ترومای میان نسلی

کتاب «ترومای میان نسلی» (Transgenerational Trauma: A Contemporary Introduction) اثر جیل سالبرگ (Jill Salberg) و سو گرند (Sue Grand) اولین‌بار در سال ۲۰۲۴ منتشر شد. این کتاب مروری بر فعالیت‌های روانکاوی در مورد ترومای میان نسلی است و نویسندگان در این کتاب دیدگاه خود را در نظریهٔ دلبستگی و چرخش اجتماعی-اخلاقی روانکاوی رابطه‌ای ریشه‌یابی می‌کنند. سالبرگ و گرند بررسی می‌کنند که چگونه ترومای اجداد ما می‌تواند زخمی بر زندگی، بدن و جهان ما باقی بگذارد. رویکرد منحصربه‌فرد آن‌ها نظریه‌های متنوع روان‌کاوی و روان‌پویشی را در برمی‌گیرد و داستان‌های بالینی و شخصی را در هم آمیخته‌اند تا موقعیت‌های اجتماعی-تاریخی که به ارث می‌بریم و به ناچار با آن‌ها زندگی می‌کنیم مشخص کنند.

درباره‌ٔ کتاب 
.

کتاب «ترومای میان نسلی» اثر غیرداستانی و کاوشی روانکاوانه در مورد چگونگی انتقال تروما به نسل‌های مختلف است. نویسندگانِ این کتاب تحلیل خود را بر نظریهٔ دلبستگی و روانکاوی رابطه‌ای بنا کرده‌اند و استدلال می‌کنند ترومایی که اجدادمان در رویدادهای اجتماعی مثل برده‌داری، مهاجرت، خشونت یا ظلم سیستماتیک تجربه‌ کرده‌اند، می‌توانند هویت عاطفی و اجتماعی فرزندان را شکل دهند. 

بنابراین نویسندگان، در هر فصل کتاب مطالعات موردی بالینی و روایت‌های شخصی را با چارچوب‌های نظری در هم آمیخته‌اند تا نشان بدهند که چگونه میراث‌های آسیب‌زا به‌طور خاموش در خانواده‌ها و جوامع عمل می‌کنند و بر پیوندهای دلبستگی، تنظیم عاطفی و حتی رفتار اجتماعی تأثیر می‌گذارند. 

نویسندگان در این کتاب بر مسئولیت اخلاقی در بهبود ترومای ارثی تأکید می‌کنند و نشان می‌دهند که چگونه سکوت می‌تواند باعث تداوم این زخم‌ها شود و چگونه درمان این تجربیات می‌تواند ترمیم و تاب‌آوری را تسریع کند. آن‌ها همچنین به پیامدهای گسترده‌تر عدالت اجتماعی پرداخته‌اند و درگیری‌های ریشه‌دار در خشونت تاریخی را برجسته کرده‌اند. 

ویژگی‌های برجسته‌ٔ کتاب 
.

«ترومای میان نسلی» ادغام پیشگامانهٔ نظریه روانکاوی، مطالعات تروما و دیدگاه‌های عدالت اجتماعی است که به‌طور منحصربه‌فردی از چگونگی انتقال تروما از نسلی به نسل دیگر می‌گوید. برخی از ویژگی‌های برجستهٔ این کتاب عبارت‌اند از:

• ادغام روایت‌های بالینی و شخصی: نویسندگان در این کتاب به‌طرز ماهرانه‌ای مطالعات موردی روانکاوی را با داستان‌های شخصی و جمعی ترکیب کرده‌اند و رویکردی غنی و انسان‌محور به مفاهیم پیچیدهٔ روانشناختی داشته‌اند.
• تمرکز بر اخلاق و ترمیم اجتماعی: نویسندگان از درمان فردی فراتر رفته و بر اهمیت آسیب‌های تاریخی به عنوان یک مسئولیت اخلاقی جمعی تأکید کرده‌اند و این امر کتاب را از نظر اجتماعی مرتبط و دگرگون‌کننده می‌سازد.
• کاربرد روانکاوی مبتنی بر رابطه و دلبستگی: با بهره‌گیری از نظرهای معاصر، کتاب «ترومای میان نسلی» نشان می‌دهد که چگونه آسیب، روابط، هویت و تنظیم عاطفی در طول نسل‌ها شکل گرفته و بینش‌های علمی برای متخصصان سلامت روان ارائه کرده‌اند.
• توجه به زمینه‌های فرهنگی و سیاسی: این کتاب آسیب را در سیستم‌های اجتماعی بزرگ‌تر قرار داده و نقش نژادپرستی، جنگ، مهاجرت و نابرابری را به رسمیت شناخته است و در نتیجه ارتباط خود را فراتر از اتاق درمان گسترش داده است.
• زبان قابل‌فهم برای موضوعی پیچیده: گرچه کتاب از نظر تئوری غنی است، اما متنی ساده و قابل‌فهم دارد و همین کتاب را برای متخصصان و خوانندگان کنجکاو که به دنبال درک میراث روان‌شناختی زخم‌های نسلی هستند، مناسب ساخته است.

بارخوردها به کتاب «ترومای میان نسلی»
.

• در این کتابِ به‌موقع، سالبرگ و گرند چارچوب فکری و اخلاقی متخصصان شاهد را گسترش می‌دهند تا آسیب‌های بین نسلی را در بسیاری از فرهنگ‌های سراسر جهان پوشش بدهند. آن‌ها همچنان که ما را تشویق می‌کنند تا با تاریخ خود از جمله عاملان درونی‌شدهٔ خودمان روبه‌رو شویم، به ما امید می‌دهند که می‌توان جهانی بهتر ساخت. جودیت ال.هرمان (Judith L. Herman, M.D)، پزشک و نویسنده
• سالبرگ و گرند دگرگونی‌های روانی نظریه تروما را از نسخه‌های تاریخی و پیشینی تا تفسیرهای مفهومی بالغ بر ایده‌ها در این حوزهٔ نسبتاً‌ جدید از پژوهش روانکاوی را ردیابی کرده‌اند. نتیجه‌اش، روایتی غنی است که به آموزش مفاهیم روانکاوی و شیوه‌های بالینی می‌پردازد که در آن روایت‌های ترومای نسلی خود را نشان می‌دهند. روایت‌های بالینی همواره شفافِ نویسندگان، به‌ویژه پدیده‌هایی را به نمایش می‌گذارند که جداب، قدرتمند و مهم‌تر از همه نشان می‌دهند که چرا این حوزهٔ جدید شایستهٔ تمام توجهی است که اکنون به خود جلب می‌کند. دکتر موریس آپری (Maurice Apprey)، استاد بازنشستهٔ روان‌پزشکی و سرپرست انجمن فروید
• جیل سالبرگ و سو گرند در کتاب جدید و مهم خود، با فراتر بُردن ما از دوگانهٔ قربانی و مجرم، درکمان از میراث بین‌ نسلی تروما را عمیق‌تر می‌کنند. این کتابِ گرند و سالبرگ سرشار از مثال‌های غنی و خاطره‌انگیز است که نشان می‌دهند تشخیص و افشای آسیب‌هایی که در درون ما وجود دارد، به چه معناست. آن‌ها به فرزندان قربانیان و مجرمان به‌طور یکسان می‌پردازند و به ما نشان می‌دهند که چگونه پیچیدگی این مواضع را حفظ کنیم، نه اینکه یکی را به دیگری ترجیح دهیم. در نتیجه گفت‌وگوی ما بسیار غنی‌تر خواهد شد. کتاب «ترومای بین نسلی» اثری قابل توجه و مطالعه‌ای ضروری برای هر کسی است که به درک چگونگی شکل‌گیری دنیای بحران‌زدهٔ امروز توسط میراث تروما علاقه دارد. راجر فری (Roger Frie)، استاد دانشگاه 
• نویسندگان در این کتاب از سکوت کلاسیک روانکاو فراتر رفته و به سمت گوش دادن و شاهد درونی همدلانه می‌روند که برای تسکین درد روانی ضروری است. کتاب‌شان که ریشه در نظریه رابطه و دلبستگی دارد، سفری تاریخی و نظری در مقاومت‌های بین‌نسلی حوزهٔ ما است. سالبرگ و گرند روایت‌های خود و سایر پزشکان را با ظرافت به اشتراک گذاشته‌اند و طنین عاطفی و تعامل لازم را به تصویر کشیده‌اند. این کتاب به عنوان یک مجموعه آموزشی تهیه شده ولی این کار را حتی فراتر از آن به انجام می‌رساند. دیون آر. پاول (Dionne R. Powell)، نویسنده
• هیچ موضوعی در روانکاوی معاصر فوری‌تر و به‌موقع‌تر از انتقال بین نسلی تروما نیست. در این کتاب دو چهرهٔ برجسته جیل سالبرگ و سو گرند، مروری علمی و در عین‌حال خواندنی از وسعت و عمق این حوزه ارائه می‌دهند. فصل‌های نظری با توصیفات شخصی تأثیرگذار در هم آمیخته‌اند. نویسندگان درحالی‌که به میراث مجرمان و همچنین قربانیان توجه دارند، هرگز از چراغ عدالت اجتماعی که آن‌ها را در سفر پرماجرای بالینی‌شان هدایت می‌‌کند، غافل نمی‌شوند. پیتر ال. رودنیتسکی (Peter L. Rudnytsky)، رئيس دپارتمان امور دانشگاهی و حرفه‌ای انجمن روانکاوی آمریکا

این کتاب مناسب چه کسانی است؟ 
.

این کتاب مناسب روان‌درمانگران، روانکاوان، مددکاران اجتماعی و متخصصان سلامت روان است که به دنبال درک ریشه‌های عمیق ترومای ارثی در درمان بالینی می‌گردند. همچنین دانشجویان و محققان رشته‌های روان‌شناسی، جامعه‌شناسی و مطالعات تروما نیز از مطالعهٔ این کتاب لذت خواهند برد. خوانندگان معمولی که به درک ترومای بین نسلی، میراث خانوادگی علاقه دارند نیز بینش‌های عمیقی در این کتاب خواهند یافت. این کتاب یک ابزار درمانی قوی و منبعی قدرتمند برای هر کسی است که به دنبال التیام‌ زخم‌های شخصی و درک آسیب‌های عمیق اجتماعی و تاثیر آن بر نسل‌های آینده می‌گردد.

چرا کتاب «ترومای بین نسلی» را بخوانیم؟ 
.

• درک ریشه‌های پنهان کمشکش‌های عاطفی: این کتاب توضیح می‌دهد که چگونه علائمی مثل اضطراب، شرم یا جدایی ممکن است از آسیب‌های پردازش‌نشده‌ای که از والدین، پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها و یا حتی رویدادهای تاریخی به ارث رسیده‌اند، ناشی شوند. همچنین این کتاب به الگوهای عاطفی که اغلب گیج‌کننده یا غیرقابل توضیح به نظر می‌رسند نیز پرداخته است.
• دستیابی به دیدگاهی بالینی و غنی: کتاب «ترومای بین نسلی» از طریق مطالعات موردی بالینی واقعی و روایت‌های شخصی، نظریات دانشگاهی و تجربه‌های انسانی را به هم پیوند داده است. این امر کتاب را برای درمانگران بسیار مفید و برای خوانندگان عمومی که به دنبال بینش شخصی می‌گردند، بسیار خواندنی و جذاب کرده است.
• کاوش در تلاقی روان‌شناسی و عدالت اجتماعی: نویسندگان در کتاب به این موضوع پرداخته‌اند که چگونه آسیب‌های اجتماعی مثل نژادپرستی، نسل‌کشی، جنگ و مهاجرت اجباری بر افراد و گروه‌ها در طول زمان تأثیر می‌گذارد. خواندن این کتاب می‌تواند آگاهی شما در مورد چگونگی ارتباط عمیق شفای شخصی با شناخت فرهنگی و تاریخی را افزایش دهد.
• یادگیری التیام درد نسلی: یکی از قدرتمندترین و حائر اهمیت‌ترین پیام‌های کتاب «ترومای بین نسلی» این است که التیام زمانی آغاز می‌شود که ما آگاهانه آسیب‌های گذشته را بپذیریم. این مفهوم شاهد بودن هم یک عمل درمانی و هم یک عمل اخلاقی است و مسیری برای تحول شخصی و جمعی می‌سازد.
• تعمیق همدلی و ظرفیت ارتباط: این کتاب با آشکار کردن اینکه چگونه آسیب‌ها می‌توانند به‌طور خاموش بر روابط تأثیر بگذارند، به شما یاد می‌دهد که بیشتر دلسوز خود و خانواده و دیگرانی باشید که بارهایی نامرئی را حمل می‌کنند. بدین ترتیب درک شما از سلامت روابط و جوامع نیز افزایش خواهد یافت و تغییر خواهد کرد.

«ترومای بین نسلی» را بخوانید تا بتوانید نگاهی عمیق به این موضوع داشته باشید که چگونه تروما با فردی که آن را تجربه می‌‌کند پایان نیافته، بلکه به‌طور خاموش در نسل‌ها سفر می‌کند و هویت، روابط و حتی جوامع را شکل می‌دهد. چه درمانگر باشید، یا دانشجو یا صرفاً کسی که به مطالعات روانکاوی و بینش‌های نظری علاقه‌مند باشد، این کتاب را بسیار جذاب خواهید یافت.

درباره‌ٔ نویسندگان 
.

جیل سالبرگ به همراه سو گرند عضو هیئت علمی برنامهٔ پسادکترای روانکاوی دانشگاه نیویورک است. او ویراستار کتاب‌های اعتقادنامه‌های روانکاوی (Psychoanalytic Credos) و پایان‌های به اندازه کافی خوب (Good Enough Endings) است که در سال ۲۰۲۲ و ۲۰۱۰ به ترتیب منتشر شدند. سو گرند تاکنون کتاب‌های زیادی در زمینهٔ روانکاوی و با همکاری دیگر نویسندگان نوشته است. هر دو نویسنده در سال ۲۰۱۸ جایزهٔ گرادیوا (Gradiva) را از آن خود کردند. 

معرفی کتاب‌های مشابه: 
.

اگر از مطالعهٔ کتاب «ترومای بین نسلی» لذت بردید و به دنبال کتاب‌هایی مشابه می‌گردید که به تروما، زخم‌های روانی، روابط خانوادگی یا روان درمانی عمیق پرداخته باشند و روند درمان یا بهبودی چنین زخم‌هایی را نیز بررسی کرده‌ باشند یا به طور خاص مسئله انتقال تروما از نسلی به نسل دیگر را بررسی کرده باشند، خواندن کتاب‌های زیر را نیز به شما پیشنهاد می‌کنیم. 

• کتاب بدن فراموش نمی‌کند (The Body Keeps the Score)
.

کتاب «بدن فراموش نمی‌کند» اثر بسل ون در کولک (Bessel van der Kolk) روان‌پزشک هلندی و ساکن ایالات متحده است. این کتاب کاوشی پیشگامانه در مورد چگونگی تغییر شکل مغز و بدون توسط تروما و چگونگی درمان هر دو است. نویسنده در این کتاب موضوعاتی مشابه «ترومای بین نسلی» را بررسی کرده است؛ به ویژه این ایده که تروما می‌تواند به صورت خاموش و ناخودآگاه در بین نسل‌ها منتقل شود. هر دو کتاب بر اهمیت شاهد بودن، آگاهی بدنی و ترمیم رابطه‌ای در بهبود تروما تأکید می‌کنند و بینش‌های میان‌رشته‌ای در مورد چگونگی تغییر درد شخصی و ارثی ارائه می‌دهند.

ون در کولک با تکیه بر دهه‌ها تحقیق و مطالعات بالینی، توضیح می‌دهد که چگونه تجربیات آسیب‌زا چه سوءاستفاده در دوران کودکی، جنگ، تصادفات و غیره اثرات ماندگاری بر بدن و سیستم عصبی دارند. این کتاب خوانندگان را به یافتن ریشه‌های بیولوژیکی تروما راهنمایی کرده و نشان می‌دهد این موارد چگونه بر حافظه، تنظیم عاطفی و حتی سلامت جسمی اغلب بدون آگاهی، تاثیر می‌گذارد. در کولک در این کتاب از گفتار درمانی سنتی گرفته تا روش‌های درمانی جایگزین مثل یوگا، نوروفیدبک و درمان‌های جسمی را نیز بررسی کرده است. 

• کتاب تو آغازگر نبودی (It Didn't Start With You)
.

کتاب «تو آغازگر نبودی» اثر مارک وولین (Mark Wolynn) نویسنده، درمانگر و مدیر آمریکایی مؤسسه خانواده است. این کتاب از تأثیر قدرتمند آسیب‌های ارثی بر زندگی عاطفی، رفتارها و روابط می‌گوید. وولین در این کتاب یک فرآیند چهار مرحله‌ای را برای کشف و بازسازی روایت‌های ارثی معرفی کرده است و بنابراین این کتاب شباهت‌های بسیاری به کتاب «ترومای بین نسلی» دارد و مانند همان کتاب بر انتقال ناخودآگاه آسیب در نسل‌ها و اهمیت شناخت این میراث‌ها برای بهبودی واقعی تأکید کرده است. هر دو کتاب نشان می‌دهند که شفا نه تنها روان‌شناختی، بلکه رابطه‌ای و اخلاقی نیز هست و ما را ملزم می‌کنند که شاهد داستان‌های ناگفتهٔ خانواده‌ها و فرهنگ‌های خود باشیم و آگاهانه این چرخه‌های رنج را بشکنیم.

وولین با تکیه بر علم اپی‌ژنتیک، روان‌شناسی و درمان بر اساس سابقهٔ خانوادگی، توضیح می‌دهد که چگونه آسیب‌های حل نشدهٔ والدین، پدربزرگ‌ها، مادربزرگ‌ها و حتی نسل‌های قبلی می‌توانند به صورت اضطراب، افسردگی و بیماری‌های مزمن و حتی فوبیا و اغلب بدون هیچ تجربهٔ آسیب‌زای مستقیمی در زندگی خودمان، بروز کنند. این کتاب از طریق ابزارهای عملی و مطالعات موردی به خوانندگان کمک می‌کند تا این الگوهای پنهان را شناسایی کرده و شروع به التیام زخم‌های عاطفی ارثی کنند. 

سخن پایانی 
.

«ترومای بین نسلی» اثری قدرتمند و به‌موقع است تا خوانندگان را به چالش بکشد با حضور ماندگار تروما در نسل‌ها روبه‌رو شوند. نویسندگان در این کتاب توضیح می‌دهند که چگونه درد، شرم و سکوت از طریق خانواده‌ها، فرهنگ‌ها و کل جوامع منتقل می‌شوند و اغلب بدون منبع مشخصی به‌صورت پریشانی روانی بروز می‌کنند. جیل سالبرگ و سو گرند با تکیه بر تحلیل خود در نظریهٔ روانکاوی معاصر و تجربیات بالینی زندگی واقعی، نگاهی دلسوزانه اما مصمم به چگونگی شکل‌دهی زمان حال به دست گذشته و روش‌های مرئی و نامرئی داشته‌اند.

آنچه این کتاب را از سایر کتاب‌های مشابه متمایز کرده، تمرکز اخلاقی و ارتباطی آن است. این کتاب فقط در مورد شناسایی الگوهای ترومای ارثی نیست، بلکه در مورد یادگیری نحوهٔ مشاهدهٔ آن‌‌ها نیز هست چون نویسندگان معتقدند که بهبودی به چیزی بیش از بینش نیاز دارد. این دیدگاه تروما را نوعی عمل اخلاقی و ارتباطی می‌داند و باعث می‌شود که رویکرد کتاب از درمان فراتر رفته و بر نحوهٔ تعامل ما با تاریخ، جامعه و یکدیگر تأثیر بگذارد. پیام کتاب واضح است: شاهد بودن و ترمیم باید تبدیل به شخصی از تلاش مشترک انسانی برای شکستن چرخه‌های رنج باشد.

این کتاب خوانندگان را دعوت می‌کند تا با شجاعت و همدلی به نسل‌های گذشته نگاه کنند و به پیچیدگی‌های درد احترام بگذارند و درعین‌حال دری به سوی دگرگونی می‌گشاید. این کتاب به ما یادآوری می‌کند که تروماهای ارثی ما را تعریف نمی‌کنند، بلکه نحوهٔ برخورد ما با آن‌ها است که زندگی‌مان را شکل می‌‌دهد.