حیرت کند، عاقبت بقیه از این رفتارش کلافه شدند و گفتند: «اه! عجب! ناخدا میشل، یعنی هیچ‌‌وقت ماجرایی ترسناک برایتان پیش نیامده؟»