کتاب «خفاش کوچولو» (Das große Buch vom Vamperl: Das Vamperl) اثری مصور و تمام رنگی از رناته ولش (Renate Welsh) نویسندهٔ آلمانی است که در سال ۲۰۰۲ منتشر شد. این کتاب داستانی فانتزی و جذاب برای کودکان است و داستان خفاش کوچکی را نشان میدهد که با زنی به نام لیتسی زندگی میکند، اما برخلاف خفاشهای معمولی، این خفاش کوچولو بدخواه یا بدجنس نیست و درعوض هر زمان که کسی عصبانی یا بدجنس بشود، این خفاش کوچولو احساسات بد را به خود میکشد و آنها را تغییر میدهد و بر اطرافیانش تأثیر مثبت میگذارد. نویسنده در این کتاب سعی دارد مهربانی، همدلی و شفقت را به کودکان نشان بدهد و نشان بدهد که چطور این صفات در حل مشکلات روزمره به انسانها کمک میکنند.
دربارهٔ کتاب
در داستان «خفاش کوچولو»، زنی مسن به نام لیتسی خانم، خفاشی کوچک را در تار عنکبوت خانهاش پیدا میکند. اما این خفاش کوچک اصلاً تهدیدآمیز نیست و بسیار هم خیرخواه است و هر زمان که هر کسی عصبانی میشود، او میتواند احساسات بد را تبدیل به احساسات مثبت کند. ناگهان آن افراد فوراً آرام میشوند، مهربان یا باملاحظه میشوند.
لیتسی خانم با تشخیص موهبت خارقالعادهٔ «خفاش کوچولو» از او مراقبت میکند، به او شیر میدهد و حتی زمانی که دیگران او را ترغیب میکنند که از شر آن خلاص شود، به حرف کسی گوش نمیدهد. در ادامهٔ داستان یک دانشمند، موهبتهای «خفاش کوچولو» را کشف میکند و سعی میکند تا از او برای آزمایشهایش استفاده کند و لیتسی خانم زمانی که میبیند چقدر خفاش کوچک از شرایط آزمایشگاه ناراضی است سعی میکند که او را نجات بدهد.
ویژگیهای برجستهٔ کتاب
«خفاش کوچولو» داستانی مصور، تمام رنگی و فانتزی برای کودکان است که از یک خفاش کوچک برای تبدیل منفیگرایی به رفتارهای مثبت استفاده میکند. رناته ولش داستانهایی گرم، طنزآمیز و از نظر روانشناختی بصیرتآمیز خلق میکند و نشان میدهد که چگونه شفقت میتواند افراد و روابط را متحول کند. زبان قابل فهم کتاب، شخصیتهای به یاد ماندنی و عمق اخلاقیاش، آن را هم برای کودکان و هم برای بزرگسالان جذاب میکند و درسهایی در مورد همدلی، مدیریت خشم و اهمیت تعلق دارد. ویژگیهای برجستهٔ این کتاب عبارتاند از:
• داستانی با شخصیتی منحصربهفرد: خفاش به جای ترس و تاریکی در این داستان، نمایانگر شفا و دگرگونی عاطفی است و تفسیری تازه و کودکپسند از یک اسطوره کلاسیک ارائه میدهد.
• مضامین قوی عاطفی و اجتماعی: این داستان به کودکان در مورد خشم، مهربانی و همدلی از طریق موقعیتهای سادهای که میتوانند از زندگی روزمره تشخیص دهند، میآموزد.
• رابطه گرم و بین نسلی: پیوند بین خانم لیتسی و «خفاش کوچولو»، مراقبت، اعتماد و قدرت خانواده برگزیده را برجسته میکند.
• طنز آمیخته با درسهای اخلاقی ملایم: روایت داستان، سبک و سرگرمکننده است و در عین حال به طور ظریفی به واقعیتهای ناامیدی، تنهایی و ارتباط میپردازد.
• برای کودکان قابل فهم و برای بزرگسالان لذتبخش: نثر کتاب واضح، داستانسرایی سرزنده و شخصیتها قابل درک هستند و برای همین میتوانید این کتاب را در خانه یا کلاس درس با صدای بلند برای کودکان بخوانید.
این کتاب مناسب چه کسانی است؟
این کتاب مناسب کودکانی است که به داستانهای فانتزی علاقه نشان میدهند. همچنین این کتاب مناسب والدین، پدربزرگها، مادربزرگها و مراقبانی است که به دنبال داستانهای جذاب و معنادار برای کودکان میگردند. معلمها میتوانند از داستان این کتاب برای بحث در کلاس درس و توضیح موضوعاتی مثل مهربانی و همدلی استفاده کنند. این کتاب به ویژه مناسب هدیه دادن به کودکانی است که تازه خواندن را یاد گرفتهاند.
چرا کودکان باید کتاب «خفاش کوچولو» را بخوانند؟
• آگاهی عاطفی و همدلی را آموزش میدهد: توانایی «خفاش کوچولو» در فرونشاندن خشم، به کودکان روشی ملموس و تخیلی برای درک احساسات میدهد. این کتاب به جای ارائه خشم به عنوان عملی شرمآور، آن را به عنوان احساسی نشان میدهد که میتواند تغییر کند. وقتی کودکان میبینند که شخصیتها پس از مداخله خفاش آرام میشوند، عذرخواهی میکنند یا در اعمال خود تجدید نظر میکنند، شروع به تشخیص الگوهای عاطفی مشابه در خود میکنند. بدین ترتیب کودکان متوجه میشوند که همدلی میتواند موقعیتها را به سمت بهتر شدن تغییر دهد. با گذشت زمان، این داستان بچهها را قادر میسازد تا به جای واکنشهای آنی، با درک به اختلافات پاسخ دهند.
• روابط سالم و بزرگسالان حامی را الگو قرار میدهد: پیوند عاشقانه و صبورانه بین خانم لیتسی و خفاش به کودکان نشان میدهد که روابط امن و پرورشدهنده چگونه است. لیتسی خانم بدون قضاوت به خفاش گوش میدهد، از او محافظت میکند و او را راهنمایی میکند و به کودکان نمونهای از چگونگی حمایت بزرگسالان از آنها در هنگام احساس غرق شدن یا سوء تفاهم میدهد. این پویایی به طور نامحسوسی اعتماد، همکاری و مهربانی را در خانوادهها و کلاسهای درس تقویت میکند.
• پرورش تخیل و استدلال اخلاقی از طریق خیالپردازی: از آنجا که این کتاب به جای درسهای مستقیم از خیالپردازی استفاده میکند، کودکان میتوانند درست و غلط را به روشی بازیگوشانه یاد بگیرند. فرضیه جادویی کتاب «خفاش کوچولو» به آنها اجازه میدهد تا رفتارهای واقعی را بدون احساس سرزنش درک کنند. داستانهایی از این دست، توانایی کودک را برای تفکر خلاقانه، دیدن جنبههای مختلف یک موقعیت و تصور اینکه چگونه اعمال کوچک مهربانی میتواند دنیای او را تغییر دهد، تقویت میکند.
• به کودکان کمک میکند تا حل تعارض را درک کنند: موقعیتهای موجود در کتاب مانند بحثها، ناامیدی، قلدری، سوءتفاهمها، چالشهای واقعی کودکان را که هر روز با آن مواجه میشوند، منعکس میکند. خوانندگان با تماشای اینکه چگونه خفاش تنش را از بین میبرد و واکنشهای آرامتری را تشویق میکند، استراتژیهایی را برای عبور مسالمتآمیزتر از تعارض میآموزند. داستان نشان میدهد که جایگزینهایی برای فریاد زدن یا کنارهگیری وجود دارد و راهحلهای مسالمتآمیز اغلب باعث میشود همه افراد درگیر احساس بهتری داشته باشند.
کتاب «خفاش کوچولو» را برای کودکان بخرید و بخوانید چون داستانی تخیلی را با درسهای عاطفی ملایم ترکیب میکند و به کودکان کمک میکند تا احساسات، مهربانی و چگونگی تأثیر اعمالشان بر دیگران را درک کنند. از طریق ماجراجوییهای خونآشام کوچکی که به جای آسیب رساندن، خشم را از بین میبرد، بچهها در مورد همدلی، خویشتنداری و اهمیت روابط مثبت به روشی که جادویی به نظر میرسد تا اخلاقی، یاد میگیرند.
دربارهٔ نویسنده
رناته ولش نویسندهٔ داستانهای کودکان است که در سال ۱۹۳۷ در وین به دنیا آمد. پس از مرگ مادرش در سن بسیار کم، او عمدتاً کنار پدربزرگ و مادربزرگش در منطقه اوسرلند بزرگ شد. وضعیتی که او بعداً آن را ناآرام و از نظر عاطفی پیچیده توصیف کرد، که همچنین تحت تأثیر تجربیاتش در طول و پس از جنگ جهانی دوم شکل گرفته بود. در نوجوانی، او یک سال را در پورتلندِ آمریکا به عنوان دانشجوی تبادلی گذراند. در بازگشت به وین، او زبان انگلیسی، اسپانیایی و علوم سیاسی/اجتماعی را مطالعه کرد؛ اگرچه در نهایت تحصیلات رسمی خود را رها کرد.
ولش در اوایل کارش به عنوان مترجم کار کرد و آثار نویسندگانی مانند جیمز ای. میشنر و جودیت کر را به آلمانی ترجمه کرد. حدود سال ۱۹۶۹، پس از یک دوره شخصی دشوار در خانوادهاش، شروع به نوشتن کتاب برای کودکان و نوجوانان کرد؛ حرفهای که خیلی زود پربار و قابل توجه شد. در طول سالها، او کار خود را فراتر از ادبیات کودکان گسترش داد و همچنین شروع به نوشتن برای بزرگسالان کرد. او جایزه ادبیات جوانان آلمان، چندین بار جایزه ادبی Österreichischer Staatspreis für Kinder- und Jugendliteratur، جایزه ادبی Österreichischer Würdigungspreis را برای کل آثار ادبی خود و همچنین جایزه تئودور-کرامر را برای نوشتههای سیاسی و اجتماعی خود دریافت کرده است.
معرفی کتاب مشابه: همگی شب به خیر (Goodnight Everyone)
کتاب «همگی شب به خیر» اثر کریس هوتن (Chris Haughton) نویسندهٔ ایرلندی و داستانی تصویری و سرگرم کننده برای کودکان است که برای اولینبار در سال ۲۰۱۶ منتشر شد. این کتاب داستانی ملایم و زیبا برای قبل خواب کودکان و دربارهٔ جنگلی است که به خواب میرود و خرس کوچکی که سعی میکند بیدار بماند. هوتن در این داستان با الگویی ساده نشان میدهد که چگونه حیوانات خود را برای خوابیدن آماده میکنند. کودکان با خمیازه کشیدن موشها و خرگوشها و نفسهای کوتاه گوزنها مشتاقانه به خوابیدن علاقهمند خواهند شد. این کتاب با روایت ساده، تکرار ریتمیک و پالت رنگی که به تدریج تیرهتر میشود، روند طبیعی به خواب رفتن را منعکس میکند و به کودکان کمک میکند تا به راحتی استراحت کنند.
گرچه این کتاب و «خفاش کوچولو» از نظر طرح داستانی بسیار متفاوت هستند، اما لحنی ملایم و آرامشبخش دارند و بر آرامش عاطفی تمرکز میکنند. هر دو کتاب، کودکان را به سمت درک احساسات هدایت میکنند و هر داستان بر امنیت، گرمی و حضور یک شخصیت دلسوز تأکید دارد و دنیایی اطمینانبخش ایجاد میکند که در آن کودکان میتوانند بدون ترس احساسات خود را کشف کنند. آنها با هم، مهربانی، صلح و اهمیت تنظیم احساسات را به روشی نرم و کودکپسند ترویج میدهند. از جمله شباهتهای هر دو کتاب میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
• هر دو آرامش عاطفی و آرامش درونی را ترویج میدهند: هر دو کتاب به کودکان کمک میکنند تا احساسات خود را درک و مدیریت کنند. هر دو بچهها را به سمت شناخت حالات عاطفی و یادگیری نحوه بازگشت به مکانی آرام هدایت میکنند.
• هر دو فضایی گرم و امن برای کودکان ایجاد میکنند: با وجود سبکهای متفاوت، هر دو کتاب دنیایی آرامشبخش میسازند که در آن کودکان احساس امنیت میکنند. هر دو داستان بر محیطهایی تمرکز دارند که در آنها مهربانی، امنیت و راهنمایی ملایم همیشه وجود دارد.
• هر دو بر روابط مثبت و پرورشدهنده تأکید دارند: ارتباط بین شخصیتها در هر دو کتاب محوری است. هر دو این پیام را تقویت میکنند که عشق و اطمینان به کودکان کمک میکند تا با احساسات و دنیای اطراف خود کنار بیایند.
• از سادگی برای انتقال ایدههای عاطفی بزرگ استفاده میکنند: ولش و هوتن هر دو برای انتقال درسهای معنادار به زبان ساده و داستانسرایی قابل فهم تکیه میکنند. هر دو نویسنده در کتابهایشان از شفافیت و گرمی برای ارتباط مؤثر با کودکان استفاده میکنند.
سخن پایانی
کتاب «خفاش کوچولو» این حس آرامشبخش را به کودکان میبخشد که مهربانی احساسی جادویی و خارقالعاده است. رناته ولش یک ایدهٔ ساده را در این کتاب تبدیل به کاوشی گرم و صمیمی از مهربانی و همدلی کرده و معنای مراقبت و مهربانی را به کودکان آموزش میدهد. از طریق ماجراجوییهای خفاشی کوچک، او به بچهها نشان میدهد که خوبی پر سر و صدا یا قهرمانانه نیست؛ اغلب کوچک، آرام و به شیوه خود شجاعانه است. این کتاب در خلال داستان زیبای خود، به بچهها نشان میدهد که حتی یک لحظه شفقت و مهربانی میتواند یک روز افراد را تغییر دهد.
رابطهٔ بین لیتسی خانم و خفاش نیز بسیار قابل توجه است؛ ارتباطی که باعث میشود دنیای عادی مسحورکننده به نظر برسد. پیوند آنها نشان میدهد که چگونه اعتماد میتواند بین رابطههای بعید رشد کند، چگونه عشق میتواند متفاوت از آنچه انتظار داریم به نظر برسد و چگونه میتوان هر جا که کسی احساس امنیت میکند، خانهای ایجاد کرد. این همراهی به لنگر عاطفی روایت تبدیل میشود و به کودکان نشان میدهد که تعلق به معنای کمال یا یکسانی نیست، بلکه به معنای گرمی، پذیرش و مراقبت متقابل است.
این را بهخاطر داشته باشید که نویسنده ادعا نمیکند که مهربانی همه مشکلات را از بین میبرد، اما نشان میدهد که وقتی همدلی را به جای خشم انتخاب میکنیم، جهان مهربانتر میشود. در زمانی که کودکان و یا حتی بزرگسالان، با سر و صدا، فشار و بیصبری نسبت به همهچیز عکسالعمل نشان میدهند، قدرت آرام «خفاش کوچولو» به همه یادآوری میکند که تحول اغلب از کوچکترین حرکات آغاز میشود. با پایان یافتن صفحات کتاب، خواننده با حسی از گرما مواجه میشود، گویی داستان بیسروصدا کمی از استرس خواننده را کشیده و آن را با چیزی نرمتر، روشنتر و پر از امکان جایگزین کرده است.