غریق

کتاب «غریق» (The Drowned) اثر جان بنویل (John Banville) نویسندهٔ ایرلندی و برندهٔ مشهورِ جایزهٔ بوکر است که اولین‌بار در سال ۲۰۲۴ منتشر شد. این کتاب یک داستان معمایی جذاب دربارهٔ ناپدیدشدن زنی در یک شهر ساحلی کوچک در ایرلند است، جایی که هیچ‌چیز آن‌طور که به‌نظر می‌رسد نیست. نویسنده در این رمان به کندوکاو خاطرات، گناه و ماهیت گریزان حقیقت می‌پردازد. بنویل با نثری متفاوت و کاوش روان‌شناختی به سراغ حل پرونده‌ای پیچیده رفته است و نشان می‌دهد چگونه مردم برای معنا بخشیدن به درد و پشیمانی، حقیقت را پنهان می‌کنند. مضامین انزوا، شکنندگی و کشش مخرب نوستالژی در این رمان می‌درخشند و «غریق» را تبدیل به یک اثر معمایی در مورد آگاهی انسان می‌کنند که از ویژگی بارز داستان‌های معمایی و فلسفی بنویل است.

درباره‌ٔ کتاب 
.

داستان «غریق» در دههٔ ۱۹۵۰ و در روستایی در ایرلند می‌گذرد. یک مرد تنها با یک ماشین گران‌قیمت و پُر زرق و برقی مرموز و خالی در یک مزرعه مواجه می‌شود. او می‌داند که نباید به این ماشین نزدیک شود اما نمی‌تواند جلوی خودش را بگیرد و به‌ زودی خود را درگیر یک پروندهٔ مفقودی عجیب‌وغریب می‌بیند، زیرا شوهری ادعا می‌کند که همسرش ممکن است خود را به دریا انداخته باشد.

کارآگاه بازرس استرافورد از دوبلین برای تحقیق بر روی این پرونده فراخوانده می‌شود. او به زودی به متحد قدیمی خود، آسیب‌شناس درخشان کوئیرک روی می‌آورد، مردی که به طرق پیچیده‌ای با او مرتبط است. اما با آشکار شدن پیچیدگی‌های پرونده، رویدادهای گذشته دوباره ظاهر می‌شوند و ممکن است زندگی تمام افراد مرتبط با این پرونده را برای همیشه تغییر دهد.

ویژگی‌های برجسته‌ٔ کتاب 
.

«غریق» یک رمان روان‌شناختی خواندنی است که خاطره، فقدان و هویت را از طریق نثری دلنشین به هم پیوند می‌دهد. این کتاب خواننده را در دنیایی غرق می‌کند که در آن تنش بین حقیقت و توهم در جریان است. تسلط بنویل نه‌تنها در داستان، بلکه در نحوهٔ روایت آن نیز نهفته است؛ زبان باشکوه و جذابِ او داستانی در مورد وضعیت انسان است و لحن وهم‌آلود رمان، شما را به حل یک معمای جالب می‌کشاند. ویژگی‌های برجستهٔ این کتاب عبارت‌اند از:

• نثر غنی و منحصربه‌فرد: نوشته بنویل زیبا، ریتمیک و عمیقاً احساسی است و حتی لحظات پیش پا افتاده را به تجربیاتی زنده و احساسی تبدیل می‌کند.
• عمق روان‌شناختی: این رمان به بررسی گناه، حافظه و خودفریبی می‌پردازد و نگاهی نافذ به روان انسان ارائه می‌دهد. 
• فضای داستان: چشم‌انداز ساحلی هم به عنوان فضایی واقعی و هم نمادین عمل می‌کند و آشفتگی درونی راوی و سنگینی گذشته را منعکس می‌کند.
• روایت غیرقابل اعتماد: مرز مبهم بین حقیقت و تخیل، خوانندگان را به پرسش در مورد آنچه واقعاً اتفاق افتاده است، وا می‌دارد و لایه‌هایی از رمز و راز را به آن می‌افزاید.
• فقدان و رستگاری: در زیر لحن مالیخولیاییِ این رمان، جستجویی آرام برای معنا، بخشش و پایان عاطفی نهفته است.

بازخورد به رمان «غریق»
.

• جان بنویل یکی از نویسندگان مورد علاقهٔ من در قید حیات است و هر زمان که بخواهم یادم بیاید چطور باید یک جملهٔ خوب بنویسم، کتاب‌های او را برمی‌دارم. آر.اف کوآنگ (R.F. Kuang)

این کتاب مناسب چه کسانی است؟ 
.

این کتاب مناسب کسانی است که به داستان‌های کارآگاهی و معمایی علاقه داشته باشند. این کتاب همچنین مناسب افرادی است که از روایت‌های غنی روان‌شناختی لذت می‌برند. همچنین طرفداران نویسندگانی مانند ایان مک‌یوان یا کازوئو ایشی‌گورو نیز از مطالعهٔ این کتاب لذت خواهند بُرد. این کتاب همچنین مناسب علاقه‌مندان به داستان‌های فلسفی و مهیج است.

چرا رمان «غریق» را بخوانیم؟ 
.

• کاوش عمیق در حافظه و گناه: این رمان به چگونگی تحریف، تغییر شکل و زنده کردن گذشته توسط افراد می‌پردازد. بنویل از طریق خاطرات تکه‌تکه راوی، غیرقابل اعتماد بودن حافظه و وزن عاطفی گناه را بررسی می‌کند. خواندن آن، تأمل در مورد چگونگی تأثیر درک فرد از گذشته بر هویت و سلامت عاطفی را تشویق می‌کند. این رمان نشان می‌دهد که چطور افراد برای آنچه نمی‌توانند به‌طور کامل درکش کنند، تلاش می‌کنند. 
• نثر زیبا و فراگیر: سبک نوشتاری بنویل هم غنایی و هم دقیق است و زبان را به یک تجربهٔ حسی تبدیل می‌کند. هر سطر با دقت نوشته شده و خوانندگان را به درون صدا و بافت کلمات می‌کشاند. نثر او صرفاً احساسات را توصیف نمی‌کند؛ بلکه آنها را برمی‌انگیزد و باعث می‌شود رمان تقریباً مانند یک قطعه موسیقی به نظر برسد. این امر، «غریق» را به یک اثر بی‌نظیر برای کسانی تبدیل می‌کند که از هنر ادبی لذت می‌برند.
• تصویر روانشناختی پیچیده و لایه لایه: بزرگترین نقطه قوت رمان در به تصویر کشیدن روان انسان نهفته است. بنویل به خوانندگان پاسخ‌های واضحی نمی‌دهد؛ در عوض، نگاهی اجمالی به آگاهی شکل گرفته توسط شک به خود، اشتیاق و پشیمانی داشته است. هنگام خواندن، شما بخشی از مبارزه درونی راوی می‌شوید و حقیقت را از توهم جدا کرده و کنار هم می‌چینید. 
• فضایی سرشار از زیبایی وصف‌ناپذیر و مالیخولیایی: محیط ساحلی و لحن ناامیدانهٔ آرام رمان، به «غریق» کیفیتی رؤیاگونه و تقریباً سینمایی می‌بخشد. چشم‌انداز رمان، بازتابی از کشمکش درونی راوی است و ترکیبی یکپارچه بین محیط و احساسات ایجاد می‌کند. این فضای وهم‌آلود مدت‌ها پس از آخرین صفحه نیز ادامه دارد و کتاب را نه تنها به خاطر داستانش، بلکه به خاطر احساساتی که از خود به جا می‌گذارد، به یادماندنی می‌کند.

کتاب «غریق» را بخوانید تا سفری عمیق به درون روح انسان را تجربه کنید. نویسنده در خلال یک داستان معمایی جذاب به موضوعاتی مانند حافظه، گناه و مبارزه برای درک گذشته پرداخته است. این کتاب تجربه‌ای از زبان و احساسات است و جملات عمیق آن شما را در مه و خاطرات و البته لمس پشیمانی فرو می‌برد. بنویل درون‌نگری روانشناختی را به هنر و ادبیات تبدیل کرده و خواننده را به رویارویی با زیبایی و بار خودآگاهی دعوت می‌کند.

درباره‌ٔ مجموعه 
.

مجموعه داستان‌های «معمای قتل استرافورد و کویرک» اثر بنجامین بنویل نویسندهٔ ایرلندی است که گاهی آن‌ها را با نام مستعار بنجامین بلک می‌نویسد. این مجموعه کارآگاهی دربارهٔ جان استرافورد است؛ یک بازرس پلیس پروتستانی که در سلسله مراتب سفت و سخت ایرلند در دههٔ ۱۹۵۰ حرت می‌کند و دکتر کویرک، آسیب‌شناس متفکری که برای خوانندگان داستان‌های نوآر قبلی بنویل شخصیتی آشنا است. پویایی بین این دو مرد متضاد در کنار هم، هستهٔ احساسی و فکری این مجموعه را تشکیل می‌دهد. این مجموعه شامل ۳ رمان می‌شود:

• برف (Snow) (۲۰۲۰): بازرس استرافورد را در حالی معرفی می‌کند که به سراغ بررسی قتل یک کشیش در یک خانهٔ اربابی روستایی ایرلندی در طول کولاک و برف می‌رود و لحن ترکیبی از معما و پرسش‌های اخلاقی دارد.

• آوریل در اسپانیا (April in Spain) (۲۰۲۱): خوانندگان را دوباره با استرافورد و کویرک همراه می‌سازد، زمانی که یک برخورد اتفاقی در ساحل اسپانیا منجر به باز شدن پرونده‌ای از اسرار مدفون‌شدهٔ ایرلند می‌شود.

• زندانی (The Lock-Up) (۲۰۲۳): با کشف توطئه‌ای مرتبط با یک زن جوان، همکاری استرافورد و کویریک عمیق تر مي‌شود؛ درحالی‌که هر دو مرد با ارواح خود و وضعیت متغیر ایرلند پس از جنگ دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

درباره‌ٔ نویسنده 
.

جان بنویل نویسندهٔ ایرلندی و داستان‌های کوتاه در سال ۱۹۴۵ در یکی از شهرهای ایرلند به نام وکسفورد به دنیا آمد. او نویسندهٔ رمان‌های بسیاری از جمله رمانی به اسم «دریا» (The Sea) است که در سال ۲۰۰۵ برندهٔ جایزهٔ بوکر شد و نیز کتاب‌های جنایی «کویرک» که آن را با نام مستعار بنجامین بلک منتشر کرده است. در سال ۲۰۱۱ او برندهٔ جایزهٔ فرانتس کافکا شد و در سال ۲۰۱۳ جایزهٔ آیریش پن را به خاطر دستاورد برجسته‌اش در ادبیات ایرلند از آن خود کرد. وی همچنین در سال ۲۰۱۴ جایزهٔ پرینس آو آستوریاس را که یکی از مهم‌ترین جوایز ادبی اسپانیا به شمار می‌آید، دریافت کرد. او در حال حاضر در شهر دوبلین زندگی می‌کند.

معرفی کتاب مشابه: آن چشمان خالی  (Those Empty Eyes) 
.

کتاب «آن چشمان خالی» (Those Empty Eyes) اثر چارلی دانلی (Charlie Donlea) نویسندهٔ مشهور آمریکایی است که برای نوشتن تریلرهای معمایی روان‌شناختی به شهرت رسیده است. این کتاب که اولین‌بار در سال ۲۰۲۳ منتشر شد، یک تریلر روان‌شناختی جذاب دربارهٔ دختری به نام الکس است که پیش از این همه او را به نام الکساندرا می‌شناختند. او به ناحق به قتل وحشیانهٔ خانواده‌اش متهم شد و رسانه‌های به او «چشمان خالی» می‌گفتند. الکس که اکنون یک بازپرس حقوقی در واشنگتن دی‌.سی است سعی دارد تا قاتل واقعی خانواده‌اش را پیدا کند و نمی‌داند با حل پرونده‌ای که در دست دارد و با کاوش‌های عمیق‌تر، پیوندهای نگران‌کننده‌ای بین قتل خانواده‌اش و پروندهٔ فعلی خواهد یافت. نویسنده در این تریلر معمایی به موضوعاتی مثل تروما، عدالت، تعصب رسانه‌ای و قدرت پرداخته و داستانی دلهره‌آور و پرتعلیق را روایت کرده است.

نویسنده در این رمان نیست مانند داستان «غریق» به اثرات فراموش‌نشدنی تروما، خاطره و جست‌وجوی حقیقت می‌پردازد. در هر دو کتاب، شخصیت‌های اصلی بین گذشته و حال گیر افتاده‌اند و در تلاشند تا آنچه را که واقعاً در میان فریب و درد عاطفی اتفاق افتاده است، کشف یا درک کنند. هر داستان بررسی می‌کند که چگونه حقیقت می‌تواند توسط گناه، غم و ادراک تحریف‌شده پنهان شود و آشکار می‌کند که بهبودی از مواجهه با تاریکی درونی فرد جدایی‌ناپذیر است. از جمله شباهت‌های هر دو رمان می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• حافظه و حقیقت: هر دو رمان بر شخصیت‌هایی تمرکز دارند که سعی در بازسازی گذشته و کشف حقایق پنهانی دارند که توسط تروما یا خودفریبی پوشیده شده‌اند.
• تنش روانشناختی: هر داستان عمیقاً در ذهن شخصیت اصلی خود کاوش می‌کند و گناه، ترس و چند پارگی عاطفی را بررسی می‌کند. 
• لحن رمز و راز و فقدان: هر دو کتاب فضایی از مالیخولیا و تعلیق را حفظ می‌کنند، جایی که گذشته مانند سایه‌ای بر حال سایه افکنده است.
• ساختارهای روایی پیچیده: حقیقت در هر دو رمان به تدریج، از طریق تغییر دیدگاه‌ها و خاطرات غیرقابل اعتماد، آشکار می‌شود.
• کاوش در آسیب و رستگاری: هر دو شخصیت اصلی، سفری احساسی به سوی خودشناسی را تجربه می‌کنند و با خاطرات دردناک روبرو می‌شوند تا معنا یا آرامش را بیابند.

سخن پایانی 
.

کتاب «غریق» خوانندگان را به اعماق خاطرات و پشیمانی انسان‌ها می‌کشاند. آب‌های آرام رمان، آشفتگی‌های عاطفی را پنهان می‌کنند، جایی که گذشته مانند جزر و مدهای متغیر بالا و پایین می‌رود. بنویل آن نقطهٔ شکننده را به تصویر می‌کشد که در آن زیبایی و درد در کنار هم وجود دارند، جایی که یادآوری هم به رستگاری و هم به نابودی می‌رسد. نوشته او مانند خود دریا حرکت می‌کند و به خواننده نشان می‌دهد که آگاهی انسان هرگز برای مدت طولانی آرام نیست، و همیشه با آنچه از دست داده است، در تلاطم است.

«غریق» غوطه‌ور شدن آهسته یک روح در زیر وزن عاطفی است. بازگشت شخصیت اصلی به چشم‌انداز ساحلی، منعکس‌کنندهٔ میل انسان برای بازدید مجدد از مکان‌ها و لحظاتی است که زمانی ما را تعریف می‌کردند، حتی زمانی که دردناک هستند. مهارت بنویل در توانایی او در زیبا جلوه دادن این رویارویی به جای تاریک کردن آن است. او خوانندگان را دعوت می‌کند تا در ابهام ساکن شوند، درد گناه و راحتی عجیب خودآگاهی را احساس کنند، گویی عمل مواجهه با غم، خود نوعی رستگاری است.

این رمان به خواننده نشان می‌دهد که زندگی ما نه تنها از رویدادها، بلکه از معانی‌ای که به آن‌ها نسبت می‌دهیم تشکیل شده است و گاهی اوقات حقیقت در چیزی نهفته است که نمی‌توان آن را به‌طور کامل توضیح داد. خواندن رمان بنویل مانند ایستادن در لبهٔ دریا در هنگام غروب است؛ دنیای پشت سر شما محو می‌شود، افق پیش رو بی‌پایان است و شما در فضای بین خاطره و امکان معلق هستید. بنویل می‌گوید که در همین فضا است که جوهره انسان بودن واقعی نهفته است.

در بخشی از کتاب می‌خوانیم:
.

وقتی به خانه رسیدند، از پنجرهٔ طبقهٔ پایین مردی را دیدند که پشت میزی در آشپزخانه نشسته بود. یک لیوان نوشیدنی دستش بود و همین‌طور که به پشتی یک صندلی چوبی تکیه داده و پا روی پا انداخته بود سیگار هم می‌کشید. مردی چهارشانه و بلندقد با ظاهری جذاب و خشن که موهای پرپشت و سیاهش روی پیشانی ریخته بود. یک زیرپوش یشمی رنگ شبیه به زیرپوش‌های نظامی، به همراه پیراهنی چهارخانه و شلوار مخمل کبریتی قهوه‌ای روشن به تن داشت. حتی از این فاصله هم آثار اعتمادبه‌نفس و آرامش در وجود این مرد مشخص بود.

در طرف دیگر آشپزخانه، زنی در تاریکی مطلق ایستاده و داشت چیزی را در قابلمهٔ مسی هم می‌زد. موهای بلند مشکی‌اش را از پشت با بندی قرمز بسته بود. پیراهن گشاد سفیدی شبیه لباس نقاش‌ها به همراه شلوار گشادی به تن داشت.

همین که با یک قاشق چوبی در دست برگشت تا چیزی به مرد بگوید، سرجایش خشک شد و با اخم به پنجره زل زد.