عکاسی و باور (پالتویی)

کتاب «عکاسی و باور» (Photography and Belief) اثر دیوید لیوای استراوس (David Levi Strauss) منتقد هنری و فرهنگی، مقاله‌نویس، شاعر و معلم آمریکایی است که در سال ۲۰۲۰ منتشر شد. این کتاب کاوشی در عکاسی معاصر است و نویسنده مفهوم دیدن، باور کردن است را در این کتاب زیر سؤال می‌برد. او با توضیح تغییرات اخیر در سلطهٔ عکاسی، به قدرت این رسانه در عصر فتوشاپ، تلفن‌های هوشمند و اینترنت می‌پردازد و سؤالات مهمی در مورد چگونگی نگاه ما و آنچه به آن اعتماد داریم مطرح می‌کند. استراوس در این کتاب هالهٔ باورپذیری را به چالش می‌کشد و خطرات بالقوه پیرامون این وضعیت را نشان می‌دهد. او بررسی می‌کند که چگونه تصاویر گرفته شده با دوربین‌ها به تدریج قدرت بیش‌ازحدی برای تأثیرگذاری بر افکار عمومی، تحریک به اقدام، تسلی و تسکین و هدایت یا حتی ایجاد میل به دست آورده‌اند. استراوس همچنین با ارائه استدلالی تکان‌دهنده در عصر اخبار جعلی، توجه را به تغییرات جدید در فناوری عکاسی جلب می‌کند.

درباره‌ٔ کتاب 
.

«عکاسی و باور» به رابطهٔ پیچیدهٔ بین تصاویر و عمل باور کردن می‌پردازد. استراوس با ردیابی ریشه‌های تاریخی و فلسفی باور به تصاویر کتاب خود را آغاز کرده و نشان می‌دهد که چگونه عکاسی از دیرباز به عنوان واسطه‌ای برای کشف حقیقت و شواهد تلقی می‌شده است. او با نشان دادن اینکه چگونه باور به عکاسی به دست نیروهای فرهنگی، سیاسی و فناوری ساخته شده است، این فرض را به چالش می‌کشد. این کتاب با تأملاتی در مورد تصاویر نمادین مانند کفن تورین آغاز می‌شود و نشان می‌دهد که چگونه عکس‌ها می‌توانند به عنوان یادگار، اسطوره یا حتی اشیاء معنوی عمل کنند.

استراوس در کتاب «عکاسی و باور» استدلال می‌کند که در عصر دیجیتال، عکاسی از ابزاری برای ادراک به ابزاری برای شهادت تبدیل شده و نشان می‌دهد که چگونه با ظهور تصاویر دستکاری شده و بدون زمینه، بیننده مجبور می‌شود با بی‌ثباتی حقیقت بصری روبه‌رو شود. او از متفکرانی مانند والتر بنیامین، رولان بارت و جان برگر الهام می‌گیرد تا بررسی کند که چگونه عکس‌ها می‌توانند واقعیت را هم آشکار کنند و هم پنهان کنند. 

این کتاب همچنین به ابعاد اخلاقی عکاسی، به ویژه در زمینه‌های جنگ، تبلیغات و بی‌عدالتی اجتماعی، که در آن باور به تصاویر می‌تواند به عنوان سلاح یا مورد سوءاستفاده قرار گیرد، می‌پردازد. این کتاب خوانندگان را ترغیب می‌کند که به جای مصرف‌کنندگان منفعل تصاویر، شاهدان فعال باشند و قدرت عکس‌ها را در شکل‌دهی به حافظه، هویت و درک جمعی تشخیص دهند.

ویژگی‌های برجسته‌ٔ کتاب 
.

«عکاسی و باور» به دلیل عمق فلسفی، رویکرد میان رشته‌ای و اهمیتش در عصر دیجیتال تبدیل به کتابی مهم و خواندنی شده است. این کتاب این کتاب فرضیات مرسوم در مورد قدرت حقیقت‌گویی عکاسی را به چالش می‌کشد و خوانندگان را به تجدید نظر در مورد چگونگی شکل‌گیری باور، حافظه و آگاهی اجتماعی توسط تصاویر ترغیب می‌کند. استراوس با بهره‌گیری از الهیات، زیبایی‌شناسی و نظریه سیاسی، تأمل شخصی را با نقد فرهنگی در هم می‌آمیزد تا بررسی کند که چگونه عکس‌ها هم به عنوان شاهد و هم به عنوان اسطوره عمل می‌کنند. نوشته او شاعرانه اما دقیق است. ویژگی‌های برجستهٔ این کتاب عبارت‌اند از: 

• کاوش فلسفی در ماهیت باور و شواهد بصری
• ارجاعات میان‌رشته‌ای به الهیات، نظریه هنر، سیاست و مطالعات رسانه
• تعامل انتقادی با تصاویر نمادین و نمونه‌های تاریخی 
• تأملات به‌موقع در مورد دستکاری دیجیتال و فرسایش اعتماد بصری
• نثر شاعرانه و تحریک‌آمیز که تحلیل را با بینش شخصی در هم می‌آمیزد
• دعوت به اقدام برای شهادت اخلاقی و مصرف آگاهانه تصویر
• تعامل با متفکران بزرگی مانند بارت، بنیامین، برگر و سانتاگ
• کاوش در ابعاد معنوی و اسطوره‌ای عکاسی در فرهنگ مدرن

بازخوردها به کتاب «عکاسی و باور»
.

• درک نامتعارف استراوس از عکس‌ها، الهام‌بخش مقالات نافذی در مورد موضوعاتی از پیش‌آگاهی یوزف بویس از حادثه یازده سپتامبر گرفته تا صحنه‌های شکنجه در ابوغریب و انقلاب فمینیستی-مارکسیست کُردی در روژاوا شده است. او در کتاب «عکاسی و باور» تلاش می‌کند تا فلسفه‌ای منسجم در مورد اینکه چرا ما به عکس‌ها ایمان داریم، تدوین کند... استراوس پس از سوادآموزی تصاویر، خواهان ادبیاتی از تصاویر است. با این حال، قبل از اینکه بتوانیم به آنجا برسیم، باید به ریشه‌های باور خود برگردیم. ویل فنسترمیکر، مجلهٔ نیشِن (Will Fenstermaker ― The Nation)

• استراوس راهی به جلو تصور می‌کند که در آن شاید بتوانیم معرفت‌شناسی‌ای را نه از روی سوءظن، بلکه از روی عدم قطعیت بپذیریم. دیدن، همانطور که کلیشه می‌گوید، باور کردن است. اما باور کردن نیز راهی برای دیدن است. آدیس گلدمن و الکس لانگستاف، انجمن هنر (Addis Goldman and Alex Langstaff ― Artforum)

• دیوید لیوای استراوس منتقد هنری با کیفیت و عمق استثنایی است. من نمی‌توانم در این زمینه هیچ کس را از نظر دانش، جدیت، ماجراجویی و قدرت نویسندگی‌اش بالاتر از او تصور کنم. آرتور دانتو (Arthur Danto)

• در دوران بحران و فراموشی، دیوید لیوای استراوس با هوش و شفقت خود، درباره آنچه فراموش شده، آنچه به طور سیستماتیک پاک می‌شود و آنچه باید برای فردا به خاطر بسپاریم، صحبت می‌کند.  جان برگر، نویسنده «شیوه‌های دیدن» (John Berger, author of Ways of Seeing)
• دیوید لیوای استراوس وجدان ناآرام عکاسی است. لوک سانته ― نقد کتاب نیویورک (Luc Sante ― The New York Review of Books)

این کتاب مناسب چه کسانی است؟ 
.

این کتاب مناسب عکاسان، هنرمندان، روزنامه‌نگاران و مدرسانی است که به مباحث مانند اخلاق و تأثیر داستان‌سرایی بصری علاقه دارند. این کتاب مستقیم با منتقدان و نظریه‌پردازان فرهنگی که دغدغهٔ حقیقت، بازنمایی و دستکاری رسانه‌ای را دارند و همچنین فعالان و مورخانی که برای مستندسازی بی‌عدالتی تلاش می‌کنند بسیار جذاب است. هر کسی که در شکل‌دهی یا تفسیر فرهنگ بصری چه در موزه‌ها، کلاس‌های درس، اتاق‌های خبر یا پلتفرم‌های آنلاین مشارکت دارد، تأملات نویسنده در این کتاب را هم چالش‌برانگیز و هم روشنگرانه خواهد یافت.

چرا کتاب «عکاسی و باور» را بخوانیم؟ 
.

• فرضیات شما را در مورد حقیقت در عکاسی به چالش می‌کشد: استراوس این باور دیرینه را که عکس‌ها ذاتاً حقیقت را می‌گویند، از بین می‌برد. او نشان می‌دهد که چگونه تصاویر به‌ویژه در عصر دیجیتال می‌توانند دستکاری، سوءتعبیر یا از زمینه جدا شوند. او با بررسی نمونه‌هایی مانند کفن تورین و عکاسی جنگ، آشکار می‌کند که چگونه باور به تصاویر به صورت اجتماعی ساخته می‌شود. این امر خوانندگان را مجبور می‌کند تا با تعصبات خود روبرو شوند و در مورد نحوه تفسیر شواهد بصری تجدید نظر کنند و این کتاب را به ابزاری قدرتمند برای توسعه سواد رسانه‌ای تبدیل می‌کند.
• تعامل انتقادی با فرهنگ بصری: در جهانی مملو از تصاویر - از رسانه‌های اجتماعی گرفته تا رسانه‌های خبری - استراوس چارچوبی برای تبدیل شدن به یک شاهد متفکر به جای یک بیننده منفعل ارائه می‌دهد. او از فلسفه، الهیات و نظریه هنر کمک می‌گیرد تا به خوانندگان کمک کند درک کنند که چگونه تصاویر، حافظه، هویت و گفتمان عمومی را شکل می‌دهند. این امر به ویژه برای مربیان، روزنامه‌نگاران و هنرمندانی که می‌خواهند گفتگوهای عمیق‌تری در مورد بازنمایی، اخلاق و سیاست دیدن ایجاد کنند، ارزشمند است.
• ترکیب بینش شاعرانه با تحلیل‌های دقیق: برخلاف متون خشک دانشگاهی، نثر استراوس غنایی و برانگیزاننده است، اما مبتنی بر پرسش‌های فکری نیز هست. او تأمل شخصی را با نقد فرهنگی در هم می‌آمیزد و ایده‌های پیچیده‌ای را در این کتاب مطرح کرده است. این ترکیب سبکی، کتاب را نه تنها آموزنده، بلکه الهام‌بخش نیز می‌کند. کتاب «عکاسی و باور» اثری نادر است که هم با قلب و هم با ذهن سخن می‌گوید و خوانندگان را تشویق می‌کند تا عکاسی را به عنوان عرصه‌ای از باور، شک و مسئولیت اخلاقی ببینند.

کتاب «عکاسی و باور» دعوتی جذاب برای بازنگری در نحوهٔ تعامل ما با تصاویر در جهانی اشباع‌شده از رسانه‌های تصویری است. اگر به‌عنوان خالق، منتقد یا مصرف‌کننده به حقیقت، اخلاق و قدرت بازنمایی در تصاویر اهمیت می‌دهید، این کتاب چارچوبی عمیقاً تأمل‌برانگیز و از نظر فکری غنی برای درک عکاسی فراتر از زیبایی‌شناسی ارائه می‌دهد. استراوس فقط تصاویر را تحلیل نمی‌کند؛ او خودِ عمل باور داشتن به آن‌ها را مورد پرسش قرار می‌دهد و این کتاب را برای هر کسی که می‌خواهد با وضوح، شک‌گرایی و آگاهی اخلاقی در چشم‌انداز بصری حرکت کند، ضروری می‌سازد.

درباره‌ٔ نویسنده 
.

دیوید لیوای استراوس منتقد هنری و فرهنگی، مقاله‌نویس، شاعر و معلم آمریکایی است که در ۱۹۵۳ به دنیا آمد. او نویسندهٔ یک کتاب شعر، شش کتاب، مقاله و تعداد زیادی مونوگراف و کاتالوگ دربارهٔ هنرمندان و همچنین کتابی دربارهٔ ظهور دونالد ترامپ و تغییرات بعدی در محیط ارتباطات و نظریاتی دربارهٔ عکاسی است. او از سال ۲۰۰۷ تا زمان تعطیلی برنامهٔ هنر نوشتن در مدرسهٔ هنرهای بصری نیویورک، رئیس برنامهٔ تحصیلات تکمیلی نویسندگی هنری بود. او همچنین از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۵ در مرکز مطالعات نمایشگاهی در کالج‌ بارد و از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۲۳ در دانشگاه هنرهای میلتون اوری در بارد تدریس کرد. موضوع اصلی استراوس در کتاب‌ها و مقالاتش، رابطهٔ بین زیبایی‌شناسی و سیاست بوده است. نقدها و نظریه‌های استراوس در مورد نقش و تأثیر هنر و عکاسی بر جامعه، بارها در آثار دیگر نویسندگان و منتقدان معاصر مورد استناد قرار گرفته است.

معرفی کتاب مشابه: در باب ابداع معنای عکس (Photography against the grain)
.

کتاب «در باب ابداع معنای عکس» اثر آلن سکولا (Allan Sekula) نویسنده و نظریه‌پرداز آمریکایی است که این کتاب را به عنوان نقدی رادیکال بر نقش عکاسی در جامعه سرمایه‌داری تألیف کرد. این کتاب، مقالات و مجموعه عکس‌ها را با هم ترکیب می‌کند تا نشان دهد که چگونه عکاسی جریان اصلی اغلب با نادیده گرفتن نیروی کار، به حاشیه راندن و قدرت نهادی، ایدئولوژی‌های غالب را تقویت می‌کند. سکولا با تکیه بر نظریه مارکسیستی، زیبایی‌شناسی رنج و نامرئی بودن واقعیت‌های طبقه کارگر را به چالش می‌کشد و از عملی سیاسی حمایت می‌کند که مبارزه اجتماعی و حافظه جمعی را در اولویت قرار می‌دهد. آثار او هم بصری و هم متنی هستند و عکاسی مستند را با نوشتار انتقادی ترکیب می‌کنند تا بیننده را با حقایق ناراحت‌کننده در مورد بازنمایی و استثمار روبرو کنند.

این کتاب مانند «عکاسی و باور» اخلاق و معرفت‌شناسی عکاسی را زیر سوال می‌برد و نشان می‌دهد که چگونه و چرا به تصاویر اعتقاد داریم و این باورها چه چیزی را پنهان یا تحریف می‌کنند. هر دو نویسنده مفهوم بی‌طرفی عکاسی را رد می‌کنند و خواستار تعامل آگاهانه‌تر و انتقادی‌تر با فرهنگ بصری هستند. هر دو در اصرار خود بر این که عکاسی هرگز هنری بی‌طرف نیست، بلکه توسط سیستم‌های قدرت شکل می‌گیرد و باور ما به آن باید بررسی شود، همسو هستند. این کتاب‌ها در کنار هم، گفتگوی جذابی را در مورد سیاست دیدن تصاویر شکل می‌دهند. از جمله شباهت‌های هر دو کتاب می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم: 

• انتقاد از عینیت عکاسی: هر دو نویسنده این ایده را که عکس‌ها خنثی یا ذاتاً حقیقت‌گو هستند، به چالش می‌کشند و خوانندگان را ترغیب می‌کنند تا اقتدار تصاویر را زیر سوال ببرند.
• دغدغه اخلاق و بازنمایی: استراوس و سکولا بررسی می‌کنند که چگونه عکاسی می‌تواند واقعیت را مبهم یا تحریف کند، به ویژه هنگامی که برای تقویت روایت‌های غالب یا حذف صداهای به حاشیه رانده شده استفاده می‌شود.
• فراخوان برای مشاهده فعال و انتقادی: هر کتاب خوانندگان را تشویق می‌کند تا تنها به جای مشاهدهٔ تصاویر، به مفسران آگاه تبدیل شوند. 
• تعامل با نظریه فرهنگی: هر دو اثر از متفکرانی مانند والتر بنیامین و جان برگر برای تعمیق تحلیل خود از کارکردهای اجتماعی و ایدئولوژیک عکاسی بهره می‌برند.
• تمرکز بر حافظه و حذف: استراوس فراموشی معنوی و تاریخی را بررسی می‌کند، در حالی که سکولا حذف کار و طبقه را برجسته می‌کند و با این حال هر دو عکاسی را به عنوان میدان نبردی برای حافظه جمعی می‌بینند.

سخن پایانی 
.

در جهانی که تصاویر با سرعتی بی‌وقفه و وضوحی اغواکننده، صفحات نمایش ما را پر می‌کنند، «عکاسی و باور» به ما نشان می‌دهد که دیدن با فهمیدن و مسلماً باور کردن یکی نیست. دیوید لیوای استراوس ما را دعوت می‌کند تا مکث کنیم، تصاویری را که اغلب به ظاهر می‌پذیریم، بررسی کنیم و داربست نامرئی اعتماد، زمینه و روایتی را که به آن‌ها معنا می‌دهد، در نظر بگیریم. تأملات او صرفاً آکادمیک نیستند؛ بلکه فراخوانی برای آگاهی در عصری هستند که دستکاری بصری هم هنر و هم سلاح است.

استراوس در تنش بین ایمان و شک، بین عکس به عنوان مدرک و به عنوان توهم، در کتاب «عکاسی و باور» کاملاً تعادل برقرار کرده است. او ما را به چالش می‌کشد تا چیزی بیش از تماشاگر و شاهدانی باشیم که خطرات آنچه را که می‌بینیم و به اشتراک می‌گذاریم، درک می‌کنند. با انجام این کار، او عکاسی را نه به عنوان یک ثبت منفعل از جهان، بلکه به عنوان فضایی مورد مناقشه که در آن حافظه، قدرت و باور با هم برخورد می‌کنند، احیا می‌کند.

«عکاسی و باور» فقط در مورد عکس‌ها نیست، بلکه در مورد ماست. این کتاب درباره چگونگی ساخت حقیقت، چگونگی به یاد آوردن آن و چگونگی انتخاب ما برای تعامل با تصاویری است که زمانهٔ ما را تعریف می‌کنند. صدای استراوس هم شاعرانه و هم قاطع است و به ما یادآوری می‌کند که باور کردن و باور داشتن به هر چیزی، ضعف نیست، بلکه مسئولیت است. خواندن این کتاب به معنای آگاه کردن نگاه خواننده، نه فقط نسبت به دنیای بیرون، بلکه نسبت به لنز درونی که از طریق آن به دنیا نگاه می‌کند است.