روانشناسی مردان

کتاب «روان‌شناسی مردان» (Gods in everyman: a new psychology of men's lives and loves) اثری روان‌شناسانه، خودیاری، فلسفی و غیرداستانی، نوشتهٔ دکتر جین شینودا بولن (Jean Shinoda Bolen) است که در سال ۱‍۹۸۹ برای اولین‌بار منتشر شد. در این کتابِ چالش‌ برانگیز و روشنگر، نویسنده توجهٔ خود را به الگوهای درونی قدرتمند یا کهن‌الگوها معطوف می‌کند که شخصیت، شغل و روابط شخصی مردان را شکل می‌دهند. او با در نظر گرفتن این کهن‌الگوها به‌عنوان همتایان درونی دنیای بیرونی کلیشه‌های فرهنگی، نشان می‌دهد که چگونه مردان و زنان می‌توانند با انجام کاری که با شخصیت‌شان سازگار است، حس ارزشمندی از تمامیت و یکپارچگی به دست آوردند. دکتر بولن این الگوها را در قالب هشت خدای کهن‌الگویی یا تیپ شخصیتی معرفی کرده است که خواننده با آن‌ها همذات‌پنداری خواهد کرد. از خدایان اقتدارگر قدرت‌طلب مثل زئوس و پوسایدون گرفته تا خدایان خلاقیت آپولو و هفائستوس، دکتر بولن در این کتاب نشان می‌دهد که چگونه خدایانِ حاکم بر شخصیت خود را شناسایی کنند، چگونه تصمیم بگیرند کدام را پرورش دهند و بر کدام غلبه کنند، و چگونه از قدرت این کهن‌الگوهای پایدار برای غنی‌سازی و تقویت زندگی خود بهره ببرند. این کتاب به تمام مردان و زنان کمک می‌کند تا با شناسایی کهن‌الگوهای خود، روابط خود را پدران، پسران، برادران و همسران‌شان بهبود ببخشند.

درباره‌ٔ کتاب 
.

کتاب «روان‌شناسی مردان» الگوهای درونی قدرتمند یا کهن‌الگوهایی را آشکار می‌کند که شخصیت، شغل و روابط شخصی مردان را شکل می‌دهند و بینشی در مورد اساطیر یونانی، روان‌شناسی کهن‌الگویی یونگ و درون خود و افراد زندگی‌شان ارائه کرده است. دکتر بولن که خود تحلیل‌گر آثار و عقاید یونگ است، الگوهای درونی ما را در قالب هشت خدای کهن‌الگویی در این کتاب معرفی کرده است. این کتاب فرض می‌کند که خدایانی که ما به آن‌ها جذب می‌شویم و آن‌هایی که خود را با آن‌ها سازگار می‌یابیم، منعکس‌کنندهٔ تمایلات روان‌شناختی ذاتی ما و الگوهای ناخودآگاهی هستند که روابط و انتخاب‌های زندگی ما را شکل می‌دهند.

به عنوان مثال، تمایل به کهن‌الگوی زئوس ممکن است نشان‌دهندهٔ میل به قدرت و رهبری باشد، درحالی‌که ناسازگاری با کهن‌الگوی دیونیسوس می‌تواند نشان‌دهندهٔ مبارزه با پذیرش لذت و ابراز غریزی باشد. با درک این جاذبه‌ها و دافعه‌های کهن‌الگویی، مردان می‌توانند به بینشی نسبت به عملکرد درونی خود دست یابند که منجر به خودآگاهی و تعاملات رضایت‌بخش‌تر با دیگران می‌شود.

به‌علاوه بولن در این کتاب به پویایی پیچیدهٔ رابطهٔ پدران و پسران پرداخته و بسیاری از چالش‌های آن را به تعامل این انرژی‌های کهن‌الگویی نسبت می‌دهد. او معتقد است که انتظارات اجتماعی اغلب بین جنبه‌های پرورش‌دهندهٔ مردانگی و نیاز به پرورش ویژگی‌های سنتی مردانه مانند قاطعیت و استقلال، باعث ایجاد تنش شده است. این تضاد اجتماعی، منعکس‌کنندهٔ مبارزات درونی مردان در مسیر یافتن هویت است، مبارزاتی که در تلاش برای ادغام تأثیرات کهن‌الگویی مختلف در عین انطباق با فشارهای بیرونی با آن مواجه می‌شوند.

ویژگی‌های برجسته‌ٔ کتاب 
.

«روان‌شناسی مردان» به بررسی دنیای پیچیدهٔ درونی مردان می‌پردازد و تأکید می‌کند که چگونه کهن‌الگوهای فرهنگی، روان‌شناختی و معنوی، درک انسان‌ها از مردانگی، احساسات و روابط را شکل می‌دهند. این کتاب کلیشه‌های مرسوم مردانگی را به چالش کشیده و مردان را تشویق می‌کند تا فراتر از انتظارات اجتماعی، با خودِ واقعی‌شان ارتباط برقرار کنند. برخی از ویژگی‌های اصلی این کتاب عبارت‌اند از:

• تلفیقی از بینش‌های روان‌شناختی و نمادگرایی اسطوره‌ای: این کتاب دیدگاهی دگرگون‌کننده در مورد مبارزات درونی مردان و تلاش آن‌ها برای عشق و رضایت واقعی ارائه کرده است و با چارچوب روان‌شناختی، از رویکردی یکپارچه‌تر و دلسوزانه‌تر برای درک زندگی مردان حمایت می‌کند.
• خدایان یونانی به عنوان کهن‌الگوها: در کتاب «روان‌شناسی مردان» نویسنده نشان می‌دهد که در وجود هر انسانی خدایانی وجود دارند؛ الگوهای ذاتی یا همان کهن‌الگوها که در اعماق روان نهفته‌اند و مردان را از درون شکل می‌دهند. خدایان یونانی نمایانگر الگوهای جهانی روان‌شناسی مردانه هستند که در درون همهٔ مردان وجود دارند و این کهن‌الگوها شخصیت، رفتار و تجربیات زندگی را شکل می‌دهند. 
• تأثیرات فرهنگی کهن‌الگوها: کهن‌الگوهای غالب در یک جامعه، منعکس‌کننده و تقویت‌کنندهٔ ارزش‌های فرهنگی آن هستند. در فرهنگ مردسالار غربی، کهن‌الگوهای خاصی مثل زئوس نسبت به بقیه ارزشمندتر هستند و بر انتظارات اجتماعی از مردانگی تأثیر می‌گذارند. 
• رشد شخصی: شناخت و ادغام انرژی‌های کهن الگویی مختلف می‌تواند به زندگی متعادل‌تر و اصیل‌تری منجر شود. این فرآیند اغلب شامل تصدیق و توسعهٔ جنبه‌هایی از خود می‌شود که ممکن است سرکوب شده یا کم‌ارزش شمرده شده باشند. 
• برجستگی فرهنگی: در جوامع مردسالار، ویژگی‌های زئوس‌مانند اغلب بسیار ارزشمند شمرده شده و به‌ويژه در تجارت و سیاست مورد تقدیر قرار می‌گیرد. این می‌تواند منجر به تأکید بیش‌از حد بر این ویژگی‌ها به قیمت نادیده‌ گرفتن سایر جنبه‌های مهم مردانگی شود.
• عمق عاطفی: کهن‌الگوها نمایانگر قلمرو وسیع احساسات هستند. مثلاً مردانی با انرژی قوی پوسایدون اغلب با چالش‌های ابزار وجود مواجه خواهند شد. در فرهنگ‌هایی که برای خویشتن‌داری عاطفی ارزش قائلند، پوسایدون ممکن است بسیار بر مردان تأثیرگذار باشد. 
• کاوش در کهن‌الگوها: نویسنده در این کتاب خدایان در وجود هر انسانی، کهن‌الگوهای مردان برگرفته از اساطیر یونان و چگونگی شکل‌گیری زندگی مردان به دست آن‌ها را به‌طور کامل بررسی کرده است. 

بازخوردها به کتاب «روان‌شناسی مردان»
.

• در کتابِ محبوبش «روان‌شناسی زنان» بولن، تحلیل‌گر یونگی، به زنان گفت که چگونه با آفرودیت یا هرای درونشان ارتباط برقرار کنند. اکنون او با حکمت‌های بیشتر خود به سراغ مردان رفته است و با جملات رعدآسای خود، نشان می‌دهد که کهن‌الگوهای مردان چقدر تأثیرگذار است. تلاش او برای ترسیم سیستماتیک روان‌شناسی مردانه براساس کهن‌الگوهایی که توسط خدایان یونانی تجسم یافته‌اند، اصلاً به سادگی طالع‌بینی نیست. پابلیشرز ویکلی (Publishers Weekly)
• این کتاب بینشی روشنگر در مورد مردانگی است. ماریون وودمن (Marion Woodman)، تحلیل‌گر یونگی 
• این کتاب به شما کمک می کند تا عمق اسطوره ای که سرچشمهٔ زندگی شماست را کشف کنید. سم کین (Sam Keen)

این کتاب مناسب چه کسانی است؟ 
.

این کتاب مناسب کسانی است که به دنبال درک روان‌شناسی مردان و مبارزات روان‌شناختی آن‌ها هستند، به‌ویژه این کتاب به شما کمک می‌کند تا در مورد انتظارات اجتماعی و هویت شخصی مردان اطلاعات خوبی به دست آورید. این کتاب به شما کمک می‌کند تا خدایان درون خود را بشناسید و خوانندگان را قادر می‌سازد تا خود واقعی‌شان را بپذیرند و روابط خود را بهبود بخشند. با این‌که کتاب بر مردان تمرکز کرده است، اما بینش‌های ارزشمندی برای زنان نیز ارائه کرده است تا مردان زندگی خود را بهتر درک کنند.

چرا کتاب «روان‌شناسی مردان» را بخوانیم؟

 .
• بینش‌ روان‌شناختی عمیق از طریق اسطوره‌شناسی: بولن از اسطوره‌های یونانی نه‌تنها به عنوان داستان، بلکه به عنوان ابزاری برای کشف نیروهای روان‌شناختی زیربنایی که شخصیت مردان را شکل داده‌اند، استفاده کرده است. درک این کهن‌الگوها می‌تواند شفافیت عمیقی در مورد انگیزه‌ها، ترس‌ها و الگوهای عاطفی ارائه دهد.
• به بهبود روابط و ارتباطات کمک می‌کند: چه مردی باشید که سعی در درک خود دارد و چه کسی که می‌خواهد شریک زندگی، پسر یا دوست خود را درک کند، این کتاب چارچوب‌هایی را ارائه می‌دهد که پویایی‌های عاطفی پنهان را آشکار می‌کند و همدلی را ارتقا می‌دهد.
• رشد و تحول شخصی را تقویت می‌کند: با شناسایی این‌که کدام کهن‌الگوها در درون غالب یا سرکوب‌شده‌اند، خوانندگان تشویق می‌شوند تا نسخه‌ای کامل‌تر و متعادل‌تر از خود را بپذیرند. این فرآیند باعث بهبود و تغییر آگاهانه می‌شود.
• ترکیبی از نثر قابل‌فهم روان‌شناسانه و داستان‌سرایی: بولن به شیوه‌ای می‌نویسد که از نظر فکری جذاب است اما بیش‌ازحد آکادمیک نیست. این کتاب پُر از مثال‌های قابل درک و داستان‌های اسطوره‌ای خواندنی است که درک و به‌کارگیری مفاهیم پیچیدهٔ روان‌شناختی را آسان‌تر می‌کند.

کتاب «روان‌شناسی مردان» را بخوانید چون کاوشی جذاب در روان‌شناختی و اسطوره‌شناختی و کهن‌الگوهای مردانه از دریچهٔ خدایان یونان است. در این کتابِ ژرف، بولن که یک روان‌شناسی و پیرو مکتب یونگ است، چهره‌های اسطوره‌ای جاودانه را به عنوان بازنمایی‌های نمادین از الگوهای رفتاری، رشد و هویت مردانه معرفی کرده است. او با پیوند دادن این اسطوره‌ها به تجربیات زندگی واقعی، چارچوبی قدرتمند برای درک زندگی درونی، روابط، نقاط قوت و مبارزات مردان ارائه کرده است.

درباره‌ٔ نویسنده  
.

دکتر جین شینودا بولن روان‌پزشک، تحلیل‌گر یونگی و نویسندهٔ آمریکایی است که در ۱۹۳۶ به دنیا آمد. او اصالتاً‌ ژاپنی و عضو برجستهٔ انجمن روان‌پزشکی آمریکا و دیپلمات هیئت روان‌پزشکی مغز و اعصاب آمریکا و همچنین استاد بازنشسته روان‌پزشکی بالینی در مؤسسهٔ روان‌پزشکی لانگلی پورتر (Langley Porter Psychiatric Institute) و عضو مؤسسهٔ یونگ در سانفرانسیکو است. او تاکنون ۱۳ کتاب در زمینهٔ روان‌شناسی کهن‌الگویی زنان و مردان نوشته و نمایندهٔ سازمان‌های غیردولتی در کمیسیون وضعیت زنان در سازمان ملل متحد (United Nations Commission on the Status of Women) است.

پدر و مادرش هر دو پزشک بودند و او پس از اخذ مدرک کارشناسی در سال ۱۹۸۵، مدرک دکترای پزشکی خود را در سال ۱۹۶۲ از مرکز پرشکی UCSF دریافت کرد و در روان‌پزشکی تخصص گرفت و پس از مدتی استاد بالینی روان‌شناسی در مؤسسه روان‌پزشکی لانگلی پورتر شد. در دههٔ ۱۹۷۰ در رشتهٔ روان‌شناسی تحلیلی در مؤسسهٔ یونگ آموزش دید و عضو انجمن بین‌المللی روان‌شناسی تحلیلی شد و سخنرانی‌های زیادی در ایالات متحده و خارج از کشور و در زوریخ داشته است. 

معرفی کتاب‌های مشابه: 
.

اگر از مطالعهٔ این کتاب لذت بردید و به کتاب‌هایی علاقه دارید که در آن‌ها روان‌شناسی ژرف‌نگر، اسطوره‌شناسی، خودشناسی، و تحلیل نقش‌های جنسیتی بررسی می‌شوند، در ادامه چند کتاب مشابه معرفی کرده‌ایم، که از خواندن آن‌ها نیز لذت خواهید بُرد.

• کتاب زنانی که با گرگ‌ها می‌دوند (Women Who Run With the Wolves)

.
کتاب «زنانی که با گرگ‌ها می‌دوند» اثر کلاریسا پینکولااستس (Clarissa Pinkola Estés) روان‌کاو و پیرو مکتب یونگ و نویسندهٔ آمریکایی و مجارستانی است. زمینهٔ موضوعی این کتاب با «روان‌شناسی مردان» یکی است. درحالی‌که بولن کهن‌الگوهای مردانه را از دریچهٔ خدایان یونانی بررسی کرده است، پینکولااستس از طریق اسطوره‌ها و داستان‌های عامیانهٔ جهانی بر کهن‌الگوهای زنانه تمرکز کرده است. این دو کتاب در کنار هم، با ارائهٔ یک رویکرد جامع برای درک جنبه‌های مردانه و زنانهٔ روان‌ انسان به کار می‌روند و مکمل یکدیگر هستند.

این کتاب مجموعه‌ای غنی از اسطوره‌ها، افسانه‌ها و داستان‌های عامیانه از فرهنگ‌های مختلف است که همگی حول‌محور کهن‌الگوی «زن وحشی» نمادی قدرتمند از غریزه، خلاقیت و قدرت زنانه متمرکز شده‌اند. نویسنده این داستان‌ها را از طریق دیدگاه یونگی تفسیر می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه زنان می‌توانند با کاوش در خرد روان‌شناختی نهفته در روایت‌های سنتی، دوباره با خود طبیعی و رام‌نشده ارتباط برقرار کنند. در فصل کتاب به یک داستان متفاوت پرداخته شده و پس از آن تحلیلی عمیق ارائه می‌شود که آن را به مراحل رشد شخصی، شفا و خودشناسی پیوند می‌دهد.

• کتاب قهرمان هزار چهره (The Hero with a Thousand Faces)
.

کتاب «قهرمان هزار چهره» اثر جوزف کمبل (Joseph Campbell) اسطوره‌شناس و نویسندهٔ آمریکایی است. ایده‌های کمبل پیوند محکمی با خدایانِ بولن دارند. درحالی‌که کمبل بر سفر تحول‌آفرین جهانی فرد تمرکز کرده است، بولن نشان می‌دهد که چگونه خدایان کهن‌الگویی در روان مرد زندگی را شکل می‌دهند. هر دو نویسنده از اسطوره‌شناسی و روان‌شناسی یونگی برای کشف حقایق جاودانه در تجربیات انسانی بهره‌ برده‌اند. این دو کتاب در کنار هم، نشان می‌دهد که چگونه اسطوره‌های باستانی بینش‌های ارزشمندی برای رشد روانی و معنوی ارائه می‌دهند.

در این کتاب تأثیرگذار، کمبل مفهوم تک اسطوره و سفر قهرمان را توضیح داده است؛ یک الگوی روایی جهانی که در اسطوره‌ها، افسانه‌ها و داستان‌های مذهبی در سراسر جهان یافت می‌شود. او مراحل سفر قهرمان را شرح می‌دهد و با استفاده از مثال‌هایی از فرهنگ‌ها و دوره‌های متعدد، نشان می‌دهد که چگونه همهٔ داستان‌ها قهرمانانه از یک قوس تحول مشابه پیروی می‌کنند. این کتاب تأکید می‌کند که این سفر فقط یک ساختار داستانی نیست، بلکه یک نقشهٔ راه روان‌شناختی برای رشد شخصی و بیداری معنوی است.

سخن پایانی 
.

از طریق این کتاب می‌توانید روان مردان را نه به‌عنوان یک ساختار سفت و سخت، بلکه به عنوان یک تعامل پویا از انرژی‌های کهن‌الگویی که ریشه در اساطیر باستانی دارند، ببینید. بولن با ترسیم شباهت‌های بین خدایان یونانی و الگوهای روان‌شناختی در مردان، خوانندگان را به شناخت پیچیدگی، عمیق و تنوع هویت مردانه دعوت می‌کند. او در این اثر کلیشه‌ها را به چالش می‌کشد و درک ما از معنای مرد بودن در دنیای مُدرن را گسترش می‌دهد و هم قدرت و حساسیت، هم منطق و احساس، هم استقلال و هم ارتباط را ممکن می‌سازد.

آنچه رویکرد بولن را خاص کرده است، ادغام روانشناسی یونگی با داستان‌سرایی است. او از طریق زندگی و خدایان اسطوره‌ای مثل هرمس، پوسایدن و زئوس، نشان می‌دهد که چگونه این کهن‌الگوها می‌توانند مردان را در چالش‌های زندگی ـ از شغل گرفته تا خانواده، عشق و تضاد درونی ـ راهنمایی کنند. این کتاب نه‌تنها بینش خاصی به این مسئله داشته است بلکه حس دلسوزی را نیز گسترش می‌دهد. بولن تأکید می‌کند که هر مردی مانند خدایان چندبُعدی و قادر به رشد و تحول و رسیدن به تعادل است.  

درنهایت، کتاب «روان‌شناسی مردان» چیزی بیش از یک راهنمای روان‌شناختی است، این کتاب یک نقشهٔ معنوی برای درک خودتان و دیگران است. این کتاب به خوانندگان کمک می‌کند تا نیروهای غالب و خفته در درون مردان را بشناسند که منجر به خودآگاهی و ساختن روابط سالم‌تر می‌شود. برای مردان این کتاب، دعوتی برای پذیرش تمام بخش‌های طبیعت‌شان است و برای زنان، دریچه‌ای به دنیای درونی مردان می‌گشاید.

در بخشی از کتاب می‌خوانیم:
.

هنگامی که درباره‌ی ایزدان درون مردان سخن می‌گویم، پی می‌برم که زنان بیشتر اوقات در می‌یابند که ایزدی ويژه در آن‌ها نیز وجود دارد، دقیقاً همان‌طور که به هنگام سخن گفتن درباره‌ی الهه‌ها مردان می‌توانستند بخشی از خود را در الهه‌ی خاصی تشخیص دهند. ایزدان و الهه‌ها نمایانگر صفات متفاوتی در روان انسان هستند. معبد ایزدان و الهه‌های یونانی، زنانه و مردانه در کنار هم، به صورت کهن الگو در همه‌ی ما وجود دارد، هر چند ایزدان به طور معمول نیرومندترین و بانفوذترین تعیین کننده‌های شخصیت مرد هستند. در حالی که درباره‌ی زنان الهه‌ها بیشترین نفوذ را اعمال می‌کنند.

هر کهن الگو با موهبت «ایزد داد» یا «الهه داد» خاص و مشکلات نهفته‌ای همراه است. درک این مسئله، سبب می‌شود که فرد کمتر دچار غرور شود یا خود را سرزنش کند و از آنجا که هر کاری که از ژرفای کهن الگویی وجودمان ناشی می‌شود برای ما معنی‌دار است، مردی که می‌داند کدام ایزد یا ایزدان درون او فعال است، در حالی که می‌داند کدام انتخاب با سمت و سو به احتمال برای خود او رضایت‌بخش‌تر خواهد بود، بهتر و صحیح‌تر می‌تواند انتخاب کند.