کتاب «تاریخ کلیسا» (Church History in Plain Language) اثر بروس ل. شِلی (Bruce L. Shelley) استاد تاریخ کلیسا است که در ۱۹۸۲ برای اولینبار منتشر شد و آخرین ویرایش آن در ۲۰۲۱ به چاپ رسید. نویسنده در این کتاب داستان مسیحیت را به قرن بیستویکم آورده است و نگاهی دقیق به رشد سریع مسیحیت انجیلی و پنطیکاستی در نیمکرهٔ جنوبی دارد. همچنین نویسنده در این کتاب به تأثیر فناوری بر گسترش انجیل پرداخته و چگونگی تلاقی مسیحیت با ادیان دیگر در کشورهای سراسر جهان را مورد بحث قرار میدهد و افزون بر اینها راهنمایی آسان برای خواندن تاریخ کلیسا با یک محتوای فکری است. این نسخهٔ تازه خبر از معیار جدیدی برای خواندن تاریخ کلیسا دارد. بیش از ۳۳۰ هزار نسخه از این کتاب تا امروز به فروش رفته است. این کتاب مختصر، راهنمایی آسان برای مطالعهٔ تاریخ کلیسا است.
دربارهٔ کتاب
کتاب «تاریخ کلیسا» برای تقریباً به مدت ۴۰ سال، بهترین مقدمهٔ تک جلدی بر داستان جنبش مسیحی از آغاز تا به امروز بوده است. این کتاب داستان مسیحیت جهانی را به قرن بیستویکم میآورد و برای خوانندگان امروزی نوشته شده است. شلی مانند یک فیلمنامهنویس ماهر، هر فصل را با سه عنصر شخصیتها، صحنه و طرح داستان آغاز میکند. او با بردن خوانندگان از قرون اولیه کلیسا تا دوران مدرن، داستانی از افراد واقعی را برای خوانندگان خود تعریف میکند که در موقعیتی خاص، دست به اقدام میزنند و دریچهای به شرایط و زمینه تاریخی باز میکند و از آنجا داستان یک دوره یا موضوع اصلی تاریخ مسیحیت را بسط میدهد.
نویسنده در ویرایش جدید این کتاب با همکاری چند تن از نویسندگان به توسعهٔ مسیحیت از قرون اولیه در آسیا، هند و آفریقا پرداخته است و ویرایش پنجم این کتاب شامل شرح حال ۵۵ زن برجسته و غیراروپایی است که در این مسیر سهم بسزایی داشتهاند و خلاصهای از تحولات اخیر مانند رشد و نفوذ مسیحیت در کشورهای جنوب جهان و تأثیرات فناوری بر حیات کلیسا را ارائه میدهد. این کتاب با پوشش رویدادهای اخیر، موارد زیر را نیز پوشش میدهد:
• رشد سریع مسیحیت انجیلی و پنطیکاستی در نیمکره جنوبی را به تفصیل شرح میدهد.
• به زوال فرقههای اصلی سنتی میپردازد.
• تأثیر فناوری بر گسترش انجیل را بررسی میکند.
• نحوه تلاقی مسیحیت با سایر ادیان در کشورهای سراسر جهان را مورد بحث قرار میدهد.
ویژگیهای برجستهٔ کتاب
«تاریخ کلیسا» مروری بسیار قابل فهم و جذاب بر تاریخ مسیحیت است که برای قابل فهم کردن وقایع پیچیده تاریخی، جنبشها و تحولات الهیاتی برای عموم خوانندگان نوشته شده است. شلی داستان کلیسا را از آغاز تا دوران مدرن، در روایتی روشن و به ترتیب زمانی ارائه میدهد و افراد، ایدهها و زمینههای فرهنگی که مسیحیت را شکل دادهاند، به تصویر کشیده است. وضوح کتاب، رویکرد داستانسرایی و توجه به پیروزیها و مبارزات، آن را به منبعی ارزشمند برای دانشجویان، اعضای کلیسا و هر کسی که علاقهمند به درک تکامل ایمان مسیحی است، تبدیل میکند. ویژگیهای برجستهٔ این کتاب عبارتاند از:
• زبان واضح و قابل فهم: شلی از اصطلاحات آکادمیک سنگین اجتناب میکند و تاریخ کلیسا را برای خوانندگان از هر پیشینهای، چه دانشجو، چه غیرمتخصص و چه خوانندگان عادی علاقهمند به مسیحیت، قابل فهم میسازد.
• رویکرد زمانی و روایی: این کتاب یک جدول زمانی واضح از کلیسای اولیه تا دوران معاصر را دنبال میکند و به خوانندگان کمک میکند تا روابط علت و معلولی بین وقایع تاریخی، تحولات الهیاتی و تغییرات فرهنگی را درک کنند.
• ادغام افراد و ایدهها: کتاب «تاریخ کلیسا» زندگی چهرههای کلیدی را در کنار تحولات مهم اعتقادی و الهیاتی برجسته میکند و به خوانندگان این امکان را میدهد که ببینند چگونه افراد تاریخ کلیسا را شکل دادهاند و چگونه توسط آن شکل گرفتهاند.
• دیدگاه متعادل در مورد موفقیتها و مبارزات: شلی به دستاوردها و شکستهای کلیسا میپردازد و به جای یک روایت صرفاً تجلیلی یا انتقادی، نگاهی واقعبینانه و ظریف ارائه میدهد.
• داستانسرایی جذاب: این کتاب مانند یک داستان نوشته شده و تاریخ را زنده و به یاد ماندنی میکند و در عین حال دقت و صداقت تاریخی خود را حفظ میکند.
این کتاب مناسب چه کسانی است؟
این کتاب مناسب دانشجویان، رهبران کلیسا، کشیشها، علاقهمندان به دین مسیحیت و خوانندگانی است که به تاریخ مسیحیت علاقه دارند. همچنین این کتاب مناسب متخصصان و پژوهشگرانی است که به دنبال درک توسعهٔ کلیسا، چهرههای کلیدی، جنبشها و ایدههای پشت دین مسیحیت هستند. برای مطالعهٔ این کتاب نیاز به هیچ پیش زمینهای ندارید و برای هر شخصی که نیاز به اطلاعات بیشتر دربارهٔ دین مسیحیت دارد، خواندن این کتاب را توصیه میکنیم.
چرا کتاب «تاریخ کلیسا» را بخوانیم؟
• نگارش واضح و قابل فهم: زبان ساده بروس شلی، مفاهیم پیچیده تاریخی و الهیاتی را برای خوانندگان در تمام سطوح قابل فهم میکند. این سهولت و آسانی باعث میشود که حتی کسانی که دانش قبلی از تاریخ کلیسا یا مسیحیت ندارند، بتوانند رویدادها و ایدههای کلیدی را درک کنند و به خوانندگان اجازه میدهد بدون احساس سردرگمی، پایه محکمی از درک ایجاد کنند.
• مرور کلی زمانی: این کتاب مسیحیت را از آغاز تا دوران مدرن دنبال میکند و شما را با تمام زمینههای این دین آشنا میکند. با ارائه تاریخ به ترتیب زمانی، خوانندگان میتوانند ببینند که چگونه رویدادها، جنبشها و مباحث الهیاتی در طول زمان به هم مرتبط میشوند و به آنها در درک الگوها، علل و پیامدهای توسعه کلیسا کمک میکند.
• تمرکز بر چهرهها و جنبشهای کلیدی: شلی افراد و جنبشهای مهمی را که کلیسا را شکل دادهاند برجسته میکند و بینشی در مورد چگونگی تأثیر رهبری، بینش و اعتقاد شخصی بر تاریخ گستردهتر ارائه میدهد. این رویکرد به خوانندگان اجازه میدهد تا بُعد انسانی تاریخ را درک کنند و بفهمند که ایدهها و باورها توسط افراد واقعی که در چالشهای واقعی حرکت میکنند، پیش میروند.
• دیدگاه متعادل: این کتاب به دستاوردها و شکستهای کلیسا میپردازد و دیدگاهی واقعگرایانه ارائه میدهد. این دیدگاه متعادل به خوانندگان کمک میکند تا پس از مطالعهٔ این کتاب درک دقیقی از تاریخ مسیحیت داشته باشند، پیچیدگیهای آن را تشخیص دهند و از موفقیتها و اشتباهات آن درس بگیرند.
کتاب «تاریخ کلیسا» را بخوانید زیرا تاریخ گسترده و پیچیده مسیحیت را به شیوهای واضح و جذاب ارائه میدهد و درک توسعه کلیسا، چهرههای کلیدی و رویدادهای محوری آن را آسانتر میکند. این کتاب نه تنها یک مرور کلی زمانی، بلکه بینشهایی در مورد چگونگی تأثیر الهیات، فرهنگ و شرایط تاریخی بر رشد و چالشهای کلیسا ارائه میدهد. این کتاب خوانندگان را تشویق میکند تا کلیسا را به عنوان یک نهاد زنده و در حال تکامل که توسط افراد، ایدهها و نیروهای تاریخی شکل گرفته است، ببینند و آن را برای هر کسی که به دنبال درک گذشته مسیحیت و تأثیر آن بر زمان حال است، مرتبط میسازد.
دربارهٔ نویسنده
بروس لئونارد شِلی استاد تاریخ کلیسا و الهیات تاریخی در Denver Seminary بود که در ۲۰ فوریه ۲۰۱۰ درگذشت. شلی به دلیل سبک نوشتاری ساده، روشن و روایی و نیز تواناییِ پیوند دادن رویدادها با بافت اجتماعی-فکری هر دوره شناخته میشود. آثار او از جمله همین کتاب، سالها بهعنوان منبع درس و مرجع عمومی در دانشگاهها و مراکز آموزشی مورد استفاده بوده است.
معرفی کتاب مشابه: تاریخ کلیسای قدیم در امپراطوری روم و ایران (History of the Early Church in the Empires of Rome and Iran)
کتاب «تاریخ کلیسای قدیم در امپراطوری روم و ایران» اثر ویلیام مک الوی میلر (William McElwee Miller) و در دو بخش به بررسی تاریخ و سرگذشت مسیحیت و کلیسا در امپراطوری روم و ایران میپردازد. بخش اول در چهارده فصل به تاریخ کلیسای قدیم در امپراطوری روم از ابتدای ظهور تا قرن چهارم میلادی اختصاص دارد. در این بخش در ابتدا به مسیحیت و پیدایش آن و ظهور حضرت عیسی، سپس به منشأ کلیسا و نقش آن در توسعهٔ مسیحیت و تأثیر آن بر امپراطوری روم پرداخته شده است. بخش دوم کتاب به مسیحیت و تاریخ کلیسای قدیم در امپراطوری ایران اختصاص دارد. در این بخش، در ابتدا تاریخ کلیسا از ابتدای سلطنت ساسانیان در ایران تا قرن ششم میلادی بررسی شده و در ادامه به ظهور اسلام و وضعیت کلیسا از قرن هفتم تا سیزدهم و تنزل کلیسا پرداخته شده است.
در این کتاب نیز نویسنده درست مانند «تاریخ کلیسا» مروری جامع بر تاریخ مسیحیت ارائه میدهد و بر توسعه کلیسا از آغاز تا گسترش اولیه آن تأکید دارد. در حالی که میلر به طور خاص بر کلیسای اولیه در چارچوب فرهنگی و سیاسی امپراتوریهای روم و ایران تمرکز دارد و شلی کل تاریخ مسیحیت را در بر میگیرد، هر دو کتاب با هدف قابل فهم کردن وقایع تاریخی پیچیده برای خوانندگان، تعامل بین الهیات، فرهنگ و شرایط تاریخی را برجسته میکنند. هر کدام بینشی در مورد چگونگی تکامل کلیسا در پاسخ به چالشهای اجتماعی، رهبری و چهرههای کلیدی ارائه میدهند و روایتها را برای خوانندگان عمومی جذاب، آموزنده و آموزشی میکنند. از جمله شباهتهای هر دو کتاب میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
• زبان قابل فهم و واضح: هر دو کتاب به گونهای نوشته شدهاند که برای مخاطبان گسترده قابل فهم باشند و از اصطلاحات فنی یا آکادمیک بیش از حد اجتناب شود، بنابراین خوانندگانی که آموزش رسمی الهیات ندارند میتوانند روایت تاریخی را دنبال کنند.
• روایت تاریخی: هر کتاب وقایع را به ترتیب زمانی ارائه میدهد و به خوانندگان کمک میکند تا درک کنند که چگونه تصمیمات اولیه، مباحث کلامی و عوامل فرهنگی بر توسعه کلیسا در طول زمان تأثیر گذاشتهاند.
• تمرکز بر چهرهها و جنبشهای کلیدی: هم میلر و هم شلی رهبران، متکلمان و جنبشهای تأثیرگذار را برجسته میکنند و نشان میدهند که چگونه افراد و جوامع جهت مسیحیت را شکل دادهاند.
• ادغام فرهنگ و تاریخ: هر کتاب رشد کلیسا را در بستر فرهنگی و سیاسی گستردهتر زمان خود قرار میدهد و نشان میدهد که چگونه عوامل خارجی بر توسعه کلیسا تأثیر گذاشتهاند.
• داستانسرایی آموزشی و جذاب: هر دو نویسنده قصد دارند علاوه بر آموزش، خوانندگان را نیز درگیر کنند و تاریخ کلیسا را جذاب و به یاد ماندنی کنند و در عین حال بر درسها و بینشهای مرتبط با درک مسیحیت امروز تأکید کنند.
سخن پایانی
کتاب «تاریخ کلیسا» موضوعی را که میتوانست بسیار پیچیده و سنگین باشد، به روایتی جذاب تبدیل کرده است که برای خوانندگانی از هر پیشینه و سطح آشنایی با تاریخ کلیسا مناسب است. این کتاب نه تنها وقایع را بازگو میکند، بلکه به افراد، ایدهها و مبارزاتی که مسیحیت را در طول دو هزار سال شکل دادهاند، جان میبخشد. شلی با ارائه تاریخ به زبانی روشن و ساده، خوانندگان را دعوت میکند تا کلیسا را نه به عنوان یک نهاد ایستا، بلکه به عنوان یک جامعه پویا و در حال تکامل که توسط پیروزیها و شکستها شکل گرفته است، ببینند.
علاوه بر این، قدرت کتاب «تاریخ کلیسا» در تعادل روایت و تحلیل آن نهفته است. خوانندگان با مطالعهٔ این کتاب به بینشی در مورد تعامل بین الهیات، فرهنگ و زمینه تاریخی دست مییابند و درک میکنند که چگونه تغییرات در سیاست، فلسفه و جامعه بر توسعه کلیسا تأثیر گذاشته است. شلی با تمرکز بر جنبشهای مهم و چهرههای فردی، نشان میدهد که تاریخ توسط انتخابها و اعتقادات انسانی هدایت میشود و نشان میدهد که چگونه شجاعت، بینش و گاهی حماقت، آثار ماندگاری بر سنت مسیحی گذاشته است. این دیدگاه خوانندگان را تشویق میکند تا در مورد بُعد انسانی ایمان و مسئولیت افراد در یک جامعه بزرگتر تأمل کنند.
در نهایت، کتاب «تاریخ کلیسا» خوانندگان را به چالش میکشد تا از گذشته بیاموزند، پیچیدگی سفر کلیسا و دین مسیحیت را درک کنند و تأثیر مداوم ایمان بر جامعه و فرهنگ را در نظر بگیرند. برای هر کسی که به دنبال درک منشأ کلیسا، چگونگی تکامل آن و درسهایی است که تاریخ آن ارائه میدهد، کتاب شلی شفافیت، بینش و الهامبخشی به همراه دارد و مطالعه تاریخ کلیسا را به تلاشی قابل دسترس و معنادار تبدیل میکند.