از مادرش گرفته شده

کتاب «از مادرش گرفته شده» (Stolen from Her Mother) اثر ریچل وسن (Rachel Wesson) نویسندهٔ ایرلندی است که در سال ۲۰۲۲ منتشر شد. این کتاب داستانی تکان‌دهنده و عمیقاً احساسی است که تأثیر مخرب جنگ جهانی دوم را بر خانواده‌هایی نشان می‌دهد که به دلیل شرایط و درگیری‌های جنگ از هم پاشیده‌اند. وسن استادانه تحقیقات تاریخی دقیق را با داستان‌سرایی زنده و همدلانه ترکیب می‌کند و نه تنها واقعیت‌های تلخ زمان جنگ، بلکه تاب‌آوری و شجاعت کسانی را که سختی‌های غیرقابل تصوری را تحمل می‌کنند، به تصویر می‌کشد. این روایت، مضامین پیوندهای مادرانه، بقا و هویت را بررسی می‌کند و خوانندگان را به تأمل در مورد هزینه‌های انسانی گسترده‌تر جنگ وامی دارد.

داستان «از مادرش گرفته شده» در ایرلند و در سال ۱۹۴۱ اتفاق می‌افتد. درحالی‌که جنگ در سراسر جهان شعله‌ور است، کیت در مزرعهٔ خانوادگی‌اش در کنار اقیانوس اطلس با مشکلات مختلفی دست‌وپنجه نرم می‌کند. او با جیره غذایی زندگی می‌کند و مجبور است از پدر بیمارش نیز مراقبت کند و جرئت نمی‌کند رویای عاشق شدن را در سر بپروراند. اما وقتی با تونی، خلبان آمریکایی-ارمنی آشنا می‌شود که چشمان آبی‌اش به اندازهٔ دریا طوفانی است، زندگی‌اش به گونه‌ای که حتی فکرش را هم نمی‌کرد به‌خاطر جنگ در هم می‌ریزد.

آن دو دیوانه‌وار عاشق هم می‌شوند، در مزارع مواج بوسه می‌زنند و تونی قسم می‌خورد که با او ازدواج کند. اما زمانی که تونی به جنگ می‌رود زمان آن‌ها کوتاه می‌شود و تونی قول می‌دهد که برگردد. در همان زمان است که کیت متوجه می‌شود حامله است اما وقتی خانواده‌اش متوجه می‌شوند او را طرد می‌کنند و به رختشوی‌خانهٔ مگدالن می‌فرستند. دختران در خانهٔ مخصوص مادران مجرد زندانی شده‌اند، پنجره‌ها را با سیم‌خاردار پوشانده‌اند و آن‌ها مجبورند با پس‌ماندهٔ غذاها زنده بمانند و در یک خوابگاه شلوغ بخوابند.

کیت برای تونی نامه‌ای می‌نویسد تا دربارهٔ فرزندانشان به او بگوید، اما هرگز پاسخی دریافت نمی‌کند. آیا تونی هنوز زنده است؟ وقتی دخترش را به دنیا می‌آورد، بدترین کابوس کیت به حقیقت می‌پیوندد و فرزند عزیزش را به یک غریبه می‌فروشند. اما او به دختر عزیزش قول می‌دهد که هرگز دست از جست‌وجوی او برندارد. آیا کیت می‌تواند فرار کند، فرزندش را نجات بدهد و قبل از این‌که خیلی دیر شود تونی را پیدا کند و خانواده‌اش را دوباره دور هم جمع کند؟

«از مادرش گرفته شده» داستانی صمیمی و دلخراش است که نویسنده در آن تاریخ و داستان را در کنار هم قرار داده است تا رنج پنهان مادری مجرد و فرزندش را در میان جنگ جهانی دوم به تصویر بکشد. ریچل وسن روایتی خلق می‌کند که هم دلسوزانه و هم تزلزل‌ناپذیر است و آسیب‌های روانی جدایی اجباری را زنده می‌کند و در عین حال قدرت، عزت و پشتکار زنانی را که علیه یک سیستم سرکوبگر مبارزه کردند، برجسته می‌کند. این رمان از طریق صحنه‌های زنده، تحقیقات دقیق و شخصیت‌های عمیقاً انسانی، یک بی‌عدالتی تاریخی را به داستانی گیرا و صمیمانه تبدیل می‌کند. ویژگی‌های برجستهٔ این کتاب عبارت‌‌اند از:

• داستانی عاطفی مبتنی بر حقیقت تاریخی: وسن دلشکستگی و تاب‌آوری مادرانی را که فرزندانشان از آنها گرفته شده است، به تصویر می‌کشد و تحقیقات دنیای واقعی را با روایت‌های شخصی قدرتمندی ترکیب می‌کند.

• تصویری اصیل از نهادهای مگدالن: این رمان، ظلم، کنترل و ریاکاری اخلاقی این نهادها را آشکار می‌کند و بر فصلی تاریک از تاریخ اجتماعی ایرلند که بسیاری از خوانندگان ممکن است به طور کامل آن را نشناسند، نور می‌افکند.

• قهرمان قوی و همدل: سفر کیت، از طرد شدن و زندانی شدن تا عزم و اراده و امید، به داستان هسته احساسی می‌بخشد و او را به شخصیتی سه‌بعدی و قابل درک تبدیل می‌کند که مبارزه‌اش واقعی به نظر می‌رسد.

• دیدگاه دوگانه در مورد بی‌عدالتی شخصی و سیستمی: نویسنده در کتاب «از مادرش گرفته شده» نیروهای اجتماعی، مذهبی، فرهنگی و سیاسی را که اجازه وقوع چنین بی‌عدالتی‌هایی را داده‌اند، نقد می‌کند و به تجربه خواندن عمق و ارتباط می‌بخشد.

• داستان‌سرایی جذاب: با وجود موضوع سنگین، وسن از تعلیق، تنش عاطفی و صحنه‌سازی واضح برای درگیر نگه داشتن کامل خواننده استفاده می‌کند و تراژدی تاریخی را به روایتی جذاب تبدیل می‌کند.

• از همان ابتدا مرا مجذوب خود کرد و تا انتها مرا در صفحاتش غرق کرد. نتوانستم آن را زمین بگذارم و در عرض چند ساعت آن را خواندم... اشک در چشمانم حلقه زد... نتوانسته‌ام از فکر کردن به این کتاب دست بردارم. این کتابی واقعاً دلخراش و از نظر احساسی ویران‌کننده است. من عاشقش شدم، بی‌صبرانه منتظرم دوباره آن را بخوانم. منتقد گودریدز (Goodreads reviewer)

• وای، چه ترن هوایی احساسی. من مسحور و دلشکسته شده بودم، عاشق این کتاب شدم. قبل از شروع، توصیه می‌کنم یک جعبه بزرگ دستمال کاغذی تهیه کنید. منتقد گودریدز 

• وای! نتوانستم این را به اندازه کافی سریع بخوانم و حالا ناراحتم که تمام شد. قلبم را گرفتم و رها نکردم. منتقد نت‌گالی (Netgalley reviewer)

• من عاشق این کتاب شدم و آن را در یک نشست خواندم. چه داستان غم‌انگیزی اما در عین حال باعث شد در تمام طول خواندن لبخند بزنم... من این کتاب را به همه کسانی که می‌شناسم توصیه می‌کنم. 5 ستاره بزرگ از طرف من. منتقد گودریدز

این کتاب مناسب کسانی است که به داستان‌های تاریخی احساسی و قدرتمند علاقه دارند. این کتاب همچنین مناسب کسانی است که به کتاب‌هایی با موضوعات جدایی خانواده، مبارزات زنان و تاب‌آوری در مواجهه با سختی‌‌های زندگی علاقه داشته باشند. این کتاب همچنین برای کسانی که به روایت‌های شخصیت‌محور دربارهٔ بقا، امید و جست‌وجوی هویت علاقه داشته باشند بسیار جذاب خواهد بود. علاقه‌مندان به کتاب‌های داستانی جنگی نیز از مطالعهٔ این کتاب لذت خواهند بُرد.

• آشکار شدن بخش پنهانی از تاریخ: بسیاری از رمان‌ها به بررسی جنگ جهانی دوم می‌پردازند، اما تعداد کمی از آنها به بی‌عدالتی‌های کمتر شناخته شده‌ای که در خشکشویی‌های مگدالن و خانه‌های مادر و کودک ایرلند رخ داده است، می‌پردازند. خواندن این کتاب به شما بینشی از واقعیت دردناکی می‌دهد که در آن زنان بی‌شماری صرفاً به دلیل بارداری خارج از ازدواج مجازات می‌شدند. این رمان نشان می‌دهد که چگونه نهادها، ظلم را تحت پوشش اخلاق توجیه می‌کنند و رنج شخصی را به یک تراژدی اجتماعی گسترده‌تر تبدیل می‌کنند. با درگیر شدن با این داستان، درک عمیق‌تری از وقایع تاریخی واقعی و پیامدهای ویرانگر آنها بر خانواده‌ها به دست می‌آورید - دانشی که تجربه عاطفی و فکری شما را غنی می‌کند.

• سفر عاطفی عمیقاً تأثیرگذار و فراموش‌نشدنی: داستان کیت نه تنها غم‌انگیز است، بلکه عمیقاً انسانی است. شما او را در میان شرم، جدایی، ترس، امید و عزم راسخ دنبال می‌کنید و وزن عاطفی هر لحظه را در کنار او تجربه می‌کنید. درد ربوده شدن فرزندش، درماندگی ناشی از گرفتار شدن در یک آسایشگاه و اقدامات کوچک اما قدرتمند مقاومت، زندگی او را دردناک اما قابل درک می‌کند. این ارتباط عاطفی شما را به ورق زدن صفحات ترغیب می‌کند، اما همچنین شما را مدت‌ها پس از پایان داستان به تأمل وا می‌دارد. 

• تاب‌آوری و قدرت مردم عادی: اگرچه رمان با واقعیت‌های تلخ سروکار دارد، اما در نهایت گواهی بر استقامت انسان است. کیت به معنای سنتی به عنوان یک قهرمان به تصویر کشیده نشده است؛ او یک زن معمولی است که با سختی‌های خارق‌العاده‌ای روبرو شده است. با این حال، عزم او برای یافتن دخترش، زنده ماندن از نهادهایی که برای شکستن او طراحی شده‌اند و بازپس‌گیری زندگی‌اش، قدرت باورنکردنی افرادی را که همه چیزشان از آنها گرفته شده است، نشان می‌دهد. خواندن سفر او الهام‌بخش است و قدرت شجاعت، پشتکار و عشق را حتی در تاریک‌ترین شرایط به شما یادآوری می‌کند.

• یک روایت جذاب و خوش نوشت: فراتر از عمق عاطفی و ارتباط تاریخی آن، این رمان به سادگی یک اثر خواندنی جذاب است. ریچل وسن داستان را به گونه‌ای پیش بُرده که اسرار را در لحظات مناسب آشکار می‌کند و شما را در صحنه‌های زنده‌ای غرق می‌کند. ریتم داستان، دلشکستگی را با امید متعادل می‌کند و به خوانندگان هر دلیلی می‌دهد تا به ورق زدن صفحات ادامه دهند. 

کتاب «از مادرش گرفته شده» را بخوانید چون ترکیبی قدرتمند از عمق احساسی، حقیقت تاریخی و داستان‌سرایی جذاب است که بر فصلی از تاریخ که اغلب ناگفته می‌ماند، نور می‌افکند. این رمان از طریق مبارزه کیت برای بازپس‌گیری فرزند و کرامتش، تجربیات هزاران زن را که در سکوت رنج برده‌اند، انسانی می‌کند و در عین حال روایتی گیرا دارد که شما را از ابتدا تا انتها درگیر خود نگه می‌دارد. این داستانی است که خواننده را روشن می‌کند، تکان می‌دهد و به چالش می‌کشد و به خواننده نشان می‌دهد که مردم حتی در تاریک‌ترین شرایط می‌توانند قدرت فوق‌العاده‌ای از خود نشان دهند.

ریچل وسن در ایرلند متولد شد و خود را اهل دوبلین می‌داند زیرا بیشتر عمرش را در آنجا گذرانده است. علاقه‌اش به کتاب‌ها از آن‌جایی شروع شد که پدرش هر شنبه او و دو خواهرش را به کتابخانه می‌بُرد تا به مادرشان استراحتی بدهد و او در حالی بزرگ شد که از همه در مورد جنگ یا قیام سال ۱۹۱۶ می‌پرسید. سرانجام این مادربزرگش بود که به او گفت داستان‌هایش را بنویسد تا مردم از خواندن آن‌ها لذت ببرند. نویسندهٔ چندین مجموعهٔ پرفروش است. ریچل که همیشه طرفدار تاریخ بوده، سعی می‌کند عشقش به تاریخ را با یک داستان خوب ترکیب کند. ریچل با همسر و سه فرزندش، دو پسر و یک دختر، در ساری زندگی می‌کند. 

کتاب «زن‌ها» رمانی تاریخی-تخیلی اثر کریستین هانا (Kristin Hannah) نویسندهٔ آمریکایی است. این کتاب داستان فرانسیس (فرانکی) مک ‌گرت است؛ پرستار جوانی که در طول جنگ ویتنام به‌عنوان پرستار در ارتش ایالات متحده خدمت می‌کرد. هانا اولین‌بار ۲۰ سال قبل از انتشار رمان، ایدهٔ نوشتن آن به ذهنش رسید. او گهگاه به سراغ نوشتن آن می‌آمد و دوباره آن را کنار می‌گذاشت. این کتاب حاصل تجربیات او از بزرگ شدن در دوران جنگ است که به گفتهٔ خودش سایهٔ بزرگی بر زندگی‌اش انداخته است. هانا در تحقیقاتش برای نوشتن این کتاب، خاطرات چندین پرستار که در زمان جنگ در ویتنام خدمت می‌کردند، خواند که بسیاری از آن‌ها در سازگاری با زندگی غیرنظامی مشکل داشتند و به اختلال استرس پس از سانحه مبتلا بودند. او تحت تأثیر اعتراضات عمومی، راهپیمایی‌ها و شکاف اجتماعی در مورد جنگ در آن زمان و همچنین نحوهٔ برخورد با جانبازان پس از بازگشت به خانه قرار گرفت تا در نهایت این رمان را تمام کرد.

این رمان از نظر محتوایی بسیار شبیه به رمان «از مادر گرفته شده» است و با وجودی‌که در دورهٔ تاریخی متفاوتی اتفاق می‌افتد اما زمینهٔ موضوعی قدرتمندی را به اشتراک گذاشته و آن موضوع تمرکز بر زنان است. هر دو بر زنانی تمرکز دارند که زندگی‌شان توسط نیروهایی فراتر از کنترلشان واژگون شده و باید برای هویت، عزت و بقای عاطفی در مواجهه با تروما مبارزه کنند. هر کتاب، یک شخصیت زن را دنبال می‌کند که در شرایطی که توسط بی‌عدالتی سیستماتیک شکل گرفته است، تحت فشار قرار گرفته است. هر دو رمان، تاب‌آوری زنانی را که فقدان عمیق، جدایی و ویرانی عاطفی را تحمل می‌کنند، برجسته می‌کنند، در عین حال بر تاریخ‌های نادیده گرفته شده نیز نور می‌افکنند و به کسانی که در سکوت رنج برده‌اند، صدا می‌دهند. در نهایت، هر دو داستان بر شجاعت، استقامت و نیاز ناگسستنی به ارتباط در مواقع سختی طاقت‌فرسا تأکید دارند. از جمله شباهت‌های هر دو کتاب می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• تمرکز بر زنانی که با ترومای شدید تاریخی روبرو هستند: هر دو رمان بر شخصیت‌های زن تمرکز دارند که زندگی‌شان توسط رویدادهای تاریخی شکل گرفته است. هر زن باید با سختی‌های عاطفی و جسمی که محدودیت‌های او را آزمایش می‌کنند، روبرو شود.

• مضامین هویت، فقدان و تاب‌آوری: در هر دو داستان، شخصیت‌های اصلی پس از فقدان‌های عمیق، با حس خرد شده‌ای از خود دست و پنجه نرم می‌کنند. با این حال، هر دو کتاب، بازسازی تدریجی هویت و قدرت را در حالی که زنان برای بازپس‌گیری زندگی خود می‌جنگند، برجسته می‌کنند.

• افشای تاریخ‌های نادیده گرفته شده یا مسکوت مانده: کریستین هانا نوری بر تجربیات فراموش شده زنانی که در ویتنام خدمت کرده‌اند می‌تاباند، در حالی که ریچل وسن سوءاستفاده‌ها در خانه‌های مادر و کودک ایرلندی و خشکشویی‌های مگدالن را آشکار می‌کند. هر دو کتاب، بی‌عدالتی‌های پنهان را کشف می‌کنند و داستان‌های به حاشیه رانده شده را به خط مقدم می‌آورند.

• سفرهای احساسی: هر دو رمان بر این نکته تأکید دارند که چگونه عشق‌های عاشقانه، مادرانه یا خواهرانه، به نیروی محرکه‌ای برای بقا و التیام تبدیل می‌شود.

داستان کتاب «از مادر گرفته شده» عمیقاً انسانی که خواننده را مجبور می‌کند با تراژدی‌های خاموشی که زندگی‌های بی‌شماری را شکل داده‌اند، روبرو شود. ریچل وسن به صحنه‌آرایی یا دراماتیزه کردن متکی نیست؛ در عوض، روایت خود را بر لحظات آرام و ویرانگری بنا می‌کند که سفر کیت را تعریف می‌کنند و به تجربه او اجازه می‌دهند تا بلندتر از هر جزئیات تاریخی باشکوهی صحبت کند.آنچه رمان را در ذهن ماندگار می‌کند، نحوه به تصویر کشیدن تاب‌آوری در خام‌ترین شکل آن است. 

شخصیت و عزم کیت برای بازپس‌گیری دخترش به هیچ‌وجه بی‌عیب و نقص یا قهرمانانه به ‌نظر نمی‌رسد، بلکه به عنوان ویژگی‌هایی آشفته، شکننده و عمیقاً انسانی به تصویر کشیده می‌شود. با پیشرفت داستان، خواننده متوجه می‌شود که بقا همیشه پرسروصدا یا پیروزمندانه نیست؛ گاهی اوقات آرام و لجباز است و از عشق زاده شده است. قوس احساسی رمان، گواهی بر قدرت امید است، حتی زمانی که هر سیستمی برای درهم شکستن آن طراحی شده است.

داستان «از مادر گرفته شده» روی دیگر تاریخ را به خواننده نشان می‌دهد. مضامین آن مانند هویت، کرامت، مادری و مبارزه با سیستم‌های غیرانسانی نشان می‌دهد که چطور می‌توان با بی‌عدالتی‌های زندگی مبارزه کرد و به ما نشان می‌دهد که اثرات ظلم و سکوت با نسلی که آنها را تحمل کرده است، از بین نمی‌روند. ریچل وسن با ارائه مبارزه یک زن با چنین همدلی و شفافیتی، خوانندگان را نه تنها به مشاهده رنج، بلکه به تعامل با آن، زیر سوال بردن آن و ادامه درس‌هایش دعوت می‌کند.