محسن آزرم درباره اين کتاب گفته است: کتاب «فيلم کوتاهي درباره‌ي ديگران» در واقع شامل دو مصاحبه با ژان کلود کاري‌ير و عباس کيارستمي است، ولي چون استفاده از واژه مصاحبه را در اين مورد دوست نداشتم، لفظ مکالمه را براي آن به کار بردم. کاري‌ير يکي از مهمترين فيلم‌نامه‌نويسان و نمايش‌نامه‌نويسان معاصر دنيا‌ست و بسياري از فيلمنامههاي مهم دنيا را نوشته است؛ اما عمده‌ي شهرت کاري‌ير به‌خاطر همکاري با «لوئيس بونوئل»، کارگردان مشهور سينماي سوررئال، است و از فيلمنامههاي مشترک‌شان مي‌شود به «خاطرات يک مستخدمه» و «جذابيت پنهان بورژوازي» اشاره کرد. بخش ديگري از شهرت اين فيلم‌نامه‌نويس به خاطر اقتباس‌هاي اوست که از جمله‌ي آن‌ها مي‌توان به فيلم «طبل حلبي» براساس رمان گونتر گراس و فيلم «بار هستي» براساس رمانِ ميلان کوندرا اشاره کرد. درعين‌حال کاري‌ير فيلمنامههاي فيلم‌هاي مشهور ديگري مثل «دانتون»، «سيرانو دو برژراک» و «پروانه روي شانه» را هم نوشته است. مکالمه‌ي کاري‌ير را سال ?? و زماني که او در سفري به تهران آمده بود، انجام دادم. در همان زمان بخشي از اين گفت‌وگوها در سه شماره‌ي روزنامه‌ي «شرق» منتشر شد که در مقايسه با اصلِ مکالمه بسيار اندک و خلاصه بود؛ اما بعد از گذشت چند سال به نظرم رسيد شايد خواندنش براي ديگران جذاب باشد. بنابراين دوباره مصاحبه‌ها را از روي نوار پياده کردم. بعد به اين فکر افتادم که در ايران با چه کسي مي توان درباره‌ي کاري‌ير صحبت کرد و با توجه به اين‌که کاري‌ير در فيلم «کپي برابر اصل» عباس کيارستمي بازي کرده و سال‌هاست که دوستاني صميمي هستند، با اين کارگردان تماس گرفتم و ايشان هم بزرگوارانه قبول کردند که مکالمه‌شان مقدمه‌ي اين کتاب باشد. کيارستمي در اين مکالمه بعضي خاطراتي را که مربوط به دوره‌ي ساخت فيلم «کپي برابر اصل» است، بيان کرده است. همچنين کيارستمي در اين مکالمه براي اولين‌بار اشاره مي‌کند که با همکاري اين فيلم‌نامه‌نويس، فيلم‌نامه‌ي تازه‌اي نوشته که ادامه‌ي «کپي برابر اصل» است. بسياري از فيلم‌هايي که «کاري‌ير» فيلم‌نامه‌شان را نوشته است، در تاريخ سينما فيلم‌هاي شاخصي هستند. او در طول فعاليتش با کارگردان‌هاي مهم و جريان‌سازِ زيادي کار کرده است و طبيعتاً در حال حاضر هيچ‌کس به اندازه‌ي او در سينما با مقوله‌ي فيلم‌نامه‌نويسي و شيوه‌هاي مختلفِ آن آشنايي ندارد. سال‌ها پيش نيز کتاب ديگر «تمرين فيلم‌نامه‌نويسي»اش با ترجمه‌ي نادر تکميل همايون به فارسي منتشر شده که هنوز هم يکي از مهمترين کتاب‌هاي درسي در حوزه‌ي سينماي ايران است. او همچنين علاوه بر اين‌که استاد فيلم‌نامه‌نويسي است، همکار قديمي «پيتر بروک»، کارگردان جريان‌سازِ تئاتر و نمايش‌نامه‌نويس بريتانيايي، هم هست و دو نمايش‌نامه‌ي «مهاباراتا» و «مجمع مرغان يا کنفرانس پرندگان» را براي بروک نوشته، که اين دومي اقتباسي از «منطق‌الطير» عطار است. «کاري‌ير» عاشق فرهنگ مشرق‌زمين و بخصوص ايران است و همسر او دکتر نهال تجدد نيز تاريخ‌شناس و نويسنده‌اي مشهور است که کتاب‌هايش درباره‌ي مولانا به فارسي منتشر شده. کاري‌ير همچنين يکي از مترجمان «گزيده‌ي غزليات شمس» به زبان فرانسه نيز هست؛ کتابي که با همکاري مهين تجدد و نهال تجدد ترجمه شده و انتشاراتِ گاليمار آن را منتشر کرده. قطعاً يکي از چيزهايي که دليل انتشار کتابِ مکالمه با کاري‌ير بوده، همين مسأله‌ي ضعف فيلم‌نامه‌نويسي در سينماي ايران است، چون يکي از مهمترين دغدغه‌هاي سينماي ما مسأله‌ي فيلمنامه است. همين‌طور مسأله‌ي اقتباس ادبي که به دلايل مختلف در سينماي ايران جا نيفتاده است. در اين کتاب کاري‌ير توضيحاتي کافي درباره‌ي اين‌که اساساً فيلمنامه چيست و به چه دردي مي‌خورد، مي‌دهد که شايد بعضي از اين توضيحات براي ما عجيب باشد، مثلاً اين‌که فيلمنامه صرفاً دستمايه‌ي اوليه‌ي فيلم است و به خوديِ خود ارزشِ ادبي ندارد. کاري‌ير در طول فعاليتش چند بار با گدار همکاري کرده است. همچنين يک فيلم کوتاه با همکاري دوست و همکارِ سال‌هاي دورش پي‌ير اِتِکس ساخته که جايزه‌ي اسکار فيلم کوتاه را برايش به ارمغان آورده و تروفو هم نقد ستايش‌آميزي درباره‌اش نوشته است. «فيلم کوتاهي درباره‌ي ديگران» در ??? صفحه از سوي نشر زاوش منتشر شده است.
شاید بپسندید
