مایلز دیویس

کتاب «مایلز دیویس» (Miles Davis) اثر برایان مورتون (Brian Morton) نویسنده و منتقد برجستهٔ موسیقی جاز و اسکاتلندی است که اولین بار در سال ۲۰۰۵ منتشر شد. نویسنده در این کتاب تصویری مختصر اما بصیر‌ت‌آمیز از یکی از سنت‌شکن‌ترین چهره‌های جاز ترسیم کرده است. مورتون در این کتاب بر پارادوکس‌های ماندگار دیویس مانند نوآوری‌های بی‌وقفه، کاریزمای او در رهبری نسل‌های متمادی نوازندگان و مبارزات شخصی‌‌اش تمرکز کرده است. او در این کتاب دیویس را نه‌تنها به عنوان یک موسیقیدان، بلکه به عنوان یک آینده‌نگر ترسیم کرده که پیوسته زندگی و هنر خود را از نو می‌ساخت و این درحالی بود که با تعصب نژادی، اعتیاد و شخصیت دمدمی‌مزاج معروفش دست‌وپنجه نرم می‌کرد. آنچه حاصل شده، کتابی متعادل در ستایش نبوغ موسیقی دیویس است.

درباره‌ٔ کتاب 
.

کتاب «مایلز دیویس» دربارهٔ یکی از بزرگ‌ترین موزیسن‌ها، رهبران گروه و آهنگسازان جاز بود. او چندین آلبوم بسیار محبوب در ابتدای کارنامهٔ هنری خود دارد. مایلز در زمینهٔ آهنگسازی و نوآوری هرگز دست از نوآوری نکشید و سبک او با ورود به دههٔ ۱۹۷۰، تاریک‌تر و پیچیده‌تر شد و به‌طور گسترده‌ای از سازهای الکتریک و الکترونیک استفاده. بزرگ‌ترین دستاورد او انتشار آلبومی بود که پرفروش‌ترین آلبوم جاز تمام دوران‌ها شد. 

در بخش اول کتاب، برایان مورتون زندگی اولیه و سال‌های شکل‌گیری «مایلز دیویس» را از دوران کودکی‌اش در ایست سنت لوئیس تا نقل مکانش به نیویورک دنبال می‌کند؛ جایی که خود را در صحنهٔ کلوب بیباپ در کنار غول‌هایی مانند چارلی پارکر غرق کرده بود. مورتون دیویس را در دورهٔ انتشار آلبوم Birth of the Cool دنبال می‌کند، جایی که او پیشگام رویکردی آرام و کم‌تعارف به جاز است که به شدت با انرژی دیوانه‌وار بیباپ در تضاد است. 

او همچنین چالش‌های شخصی دیویس، از جمله فشارهای نژادی و مبارزه با اعتیاد را بررسی می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه این مبارزات هم شخصیت و هم موسیقی او را شکل داده‌اند. در نیمه‌ دوم، مورتون بر بازآفرینی مداوم دیویس تمرکز می‌کند و سپس چرخش جسورانه‌اش به سمت سازهای الکتریکی در اواخر دهه‌های 1960 و 1970 را دنبال می‌کند. در طول این آلبوم، مورتون نه تنها به بررسی دیسکوگرافی دیویس می‌پردازد، بلکه نشان می‌دهد که پشت ترومپت چه چهره‌ای نهفته بوده است.

ویژگی‌های برجسته‌ٔ کتاب 
.

«مایلز دیویس» خلاصه‌ای از زندگی گسترده و پیچیدهٔ این نوازنده است که زندگینامه، تحلیل موسیقی و زمینه فرهنگی را با هم ترکیب کرده است. مورتون با اقتدار یک منتقد جاز باسابقه می‌نویسد و بینش عمیقی از تکامل خلاقانه دیویس ارائه می‌دهد بدون اینکه خواننده را با اصطلاحات فنی سردرگم کند. این کتاب هم نبوغ و هم تناقضات مایلز را به تصویر می‌کشد و موسیقی او را در داستان گسترده‌تر هنر و نژاد قرن بیستم قرار می‌دهد. این کتاب هم برای تازه واردان قابل فهم است و هم برای علاقه‌مندان باتجربه جاز ارزشمند است. ویژگی‌های برجستهٔ این کتاب عبارت‌اند از:

• روایت واضح و مختصر: با وجود پرداختن به یک چهره برجسته، کتاب همچنان منسجم و خواندنی است و مختصر و خواندنی است. 
• بینش تخصصی موسیقی: مورتون نوآوری‌های دیویس در جاز کول، جاز مودال، جاز-فیوژن را به روشی توضیح می‌دهد که حتی برای خوانندگانی با پیشینه موسیقی کم نیز قابل درک است.
• تصویرسازی متعادل از «مایلز دیویس»: این کتاب، نبوغ هنری دیویس را برجسته می‌کند و در عین حال صادقانه به نقص‌ها، مبارزات و تناقضات او می‌پردازد و تصویری ظریف از او خلق می‌کند.
• زمینه تاریخی و فرهنگی قوی: مورتون، آثار دیویس را در دوران حقوق مدنی، تکامل موسیقی آمریکا و فضای فرهنگی متغیری که حرفه او را شکل داده است، قرار می‌دهد.
• ایده‌آل برای مبتدیان و دوستداران جاز: این کتاب ترکیبی از زندگینامه و تحلیل است و بدین ترتیب برای تازه‌واردان قابل فهم است و در عین حال بینش تازه‌ای را برای شنوندگان باتجربه ارائه می‌دهد.

این کتاب مناسب چه کسانی است؟ 
.

این کتاب مناسب علاقه‌مندان به موسیقی جاز است و مقدمه‌ای جذاب و آموزنده درباره یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های جاز به شمار می‌رود. این کتاب به ویژه مناسب دانشجویان موسیقی، تازه‌واردان به دنیای جاز، طرفداران تاریخ فرهنگی و علاقه‌مندان به زندگینامهٔ هنرمندان موسیقی است که از خواندن این کتاب بسیار لذت خواهند بُرد. این کتاب همچنین مناسب کسانی است که دوست دارند اطلاعات بیشتری دربارهٔ «مایلز دیویس» به دست بیاورند و بدانند چه کسی برای اولین بار هنر او را کشف کرد و او چطور به‌رغم چالش‌های شخصی و اجتماعی تبدیل به یکی از چهره‌های پیشگام در موسیقی جاز شد.

چرا کتاب «مایلز دیویس» را بخوانیم؟ 
.

• تصویری واضح و جذاب از یک نابغه‌ خلاق: این کتاب، زندگی «مایلز دیویس» را در روایتی دقیق، متعادل و انسانی خلاصه می‌کند. مورتون در نشان دادن درخشش یا نقص‌های این هنرمند اغراق نکرده، و در عوض چهره‌ای ظریف را به تصویر کشیده که تمام دوران موسیقی را شکل داده است. با خواندن آن، به این بینش دست می‌یابید که چگونه فردی با استعداد عظیم، با تضاد درونی نیز مبارزه می‌کند، بارها و بارها خود را از نو می‌سازد و دائماً در برابر محدودیت‌های هنر خود مقاومت می‌کند. 
• نوآوری‌های بزرگ موسیقی را به شیوه‌ای ساده و جذاب توضیح می‌دهد: حتی اگر چیزی در مورد تئوری جاز ندانید، این کتاب شما را با زبانی ساده و واضح با نوآوری‌های دیویس در این هنر آشنا می‌کند. مورتون با تمرکز بر اینکه ایده‌های پیچیده چه صدایی دارند و چرا مهم هستند، این کتاب را نوشته است. بدین ترتیب با خواندن این کتاب درک عمیق‌تری از برخی از تأثیرگذارترین آلبوم‌های ضبط شده خواهید داشت و به شما کمک می‌کند تا درک کنید که چگونه دیویس چندین بار مسیر موسیقی را تغییر داده است. 
• موسیقی را به تاریخ، فرهنگ و تغییرات اجتماعی مرتبط می‌کند: مورتون نشان می‌دهد که چگونه حرفه دیویس در برابر نیروهای بزرگتر مانند تنش نژادی، تغییر نگرش‌های فرهنگی و تکامل سریع هنر آمریکایی شکوفا شد. بنابراین این کتاب چیزی بیش از یک زندگینامهٔ ساده است و تبدیل به دریچه‌ای به سوی قرن بیستم شده است. با دیدن اینکه دیویس چگونه این نیروها را هدایت کرد، دیدگاه غنی‌تری در مورد چگونگی تعامل خلاقیت با جامعه، چگونگی واکنش هنرمندان به دنیای اطرافشان و چگونگی شکل‌گیری جنبش‌های فرهنگی توسط افرادی که در درون آن‌ها زندگی می‌کنند، به دست می‌آورید. 
• کتابی کوتاه و مختصر اما غنی: یکی از بزرگترین مزایای کتاب «مایلز دیویس» این است که کتاب مختصر است اما سطحی نیست. می‌توانید آن را سریع بخوانید، با این حال بینش عمیقی ارائه می‌دهد که بسیاری از زندگینامه‌های طولانی‌تر نمی‌توانند به آن دست یابند. این کتاب به وقت شما احترام می‌گذارد و در عین حال درک کاملی از اهمیت دیویس به شما می‌دهد. برای خوانندگانی که می‌خواهند مقدمه‌ای معنادار، هوشمندانه و کارآمد از یک چهره فرهنگی بزرگ داشته باشند، این کتاب انتخابی عالی است.

کتاب «مایلز دیویس» را بخوانید، زیرا ترکیبی قدرتمند از داستان‌سرایی، بینش فرهنگی و توضیحات موسیقیایی واضح ارائه می‌دهد که به شما کمک می‌کند نه تنها زندگی یک هنرمند افسانه‌ای، بلکه تکامل موسیقی مدرن را نیز درک کنید. مورتون، زندگی «مایلز دیویس» و هنرش را به شیوه‌ای قابل فهم و ساده توضیح داده و او را به خوانندگان و علاقه‌مندان به موسیقی جاز معرفی می‌کند. بنابراین چه به دنبال کاوشی در خلاقیت یا تاریخ باشید یا بخواهید با زندگی این هنرمند بیشتر آشنا شوید، از مطالعهٔ این کتاب بسیار لذت خواهید بُرد.

درباره‌ٔ نویسنده 
.

برایان مورتون نویسنده و منتقد برجستهٔ موسیقی جاز و اهل اسکاتلند است. او بیشتر به خاطر همکاری‌اش در نگارش کتار مرجع و بسیار معتبر The penguin Guild to Jazz Recording که به عنوان یکی از جامع‌ترین و مهم‌ترین راهنماهای ضبط‌های موسیقی جاز در جهان است، شناخته می‌شود.

معرفی کتاب مشابه: خاطرات گمشده (The Lost Memoir: As Though I Had Wings)
.

کتاب «خاطرات گمشده» اثر چت بیکر (Chet Baker)، نوازندهٔ ترومپت و خوانندهٔ برجستهٔ موسیقی جاز است. در دنیای موسیقی نام چت بیکر، همواره با احساسات سرشار، زیبایی، غم و پیچیدگی عاطفی آمیخته شده است. او نه تنها به عنوان یک نوازندهٔ برجستهٔ ترومپت، بلکه به عنوان خواننده‌ای با صدای دلنشین و احساسی شناخته می‌شود و جایگاه‌ ویژه‌ای در قلب دوستداران موسیقی دارد. کتاب «خاطرات گمشده» که توسط خودِ او نوشته شده و در سال ۱۹۹۷ به چاپ رسیده، سفری عمیق و پُرمعنا به درون زندگی این هنرمند بزرگ و افسانه‌آی است؛ سفری که در آن با عشق‌ها، چالش‌ها، پیروزی‌ها، شکست‌ها و دردهای این خواننده و هنرمند بزرگ آشنا می‌شوید.

این کتاب نیز مانند کتاب «مایلز دیویس» جنبهٔ عمیقاً انسانی اسطوره‌های جاز را بررسی کرده و نه‌تنها حرفهٔ موسیقی آن‌ها، بلکه مبارزات شخصی، آسیب‌پذیری‌ها و تناقضاتی که آن‌ها را به حرکت در می‌آورد را نیز آشکار می‌کند. در هر دو کتاب، این هنرمندان ایده‌آل‌سازی نشده‌اند، بلکه به عنوان افرادی ناقص و پیچیده نشان داده می‌شوند که نبوغشان از درد، خطر و دگرگونی جدایی‌ناپذیر بوده است. از جمله شباهت‌های هر دو کتاب می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• تصویرسازی صمیمانه از مبارزات شخصی: در هر دو کتاب تصویری صادقانه از زندگی هنرمندان به تصویر کشیده شده و حتی نبردهای شخصی و مشکلات این هنرمندان را نیز می‌توانید در این کتاب‌ها بیابید.
• تمرکز بر بازآفرینی و دگرگونی: زندگی بیکر، همانطور که در خاطراتش روایت شده است، با چرخه‌های تکرارشونده مشخص می‌شود و کتاب «مایلز دیویس» نیز به‌طور مشابه به بازآفرینی زندگی و رسیدن زندگی دیویس به مرحله جدیدی از هویت و هنر پرداخته است.
• تصویرسازی از جنبه تاریک‌تر دنیای جاز: بیکر از خاطرات و وابستگی‌اش و تنهایی پشت زرق و برق دنیای جاز می‌گوید و در مقابل نویسنده در کتاب «مایلز دیویس» نیز واقعیت‌های آشفته اجتماعی و فرهنگی آن زمان را آشکار کرده است.
• سبک روایت مینیمالیستی یا مختصر: هر دو زندگینامه بسیار خواندنی و ساده هستند و به دلیل مختصر و متمرکز بودن، اجتناب از حاشیه‌های غیرضروری و در عین حال ارائه عمق، مورد ستایش قرار گرفته‌اند.

سخن پایانی 
.

نویسنده در کتاب «مایلز دیویس» فقط تصویری از یک نماد جاز ترسیم نکرده است، بلکه قدرت کنجکاوی بی‌وقفه را نشان می‌دهد. داستان‌سرایی مورتون نشان می‌دهد که چگونه دیویس از تثبیت یک هویت واحد خودداری کرد و همیشه به دنبال صدای بعدی، ایده بعدی و احتمال بعدی بود. این حرکت مداوم به کتاب انرژی‌ای می‌دهد که در خواننده باقی می‌ماند و نشان می‌دهد که خلاقیت یک استعداد ثابت نیست، بلکه یک عمل اکتشافی مداوم است. همانطور که دیویس را در پیروزی‌ها و تناقض‌هایش دنبال می‌کنیم، می‌توانیم چگونگی ظهور نوآوری از ریسک، بی‌قراری و شجاعت برای سرپیچی از انتظارات را شاهد باشیم.

کتاب «مایلز دیویس» بازتابی از میل انسان به تکامل است. با خواندن این کتاب متوجه می‌شوید که زندگی و هنر دیویس مانند یک خط مستقیم نبوده، بلکه به دلیل مجموعه‌ای از تحولات تحت تأثیر شرایط، جاه‌طلبی و همراه با مبازرات شخصی شکل گرفته است. بنابراین این زندگینامه به تأملی در مورد خود تغییر تبدیل می‌شود؛ اینکه چگونه رشد می‌کنیم، چگونه از گذشته جدا می‌شویم و چگونه از قطعات، چیز جدیدی می‌سازیم. مورتون با نشان دادن دیویس در درخشان‌ترین و آسیب‌پذیرترین دوران زندگی‌اش، به ما این امکان را می‌دهد که بازآفرینی را هم به عنوان یک الزام هنری و هم به عنوان یک حقیقت عاطفی ببینیم.

در نهایت، این کتاب خواننده را با حسی از فروتنی و الهام رها می‌کند. فروتنی در مشاهده‌ مقیاس تأثیر دیویس و پیچیدگی زندگی پشت آن؛ الهام در درک این که همان ظرفیت برای بازآفرینی در همه ما وجود دارد. روایت مورتون ما را تشویق می‌کند که به صداهایی که ما را به سمت تغییر سوق می‌دهند، گوش دهیم. با پایان یافتن صفحات پایانی، آنچه باقی می‌ماند این احساس است که داستان «مایلز دیویس»، از بسیاری جهات، داستانی در مورد خودِ امکان است.

در بخشی از کتاب می‌خوانیم:
.

در این میان، مایلز پیشنهادهای شغلی حرفه‌ای دریافت می‌کرد که عمدتاً آن‌ها را رد می‌کرد، بیشتر به این دلیل که این پیشنهاد مستلزم ترک خانه قبل از فارغ‌التحصیلی از دبیرستان بودند، که والدینش این کار را ممنوع کرده بودند. با این حال، او بالاخره یک قرارداد محلی را قبول کرد،‌ آن هم در اسپرینگفیلد، پایتخت ایالت ایلینوی که تنها چند مایل از سنت لوئیس شرقی فاصله دارد. در این قرارداد، مایلز متعهد شد که برای یک بند مهمان از لوئیزیانا، به نام «شش گربه‌ی قهوه‌ای آدام لمبرت» بنوازد. او این‌جا بود که برای اولین‌ بار چارلی پارکر و دیزی گیلسپی را که در کلاب ریویر در سنت‌لوئیس اجرا داشتند، بر روی صحنه دید. آن‌ها به‌ تازگی نوازنده‌ی ترومپت سومشان را از دست داده بودند. زمانی که گیلسپی که به عنوان «رهبر» گروه فعالیت می‌کرد، متوجه شد که مایلز دارای کارت اتحادیه معتبر است، از او خواست تا جای آن نوازنده‌ی غایب را بگیرد.