محاصره شده با خود شیفته ها (نارسیست ها)

همهٔ ما با خودشیفته‌ها مواجه شده‌ایم. افرادی که بی‌وقفه در مورد خودشان صحبت می‌کنند؛ افرادی که دانش، تجربیات و مهارت‌های خود را به رخ همه می‌کشند؛ کسانی که عقیده دارند همیشه لایق بهترین‌ها هستند؛ کسانی که خود را جذاب‌تر، بهتر و موفق‌تر از رقبایشان می‌پندارند. این روزها هیچ‌یک از این ویژگی‌ها خم به ابروی کسی نمی‌آورد و برای همه پدیده‌ای نرمال به‌نظر می‌رسد اما آنچه برای ما عادی شده جنبه‌های بسیاری دارد. کتاب «محاصره شده با خودشیفته‌ها» (Surrounded by Narcissists) اثر توماس اریکسون (Thomas Erikson) نویسندهٔ سوئدی است که به‌خاطر مجموعه کتاب‌های خودیاری‌اش با عنوان «محاصره شده» به شهرت رسید. در این کتاب که اولین‌بار در سال ۲۰۲۲ منتشر شد، توماس اریکسون نویسندهٔ پرفروش بین‌المللی رازهای برخورد با خودشیفته‌ها را به اشتراک گذاشته است.

درباره‌ٔ کتاب 
.

«محاصره شده با خودشیفته‌ها» اثری غیرداستانی برای مقابله با خودشیفته‌ها یا نارسیست‌ها است. روانشناسی خودشیفتگی را نوعی اختلال شخصیتی می‌دانند و کلمهٔ نارسیسیسم از یک اسطورهٔ یونانی به نام نارسیسوس گرفته شده است که به زیبایی شهرت داشت و پسر خدای رودخانه‌ها بود. او آن‌قدر زیبا بود که هر کس او را می‌دید، فوری عاشقش می‌شد. مشکل این‌جا بود که او همه را طرد می‌کرد و عاشق انعکاس تصویر خودش در آب شده بود. طبق داستان‌ها و افسانه‌های مختلف، اولین کسی بود که قربانی خودشیفتگی بی‌‌نهایت شد.

حالا توماس اریکسون در این کتاب تأمل‌برانگیز و نجات بخش، به شما کمک می‌کند تا بفهمید چه چیزی باعث ایجاد خودشیفتگی می‌شود و از همه مهم‌تر، چگونه می‌توانید بدون این‌که خودتان را خسته کنید، با خودشیفته‌ها رفتار کنید. اریکسون با کمک مدل رفتاری ساده و چهار رنگی مشهور خودش که در کتاب «محاصره شده با احمق‌ها» مشهور شد، تمام ابزارهایی را که برای مدیریت نه‌تنها خودشیفته‌های اطرافتان، بلکه رفتارهای خودشیفتگی که امروزه در عصر رسانه‌های اجتماعی بسیار رواج پیدا کرده است، در اختیارتان قرار داده است.

ویژگی‌های برجسته‌ٔ کتاب 
.

«محاصره شده با خودشیفته‌ها» کتابی چالش‌برانگیز است که رفتار افراد خودشیفته و سمی را برجسته کرده و تشخیص چنین افرادی را میسر ساخته است. نویسنده در این کتاب با بهره‌گیری از مدل رفتاری خاص خود، توضیح می‌‌دهد که چه چیزی افراد خودشیفته را به حرکت در می‌آورد، این افراد چگونه عمل می‌کنند و چگونه فرهنگ خودشیفتگی امروزه در رسانه‌های اجتماعی در حال گسترش است و مهم‌تر از همه، ابزارهای عملی برای مدیریت و حفاظت از خودتان در برابر چنین افرادی در اختیارتان قرار می‌دهد. این کتاب همچنین ترکیبی جذاب از روانشناسی، خودیاری و استراتژی ارتباطی است که به شما کمک می‌‌کند خودتان نیز به فردی خودشیفته تبدیل نشوید. ویژگی‌های برجستهٔ این کتاب عبارت‌‌اند از:

• چارچوب رفتاری واضح: از یک چارچوب رفتاری واضح (مدل چهار رنگ) برای دسته‌بندی رفتارها و درک شخصیت‌ها و نحوه ارتباط افراد خودشیفته با آن‌ها استفاده می‌کند.
• دربرگیرندهٔ تمام جنبه‌های خودشیفتگی: نه تنها خودشیفتگان فردی، بلکه بُعد فرهنگی وسیع‌تر خودشیفتگی مانند نحوه عملکرد جامعه، رسانه‌های اجتماعی، خودشیفتگی جمعی را بررسی می‌کند.
• استراتژی‌های عملی ارائه می‌دهد: چگونه ویژگی‌های خودشیفتگی را تشخیص دهیم، چگونه پاسخ دهیم/دفاع کنیم، چگونه در صورت لزوم کناره‌گیری کنیم؛ تمامی این موارد در کتاب «محاصره شده با خودشیفته‌ها» توضیح داده شده است.
• سبک ساده و قابل فهم: با سبکی بسیار قابل فهم نوشته شده است، و بحث‌های کتاب مبتنی بر تحقیق با مثال‌ها و لحنی جذاب ارائه شده‌اند. 
• تمرکز بر توانمندسازی افراد: این کتاب بر محافظت از سلامت روان خود و حرکت به سمت یک زندگی کامل‌تر تأکید دارد.

بازخورد به کتاب «محاصره شده با خودشیفته‌ها»
.

• فوق‌العاده... اریکسون با مهارت خاص خود در قابل فهم و سرگرم‌کردن بحث‌های علمی و مبتنی بر تحقیق، همه را تحت‌ تأثیر قرار می‌دهد و خوانندگان از راهنمایی‌های روشنگرانه او قدردان هستند. این اثر موفقیت دیگری از اریکسون است. پابلیشرز ویکلی (Publishers Weekly)

این کتاب مناسب چه کسانی است؟ 
.

این کتاب مناسب هر کسی است که در زندگی شخصی یا حرفه‌ای خود با افراد سلطه‌گر، خودمحور یا خودشیفته مواجه شده است یا دست‌وپنجه نرم می‌کند. این کتاب به ویژه مناسب افرادی است که پس از تعامل با کسانی مانند شرکا، پارتنر، همسر، همکاران، دوستان یا اعضای خانواده که ویژگی‌های خودشیفتگی را از خود نشان می‌دهند، دچار مشکل عزت‌نفس و اعتمادبه‌نفس شده‌اند. مدیران، رهبران تیم‌ها، درمانگران و مربیان نیز می‌توانند از بینش‌های این کتاب در جهت تشخیص علائم خودشیفتگی و پویایی ارتباطات استفاده کنند.

چرا کتاب «محاصره شده با خودشیفته‌ها» را بخوانیم؟ 
.

• تشخیص رفتارهای خودشیفتگی در زندگی روزمره: بسیاری از افراد در شناسایی ویژگی‌های خودشیفتگی مشکل دارند زیرا اغلب در نگاه اول به عنوان جذابیت، اعتماد به نفس یا رهبری ظاهر می‌شوند. اریکسون این رفتارهای گیج‌کننده را با استفاده از مدل ارتباطی چهار رنگ خود تجزیه و تحلیل می‌کند. او از طریق مثال‌های قابل درک، نشان می‌دهد که چگونه افراد خودشیفته احساسات دیگران را دستکاری کرده، واقعیت را تحریف می‌کنند و از مهربانی سوءاستفاده می‌کنند. خواندن این کتاب به شما لنز تیزتری می‌دهد تا بتوانید علائم هشداردهندهٔ ظریف را زود تشخیص دهید تا در دام پویایی‌های سمی این افراد گرفتار نشوید. 
• از خود محافظت کنید و مرزهای محکمی تعیین کنید: یکی از توانمندترین بخش‌های کتاب «محاصره شده با خودشیفته‌ها» این است که به شما یاد می‌دهد چگونه تمرکزتان را از اصلاح یک فرد خودشیفته به محافظت از خودتان تغییر دهید. اریکسون استراتژی‌های واضح و عملی برای مدیریت مکالمات دستکاری‌شده، نه گفتن با اعتماد به نفس و جدا شدن عاطفی از افرادی که از گناه یا جذابیت برای کنترل شما استفاده می‌کنند، ارائه می‌دهد. با به‌کارگیری این تکنیک‌ها، خوانندگان می‌توانند استقلال عاطفی خود را بازیابند و در روابط یا محیط‌های کاری که افراد خودشیفته بر آن‌ها تسلط دارند، احساس ناتوانی نکنند. 
• بینش در مورد سبک‌های ارتباطی و هوش هیجانی: رویکرد اریکسون فراتر از برچسب زدن افراد به عنوان خوب یا بد است. او توضیح می‌دهد که چگونه سبک‌های ارتباطی مختلف می‌توانند با هم در تضاد باشند و چگونه درک تمایلات خودتان به شما کمک می‌کند تا هوشمندانه‌تر به شخصیت‌های دشوار پاسخ دهید. با شناخت این الگوها، می‌توانید پاسخ‌های خود را تطبیق دهید، آرام بمانید و نسبت به خودشیفته‌ها واکنش احساسی نشان ندهید. این کار نه تنها روابط شما را بهبود می‌بخشد، بلکه انعطاف‌پذیری عاطفی شما را نیز تقویت می‌کند.
• تئوری روانشناسی به همراه استراتژی‌های عملی: برخلاف بسیاری از کتاب‌های خودیاری که بر توضیحات انتزاعی تمرکز دارند، کتاب «محاصره شده با خودشیفته‌ها» بر راه‌حل‌های واقعی تمرکز دارد. اریکسون مثال‌های روشنی از آنچه باید هنگام مواجهه با دستکاری، احساس گناه یا باج‌گیری عاطفی بگویید یا انجام دهید، ارائه می‌دهد. لحن او مستقیم و حمایتی است و به شما کمک می‌کند تا در به کارگیری آموخته‌هایتان اعتماد به نفس پیدا کنید. چه نیاز داشته باشید از یک شریک سمی جدا شوید، یک رئیس سخت‌گیر را مدیریت کنید یا از تعاملات اجتماعی طاقت‌فرسا اجتناب کنید، این کتاب شما را به گام‌های عملی مجهز می‌کند.

کتاب «محاصره شده با خودشیفته‌ها» را بخوانید چون با زبانی ساده و قابل‌فهم نوشته شده و ابزارهایی را برای تشخیص و محافظت از خودتان در برابر افراد فریبکار و خودشیفته که انرژی شما را تخلیه کرده و اعتمادبه‌نفس شما را تضعیف می‌کنند، در اختیارتان قرار می‌دهد. توماس اریکسون مفاهیم پیچیده روانشناختی را به توصیه‌های عملی تبدیل می‌کند که می‌توانید در زندگی روزمره از آن‌ها استفاده کنید. بنابراین چه در یک رابطه، چه در محل کار یا در حلقه اجتماعی خود با افراد خودشیفته در ارتباط باشید، این کتاب به شما کمک خواهد کرد. نویسنده در این کتاب با ترکیب مدل رفتاری چهار رنگ اثبات شده خود با مثال‌های دنیای واقعی، به شما کمک می‌کند تا بفهمید که افراد خودشیفته چگونه فکر و عمل می‌کنند و از همه مهمتر، چگونه می‌توانید بدون از دست دادن تعادل یا احترام به خود، نسبت به چنین افرادی واکنش نشان دهید.

درباره‌ٔ مجموعه 
.

مجموعه کتاب‌های «محاصره شده» اثر توماس اریکسون، مجموعه‌ای محبوب در سطح جهانی از کتاب‌های روانشناسی و خودسازی است که برای کمک به خوانندگان در درک رفتار، ارتباطات و روابط انسانی از طریق یک مدل شخصیتی ساده و رنگی نوشته شده است. هر کتاب بر یک چالش خاص در مواجهه با افراد تمرکز دارد و آن را با سبکی جذاب و واقع‌بینانه توضیح داده است و علم، طنز و داستان‌سرایی را در هم می‌آمیزد.

در قلب این مجموعه، مدل رفتار چهار رنگ اریکسون قرار داد که از نظریهٔ DISC در مورد تیپ‌های شخصیتی الهام‌ گرفته شده است. رنگ‌ها هر کدام نمایانگر چهار سبک اصلی ارتباطی و رفتاری هستند. اریکسون از این مدل برای توضیح این‌که چرا افراد در این حد متفاوت فکر و عمل کرده و با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کند و این‌که چگونه وقتی این تفاوت‌ها را تشخیص نمی‌دهیم، دچار سوءتفاهم خواهیم شد، استفاده کرده است. پرفروش‌ترین کتاب این مجموعه «در محاصره با احمق‌ها» است که در سال ۲۰۱۴ منتشر شد و اولین کتاب این مجموعه بود.

درباره‌ٔ نویسنده 
.

توماس اریکسون نویسندهٔ سوئدی است که در ۱۹۶۵ به دنیا آمد. او را به‌خاطر مجموعه کتاب‌های «محاصره شده» و به‌طور خاص با کتاب «محاصره شده با احمق‌ها» (Surrounded by Idiots) می‌شناسند که در آن شخصیت افراد را بر اساس DISC به رنگ‌های مختلف دسته‌بندی مي‌کند. تا سال ۲۰۱۹، بیش از ۱.۵ میلیون نسخه از این کتاب در سراسر جهان فروخته شد که تقریباً هفتصدوپنجاه‌هزار نسخه از آن تنها در کشور سوئد به فروش رفته است.

معرفی کتاب‌ مشابه: تقصیر تو نیست  (It's not you: identifying and healing from narcissistic people) 
.

کتاب «تقصیر تو نیست» اثر دکتر رامنی دورواسلا (Ramani Durvasula) روان‌شناس بالینی و متخصص در روابط خودشیفته‌ها خواهید خواند، هیچ‌کدام از این‌ها مطلقاً تقصیر شما نیست و هیچ‌کاری را قرار نبوده متفاوت انجام دهید. این کتاب راهنمایی برای محافظت و بهبود روان خود در برابر آسیب‌های روزمرهٔ خودشیفته‌ها است که اولین‌بار در سال ۲۰۲۴ منتشر شد. کتاب «تقصیر تو نیست» یک نقشهٔ راه دلسوزانه برای تشخیص و هدایت روابط با افراد خودشیفته است. دکتر رامنی دورواسلا خودشیفتگی را به‌عنوان طیفی از رفتارها ـ از خودبزرگ‌بینی یا آسیب‌پذیری گرفته تا رفتارهای جمعی و نادرست ـ تقسیم کرده و الگوهایی رایجی مانند بمباران عشق، کاهش ارزش، گسلایت و طرد عاطفی را در ارتباط با افراد خودشیفته در یک چرخه توضیح داده است که خودشیفته‌ها با کمک آن‌ها می‌توانند حس خودشناسی فرد را از بین ببرد و قربانیان خود را گیج کنند.

در کتاب «تقصیر تو نیست» نویسنده درست مانند «محاصره شده با خودشیفته‌ها» به تأثیر عاطفی و روانی برخورد با خودشیفته‌ها پرداخته است و به خواننده کمک می‌کند تا ارتباطش با این افراد را درک کرده و ابزارهایی برای بهبودی در اختیارتان قرار می‌دهد. هر دو نویسنده بر کمک به خوانندگان در تشخیص دستکاری، چراغ گاز و سوءاستفاده عاطفی تمرکز دارند و در عین حال به شما نشان می‌دهند که چطور حس عزت نفس و کنترل خود را بازیابی کنید. هر دو نویسنده لحنی دلسوزانه و آموزشی دارند که روانشناسی را با توصیه‌های عملی ترکیب می‌کند و هدف آن توانمندسازی خوانندگان برای رهایی از چرخه‌های سمی است. از جمل شباهت‌های هر دو کتاب می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• تمرکز بر شناسایی رفتار خودشیفته: هر دو کتاب به خوانندگان می‌آموزند که چگونه الگوها، ویژگی‌ها و تاکتیک‌های افراد خودشیفته را تشخیص دهند و به آن‌ها کمک می‌کنند تا به  جای سرزنش کردن خود، دستکاری عاطفی این افراد را به وضوح ببینند.
• توانمندسازی و محافظت از خود: هر دو بر بازیابی کنترل، تعیین مرزها و محافظت از انرژی عاطفی تأکید دارند و تلاش برای اصلاح فرد خودشیفته را توصیه نمی‌کنند.
• بینش روانشناختی آمیخته با توصیه‌های عملی: هر دو نظریه روانشناختی قابل فهم را با استراتژی‌های زندگی واقعی که می‌توانند در روابط، محیط‌های کاری یا خانوادگی به کار روند، ترکیب می‌کنند.
• اعتبارسنجی برای قربانیان دستکاری: نویسندگان به خوانندگان اطمینان می‌دهند که مشکل از فرد خودشیفته است، نه از آن‌ها و دلسوزی نسبت خود و بهبود عاطفی را تشویق می‌کنند.
• هدف شفا و آزادی: هر دو در نهایت قصد دارند به خوانندگان کمک کنند تا از پویایی‌های سمی جدا شوند، اعتماد به نفس‌شان را دوباره به دست آورند و ارتباطات سالم‌تر و اصیل‌تری را در آینده ایجاد کنند.

سخن پایانی 
.

کتاب «محاصره شده با خودشیفته‌‌ها» راهنمایی کامل برای تشخیص شخصیت‌های خودشیفتگی است و نشان می‌دهد که چگونه چنین افرادی ما را در رقص پیچیدهٔ رفتار خودشان درگیر می‌کنند. توماس اریکسون صرفاً خودشیفته‌ها را افشا نمی‌کند؛ او ما را دعوت می‌کند تا به درون خود نگاه کنیم، بررسی کنیم که چرا چنین افرادی را تحمل می‌کنیم، به آن‌ها اجازه می‌دهیم چنین رفتاری با ما داشته باشند یا حتی آن‌ها را به زندگی خود جذب می‌کنیم. مدل رفتاری رنگارنگ او، روانشناسی را به یک تجربهٔ زنده تبدیل می‌کند، به‌طوری که ما شروع به دیدن پویایی‌های ظریف قدرت و بازی‌های عاطفی می‌کنیم که هر روز در اطراف ما جریان دارند. خواندن این کتاب مانند روشن کردن چراغی در یک اتاق تاریک است؛ ناگهان متوجه چیزی می‌شوید که همیشه آنجا بوده اما در سای پنهان بوده است.

اریکسون هرگز تلخی یا ترس را تشویق نمی‌کند؛ در عوض، او آگاهی و انتخاب را ترویج می‌دهد. او به خواننده نشان می‌دهد که تشخیص دستکاری، انتقام نیست، بلکه بازیابی آرامش خاطر و استقلال عاطفی است. او در کتاب «محاصره شده با خودشیفته‌ها» دفاع از خود بدون از دست دادن همدلی، و دور شدن از افراد مخرب بدون کنار گذاشتن اعتقاد به خوبی خودتان را آموزش می‌دهد. از این منظر، کتاب «محاصره شده با خودشیفته‌ها» کتابی دربارهٔ خودشیفتگان نیست، بلکه کتابی درباره خود شما، محدودیت‌ها، مرزها و حق شما برای زندگی بدون کنترل عاطفی است.

در نهایت، پیام اریکسون، قدرت و شفافیت است. او در این کتاب به ما نشان می‌دهد که چرا نمی‌توانیم خودشیفته‌ها را تغییر دهیم، اما می‌توانیم نحوه واکنش خود به آن‌ها را تغییر دهیم. زیبایی این کتاب در سادگی آن نهفته است: به خوانندگان اجازه می‌دهد که قدمی به عقب بردارند، نفس بکشند و دیگر در هرج و مرج عاطفی شخص دیگری شرکت نکنند. این کتاب هم یک سپر و هم یک راهنما است تا به ما نشان بدهد که درک دیگران با درک خودمان آغاز می‌شود.

در بخشی از کتاب می‌خوانیم:
.

خودشیفتگی درست مثل روان‌پریشی (سایکوپاتی) همیشه وجود داشته است. این‌ها بخشی از خرد انسانی هستند. دست مثل آدم‌های آرام و آدم‌های تندخو، مرغان سحری و جغدهای شب، سگ‌ها و گربه‌ها و ... خودشیفته‌ها هم وجود دارند. سیر تکاملی انسان پدیدهٔ خودشیفتگی را ایجاد کرده است و احتمالاً کسی علت آن را نپرسیده است. شاید همهٔ این‌ها یک شوخی بی‌رحمانه است و خالقمان خواسته با ما شوخی کند! «چرا یک اسب تروا به شکل انسان برای آن‌ها نفرستم!»
چرا که نه؟ گونهٔ انسان با مشکلات فراوان و بی‌شماری دست‌وپنجه نرم کرده و می‌کند. خودشیفتگی فقط یکی از آن‌هاست. 

آنچه باید در مورد خودشیفتگی مدنظر داشته باشید، این است که خودشیفتگی بیماری نیست. همچنین، شخص خودشیفته از وضعیت روانی سالم نیز برخوردار نیست. خودشیفتگی با دارو درمان نمی‌شود و نمی‌توان با این پدیده زندگی کرد. خودشیفتگی نوعی اختلال شخصیتی است. دانستن این موضوع بسیار مهم است، چراکه باید بدانید این اختلال با قرص و دارو درمان نخواهد شد، پس هر راه‌حل این‌چنینی را به‌کلی فراموش کنید.